ترجمه قرآن نوبریمشخصات کتاب:
سرشناسه : علوی حسینی، محمدکریم
تفسیر القرآن: کشف الحقایق عن نکت الایات والدقایق. فارسی.
عنوان و نام پدیدآور : قرآن مجید: ترجمه تفسیر کشف الحقایق عن نکت الآیات و الدقایق/ از میرمحمدکریم نجل الحاج میرجعفر العلوی الحسینی الموسوی؛ ترجمه عبدالمجید صادق نوبری؛ خط عثمان طه.
مشخصات نشر : تهران : اقبال ، ۱۳۸۷٫
مشخصات ظاهری : ۵۴۷ ص.؛ ۲۲ × ۲۹ س م.
یادداشت : چاپ سوم.
ترجمه قرآن با نام کامل ترجمه فارسى قرآن مجید با تفسیر کشف الحقائق عن نکت الآیات و الدقائق مىباشد که توسط عبدالمجید صادق نوبرى ترجمه و منتشر شده است.
این کتاب ترجمه فارسى «کشف الحقائق عن نکت الآیات و الدقائق» تألیف نویسنده ترک زبان میرمحمد کریم نجل الحاج میرجعفر العلوى الحسینى الموسوى است.
بنابر آنچه که در مقدمه ناشر آمده است مترجم متن ترکى را به زبان فارسى برگردانده است. که این موضوع کار ترجمه را مشکل نموده است به لحاظ اینکه در ترجمۀ قرآن به زبان ترکى برخى از شرائط ترجمه رعایت نشده و برخى از کلمات به صورت نارسا ترجمه شده و همین نارسایى از زبان ترکى به زبان فارسى کشیده شده است (به صورت ناقصتر). از طرف دیگر گرچه این ترجمه از نوع ترجمه تفسیرى است و مترجم سعى نموده با آوردن مباحث تفسیرى، فهم آیات را سادهتر نماید، لکن در ترجمه لازم است متن اصلى ترجمه از شرح و تفسیر جدا گردد، که در این ترجمه این امر صورت نگرفته (گرچه در برخى از موارد مطالب اضافى در پرانتز قرار گرفتهاند) و چه بسا که یک آیه دو خطى در ترجمه دو یا سه برابر مطلب براى آن ذکر شده است.
البته این نکته قابل ذکر است که مترجم با بیان مطالب اضافى که خلاصهاى از تفسیر مىباشد هدفش اطلاع اجمالى پیدا کردن خوانندگان از آیات الهى مىباشد و لذا این ترجمه از این جهت قابل استفاده عموم مىباشد.
ویژگىها
ترجمه داراى عنوان «توضیح» است که در آن نکاتى پیرامون آیات بیان مىنماید که برخى از آنها جنبۀ تفسیرى دارد و از تفاسیر مختلف همچون مجمع البیان نقل کرده است.
سعى شده است که کلیه افعال به صورت صحیح و از نظر معلوم و مجهول بودن، به همان نحوى که در متن آیات وجود دارد ترجمه شود.
در متن ترجمه توضیحاتى وجود دارد که ابهامات موجود در آیه را رفع مىنماید: مثلاًدر ترجمۀ آیۀ ۱۰۳ سورۀ انعام: «لا تدرکه الابصار و هو یدرک الابصار» چنین آمده «چشمها نمىتوانند خداوند تعالى را ببینند و درک کنند(چیزى را که چشم بتواند درک کند باید جسم باشد و خداوند از جسم بودن پاک و منزه است) ولى خداوند حقیقت چشمها را درک مىکند».
ادات تاکید مانند انّ و...در بیشتر موارد ترجمه شده است مانند آیۀ ۱۱۷ سورۀ انعام: انّ ربّک هو اعلم «در حقیقت پروردگار تو...» و یا آیه ۱۷ سورۀ مؤمنون: و لقد خلقنا فوقکم سبع طرائق» که در ترجمۀ آن آمده «حقیقتا بالاى سر شما هفت آسمان خلق کردیم».
اشکالات
اشکال مهم این ترجمه این است که گرچه عنوان ترجمه تفسیرى دارد ولى از یک طرف برخى از مطالب اضافى بواسطۀ پرانتز از متن اصلى جدا شده ولى بعضى از آنها با متن اصلى مخلوط شده است. و از طرف دیگر عنوان «توضیح» در برخى از آیات آورده شده، لذا نه مىتوان نام ترجمه تفسیرى بر آن گذاشت (چونکه در برخى از آیات فقط شرح مختصرى مىدهد) و نه مىتوان نام آنرا ترجمۀ آزاد گذاشت (چونکه عنوان «توضیح» وجود دارد) مثلا: آیات ۱ و ۱۲ و ۱۳ و ۱۴ از سورۀ فرقان داراى ترجمههاى مختلف مىباشند.
صفحات ترجمه فاقد نام سورهها مىباشد و لذا اگر کسى قرآن را باز کند نمىتواند تشخیص دهد که متن آیات مربوط به کدام سوره است و همچنین شمارۀ جزء در آنها مشخص نشده است.
در برخى از موارد ترجمۀ دو آیه را بدنبال هم آورده که تفکیک آن براى کسانى که اطلاعات کافى ندارند مشکل است مثلاًترجمۀ آیه ۱۶۰ و ۱۶۱ سورۀ نساء را بدنبال هم آورده است.
هر کجا در متن آیات کلامى خطاب به پیامبر(ص) آمده باشد (خواه با لفظ قل و یا هر فعل امر دیگرى مانند و اتّبع) لفظ «یا محمد» آورده شده که بصورت فراوان وجود دارد.
حروف مقطعه را به صورت یکسان ترجمه نکرده است مثلاًدر سورۀ بقره مىگوید:الف، لام، میم ولى در سورۀ آل عمران مىنویسد: الم.
درباره سورههایى که حروف مقطعه دارند ایشان معتقد است که این حروف نام سورهها مىباشند گرچه در عرف به نام دیگرى مشهور هستند مثلاًدر ابتداى سوره بقره مىگوید: الف، لام، میم، اسم سورۀ مبارکه است، (خداوند تعالى اسم این سوره را الم گذاشته اما در عرف به نام یک کلمه مشهور آن، لفظ بقره نام گذارى شده و در سورههاى بعدى که حروفى از این قبیل ذکر شده تماما نام سورههاست) در صورتی که این مطلب ادعایى است که نیازمند به دلیل مىباشد و باید دلیل خود را ذکر مىنمود.
گرچه ترجمه را ترجمه تفسیرى نام گذارى نموده ولى موارد تفسیرى آن کم و اندک است و بیشتر جنبۀ توضیحى در لابلاى ترجمه دارد.
ترجمه بعضى از کلمات صحیح نیست مثلاًدر آیۀ ۵۵ سورۀ مائده واژۀ «ولى» را چنین ترجمه کرده: انما ولیکم الله و رسوله «در حقیقت دوستان شما و اشخاصى که باید آنها را دوست داشته باشید خداوند تعالى و پیغمبر اوست» در صورتی که گرچه یکى از معانى واژۀ «ولى» دوست است اما در این آیه مراد از آن معناى دوستى نمىباشد بلکه به معناى سرپرست مىباشد.