فرهنگ‎نامه علوم قرآن (علوم و تألیفات)

فرهنگ‎نامه علوم قرآن (علوم و تألیفات)

فرهنگ‎نامه علوم قرآن (علوم و تألیفات) ، اثر ابراهیم اقبال، رساله دکتری ایشان با نام «سیر تطور علوم قرآن» است که در دانشگاه تهران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، با راهنمایی و نظارت اساتید برجسته علوم قرآن، آقایان سید محمدباقر حجتی، محمدعلی مهدوی راد، منصور پهلوان و مجید معارف در مهرماه ۱۳۸۴، با رتبه عالی دفاع گردید و در سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم به‌عنوان یکی از رساله‌های برگزیده سال، انتخاب شد. محتوای این اثر، تعریف، تقسیم، پیدایش، سیر، پیشرفت و فهرست تألیفات به‌عمل آمده در علوم قرآن است و ازآن‌رو که تعریف اصطلاحات مهم و فهرست تألیفات هر علم را در خود دارد، «فرهنگ‎نامه علوم قرآن» نام گرفت. اهمیت اثر این بررسی و پژوهش، سابقه و تاریخ هر علم را نشان می‌دهد و مسیر تحقیق را هموارتر می‌کند و دستیابی به منابع را آسان‎تر می‌سازد و امکان تحقیقات جدید را فراهم می‌کند و از تحقیقات تکراری، مانع می‌شود و از سویی به همگان این شناخت را می‌دهد که با در نظر گرفتن این آثار و افزودن کتاب‌های تفسیر و ترجمه قرآن و تألیفات انبوه علوم اسلامی و علوم ادبی و علوم نظری انسانی که سخت از قرآن اثر پذیرفته است، به عظمت و منزلت قرآن مجید، آگاه شوند[۲]. ساختار این اثر شامل یک مقدمه و متن در سه فصل است. فرهنگ‌نامه علوم قرآنی دربردارنده اصطلاحاتی می‌باشد که در قرآن کاربرد زیادی دارد که در ذیل ذکر می‌شود. عناوین اصلی کتاب شامل: فهرست مطالب ؛ مقدمه ؛ فصل اول: تعریف و تقسیم علوم قرآن ؛ فصل دوم: تک علم ها و تک نگاری های علوم قرآن ؛ فصل سوم: مجموعه های علوم قرآن ؛ فهرست آیات ؛ فهرست اعلام ؛ فهرست منابع