<h5>نوشته حاضر یکی از مباحث مهم درحوزه شناخت فرهنگ اسلامی بویژه عقایداست. اینکه درقرآن کریم طرح عقاید منزلت والایی دارد، تردیدی نیست، اما اینکه این کتاب الهی چگونه آن را طرح و اولویت های آن چه بوده و از چه روشی برای آگاهی و اقناع مخاطب خود استفاده کرده، پرسشی است که در این نوشته به آن پاسخ داده شده است. تاجایی که این نویسنده باخبر است، در این موضوع پژوهشی انجام نگرفته است. البته کتابهای بسیاری در حوزه تبیین عقاید نوشته شده، اما تاکنون نوشته ای در حوزه روش شناسی عقاید، آنهم به زبان فارسی اینجانب آن را ندیده ام. در دوره معاصر تحولات بسیار خوبی در عرصه تدوین کتابهای اعتقادی و کلامی رخ داده که قابل توجه و نقد و بررسی است.پایه های نگارش این اثر در کلاسهای درس عقاید در مقطع کارشناسی ارشددانشگاه علوم و تحقیقات، ریخته شدو یکی از دانش آموختگان این مقطع زحمت
تقریرآن را به عهده گرفت، اما پس از این دوره و در پی تجدید مکرر این درس درهردوره، در این دانشگاه و دانشگاه ادیان قم، زمینه توسعه و تکامل بحث و افزودن نکاتی دیگر را فراهم ساخت</h5>

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

درآمدی بر روش شناسی قرآن در بیان عقاید

این نکته روشن است که مفسرین هر کدام با جهت گیرى و دیدگاه خاصى به قرآن روى آورده و همین دیدگاه هاى گوناگون آنان موجب شده تا تفاسیر قرآن نیز بر اساس روش ها و گرایش هاى تفسیرى چندگانه و گوناگون تلقى شوند.
بر این پایه، دانشى در سده هاى اخیر در حوزه علوم قرآن به نام تفسیر پژوهى پدید آمد که به این امور در تفسیر خاص مى پرداخت، یا به صورت عام گرایش ها و روش هاى تفسیرى را مورد پژوهش قرار مى داد.
از همین رو مباحث این بخش در چند درس تنظیم شده است. در آغاز این بخش به شناخت شناسی های امام در باره قرآن اختصاص یافته است، مباحث مقدماتى واژه شناسى و تاریخى و تطبیقى آن بحث شده و در بخش بعدی به روش شناسی و سیر تطور و تحول در تفسیر پرداخته شده است. در بخش دیگر تأویلات عرفانى امام خمینى بازگو شده است. و در نهایت مسائل بنیادى در تأویلات عرفانى امام و مبانى عرفا در تطبیق با نظر ایشان بازگو شده است

اندیشه های قرآنی و تفسیری امام خمینی(ره)

اعجاز قرآن از مباحث مهم علوم قرآنی، کلام اسلامی و ادبیات عرب است که به دلایل معجزه‌بودن قرآن می‌پردازد که در بین متکلمان به عنوان روشن‌ترین دلیل پیامبری محمد مطرح است. اعجاز در لغت به معنی عاجز ساختن است و گرچه در قرآن مستقیماً به کار نرفته، اما قرآن مخالفان را دعوت به آوردن ده و حتی یک سوره مشابه سوره‌های قرآن می‌کند (تحدی) و تاکید می‌کند که هرگز کسی نخواهد توانست این کار را انجام دهد.
متکلمان دلایل متعددی را برای اعجاز قرآن مطرح کرده‌اند: ابراهیم نظام، متکلم معتزلی، نظریه صَرف را مطرح کرد که بر مبنای آن قرآن دارای بلاغت نیست اما وجه اعجاز قرآن از این جهت است که هرگاه معاندی بخواهد سوره‌ای مشابه آن بیاورد، خداوند او را از اینکار منصرف می‌کند. این نظریه حتی در میان معتزله نیز محبوبیت چندانی نیافت. جاحظ، ادیب عرب، نظریه نظم قرآن را مطرح کرد که بیان می‌دارد خود قرآن کلامی اعجازآمیز و دارای بلاغت خاصی است. نظریه نظم قرآن توسط بسیاری از متکلمان دیگر مورد استقبال قرار گرفت و ادیبان بسیاری سعی کردند با تدوین و گسترش علم بلاغت اعجاز بلاغی قرآن را اثبات کنند. در ادامه این مسیر، ابو سلیمان خطابی نظریه خطابی یا تاثیر قرآن بر قلوب را مطرح کرد و مدعی شد که با شنیدن قرآن چنان لذت و گاهی ترسی بر انسان چیره‌می‌شود که در آثار دیگر مشهود نیست. این نظریه با استقبال زیادی روبرو نشد.نظریه آگاهی دادن از غیب از وجوه دیگر اعجاز شمرده شده که همواره مورد توافق دانشوران مسلمان بوده‌است وجوه اعجاز دیگری مانند اعجاز علمی و اعجاز عددی نیز مورد بحث قرار گرفته‌اند.

