آشنایى با علوم قرآنى

آشنایى با علوم قرآنى

این کتاب پیرامون برخى از مسائل علوم قرآنى نوشته شده است و از آنجا که کتاب‏ براى دانشجویان دانشگاهها تهیه شده مطالب آن به صورت‏ خلاصه و گذرا بیان شده و از همین جهت نام آن آشنایى با علوم قرآن گذاشته شده است.وى مطالب را در ده(١٠)فصل‏ ارائه نموده که در فصل اول پیرامون معناى وحى و تفاوت آن با الهام‏ سخن گفته،در فصل دوم نزول قرآن را در دو بحث:اسباب نزول‏ و گستردگى معنى آیات قرآن بررسى کرده است در فصل سوم دربارهء قرائت قرآن و قاریان مشهور بحث نموده آنگاه عوامل اختلاف قرائت‏ها را بیان و در ادامه آداب تلاوت قرائت قرآن را ذکر مى‏کند مسالهء کتابت قرآن را در فصل چهارم مورد بررسى قرار داده و در این رابطه‏ ابتدا وضعیت خط در عربستان تجزیه و تحلیل شده،سپس نوشت افزارهایى را که در آن زمان بر روى آن کتابت مى‏کردند نام مى‏برد،و در ادامه کاتبان‏ وحى در زمان پیامبر(ص)را نام برده و شخصیت‏هایى که داراى مصحف مى‏باشند معرفى و پیرامون مصحف آنها نکاتى را متذکر مى‏شود در پایان این فصل‏سرگذشت مصحف عثمانى که معروف به مصحف امام است بیان شده است‏ در فصل پنجم دربارهء متواتر بودن قرآن و در فصل ششم اسامى‏ و اوصاف آن را توضیح مى‏دهد در فصل هفتم مسالهء ترتیب آیات و سوره‏ها را بحث مى‏کند که آیا این‏ دو توقیفى هستند و یا اینکه به اجتهاد صحابه انجام شده است‏ در فصل هشتم،موضوع محکم و متشابه را با استفاده از آیات قرآنى‏ بیان مى‏کند و پس از تعریف محکم و متشابه،فایدهء وجود آیات‏ متشابه را ذکر نموده است‏ از آنجا که قرآن نیازمند به تفسیر مى‏باشد در فصل نهم ضرورت‏ آن مورد بحث قرار گرفته و وضعیت آن را در برخى از زمانها بررسى‏ و بعضى از تفاسیر را همراه با روش آن معرفى مى‏کند در فصل آخر(فصل دهم)به مسالهء اعجاز قرآن پرداخته و برخى از وجوه اعجاز قرآن همچون فصاحت و بلاغت،اشارات علمى،اعجاز عددى...مورد بحث قرار گرفته است. ویژگى ‏ها ١-مطالب کتاب به صورت روان بیان شده به گونه‏ایى که براى عموم‏ مردم قابل فهم مى‏باشد ٢-از آنجا که مطالب کتاب براى تدریس در دانشگاهها تهیه شده،مباحث‏ به صورت خلاصه همراه با ذکر مثال،بیان شده است‏ ٣-در این کتاب سعى شده،مباحث اتفاقى بیان و از مواردى که مورد اختلاف است همچون حادث و قدیم بودن قرآن،پرهیز شود ۴-برخى از واژه‏ها که نیازمند به توضیح بیشترى مى‏باشند در پاورقى‏ توضیحاتى دربارهء آنها ارائه شده است. ۵-در پایان کتاب،کلیهء مباحث مطرح شده به صورت جزئى‏ فهرست‏بندى شده و با عنوان فهرست موضوعى آمده است تا مراجعه کنندگان‏ به راحتى بتوانند به موضوعات مطرح شده در کتاب دسترسى پیدا کنند ۶-مطالب به صورت مرتب بیان شده و داراى سیر منطقى مى‏باشند اشکالات: ١-در این کتاب از منابع اولیه کمتر استفاده شده است و منابع‏ استفاده شده بیشتر از کتابهاى معاصرین مى‏باشد ٢-لازم بود پیرامون«نسخ»نیز در فصل جداگانه‏ایى بحث شود همانگونه که دربارهء محکم و متشابه بحث شده است.