اعجاز قرآن

پژوهشی است در معارف و علوم قرآنی. نویسنده، در سی فصل و با زبانی ساده، به بازگویی این معارف و علوم پرداخته است. انگیزه وی بازگویی ویژگیها و مفاهیم کلیدی قرآن و تشریح مفاهیم آن به زبان ساده برای شناخت بهتر و عمیق‏تر آن است. برخی از موضوعات و عناوینی که مولف به آنها پرداخته عبارت‏اند از: جاودانگی قرآن، نظم، اخبار غیبی، نفوذ، تاثیر در ادبیات، وحیانیت جمع و تدوین، نزول، مکی و مدنی، ناسخ و منسوخ، محکم و متشابه، اعجاز، سوگندها، مثلها، ظاهر و باطن، تفسیر و تاویل و جایگاه و نقش اهل بیت (ع) در تفسیر و تاویل قرآن و دانستنیهایی از قرآن.

قرآن اثری جاویدان

این اثر به جامعیت قرآن نسبت به نیازهای علمی، اخلاقی و دینی بشر پرداخته است. مولف ابتدا جامعیت و انواع آن را توضیح داده و سپس به اثبات جامعیت قرآن از طریق آیات قرآنی و احادیث و ادله عقلی پرداخته و رابطه خاتمیت با جامعیت را نیز بررسیده است. در این اثر سه نظریه در رابطه با جامعیت قرآن مطرح شده است. نظریه اول؛ یعنی گستردگی دین و قرآن در همه علوم و روشها را آیت الله جوادی آملی و نظریه دوم را که تنها جامعیت در ذکر کلیات و ارزشها است، دکتر سروش طرح کردهاند. به عقیده مولف نظریه سوم که شکل تعدیل شده تئوری‏های فوق است صحیح می‏باشد. تعیین ملاکهای جامعیت و جریان جامعیت قرآن در علوم اسلامی از دیگر مباحث این کتاب است.

جامعیت قرآن

<span id="ContentPlaceHolder1_Thesarus_Namayeh_Chekide_Value" class="value">کتاب، در مقام پاسخ به این پرسش است که آیا قرآن می‏تواند پاسخگوی همه نسل‏ها، در همه عصرها باشد، یا اینکه وابسته به عصر خاص و مردم جزیره‌ العرب است؟ از آنجا که ریشه بنیادی دفع اشکالات و تحلیل علمی و تاریخی شان نزول قرآن به تعیین موضع و جایگاه رسالت، وحی و سنخ تعالیم قرآن و ظرف بیان آن باز می‏گردد، نویسنده به سه نظریه مطرح شده در این زمینه اشاره کرده و ضمن بازگویی کامل هر نظریه، پیامدهای آن را نیز روشن می‏کند. پذیرفتن هر یک از این سه نظریه، مبنای پاسخ نویسنده به شبهات است. نظریه نخست، سخن گفتن قرآن به زبان قوم است. نظریه دوم، قرآن را بازتاب فرهنگ زمانه می‏داند و نظریه سوم قائل به تاثر قرآن از فرهنگ زمانه است. فصل اول، نگاهی به مسائل فرهنگی عصر بعثت دارد و سه فصل دیگر، هر یک به نظریات سهگانه پیش‏گفته مربوط می‏شود. نویسنده، نظریه نخست، یعنی به زبان قوم سخن گفتن را پذیرفته و از آن دفاع می‏کند. وی دو نظریه دیگر را مورد انتقاد قرار می‏دهد و اشکالات آنها را باز می‏گوید.
</span>

قرآن و فرهنگ زمانه

کتاب کاوشی در تاریخ جمع قرآن نوشته سید محمد علی ایازی درباره مسئله جمع آوری قرآن و بیان دیدگاه های متفاوت در این زمینه و به زبان فارسی است.
کتاب پیرامون یکی از مسائل مهم و بحث انگیز علوم قرآنی یعنی تاریخ جمع قرآن نوشته شده است. مؤلف که یکی از قرآن پژوهان معاصر می‌باشد و در زمینه علوم قرآن تالیفات فراوانی دارند در این کتاب موضوع جمع و تدوین قرآن را مورد بررسی قرار داده و سعی نموده است با استفاده از ادله مختلف مساله توقیفی بودن سوره‌های قرآن را اثبات نماید. وی در این زمینه ابتدا واژه جمع را معنا نموده، آنگاه اقوال در مساله را ذکر و سپس با ذکر اخباری که دلالت می‌کنند قرآن در زمان پیامبر صلی‌الله‌ علیه‌و‌آله‌ وسلّم جمع و ترتیب سوره‌های مشخص شده، نتیجه می‌گیرند که قرآن در حیات پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم تالیف و ترتیب یافته است. وی در ادامه ادله مخالفان را ذکر و هر کدام از آنها را بصورت مجزا پاسخ می‌دهد و بیان می‌کند که این ادله هم دارای تناقض است و هم دارای تعارض با اخبار دیگری از طرف دیگر با دلیل عقل نیز مخالف است چونکه عقل می‌گوید: ممکن نیست پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم با آن همه اهتمامی که به مساله قرآن و حفظ آن داشته‌اند نسبت به گرد آوری و تنظیم و جمع و ترتیب آن بی توجه بوده باشند.
ساختار کتاب
گر چه کتاب از طرف مؤلف فصل بندی نشده اما مطالب آن را می‌توان در سه فصل دسته بندی نمود که فهرست آن به قرار زیر است:
فصل اول: منظور از توقیفیت شامل: جایگاه بحث، اقوال در مساله، و معنای جمع قرآن.
فصل دوم: ادله موافقت با توقیفیت
فصل سوم: ادله مخالفان توقیفیت ترتیب سوره‌ها شامل: بررسی ادله مخالفان توقیفیت سوره‌ها، نگاهی کلی به روایات جمع قرآن در عهد خلفاء ، اشکالات مهم روایات جمع قرآن پس از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم، نقد و بررسی ادله مخالفان توقیفیت، تناقض روایات ، تعارض روایات ، تعارض با کتاب، خطا در معنا کردن کلمه جمع، دلیل عقلی ، مخالفت با اجماع مسلمین، دلیل دوم و سوم و چهارم و پنجم، مصحف علی علیه‌السّلام، دلیل ششم، دلیل هفتم و جمع بندی
ویژگی‌ کتاب
۱. در فصل اول پس از تعریف معنای جمع اقسام آن را ذکر و کاربرد هر یک را بیان نموده و نتیجه می‌گیرند که اصطلاح جمع قرآن نمی‌تواند الزاما به معنای تالیف و ترتیب معنا شود.
۲. در همین فصل اقوال پیرامون ترتیب توقیفی یا اجتهادی سوره‌های قرآن را ذکر نموده و قائلین هر کدام از آنها را از میان علمای شیعه و اهل سنت معرفی می‌نماید.
۳. در بحث ادله موافقت با توقیفی بودن سوره‌ها ، دلایل آنها را به پنج بخش تقسیم نموده و هر کدام را بطور مفصل مورد بررسی قرار می‌دهند.
۴. در فصل سوم ادله مخالفان را ذکر و آنها را مورد نقد و بررسی قرار داده، و معتقد است که این ادله دارای اشکالاتی همچون: تناقض ، تعارض ، مخالفت با دلیل عقلی و مخالفت با اجماع مسلمین دارند لذا قابل پذیرش نبوده، در نتیجه قول به ترتیب اجتهادی باطل می‌باشد.
۵. در همین فصل پیرامون مصحف حضرت علی علیه‌السّلام سخن گفته و اخبار و روایاتی که بعضی از آنها می‌گویند: حضرت علی علیه‌السّلام به مدت یک هفته و برخی دیگر می‌گویند به مدت شش ماه قرآن را جمع آوری کرده، را نقل و بین آنها جمع نموده و می‌گوید که دسته اول، قرآنی را می‌گویند که در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم جمع آوری شده بود و بنابر وصیت ایشان، توسط حضرت جمع آوری شد و دسته دوم مصحفی را می‌گویند که حضرت بر اساس ترتیب نزول جمع آوری نمود.

کاوشی در تاریخ جمع قرآن‌

در حال حاضر اطلاعاتی درباره  معرفی این ناشر دردسترس نمی‌باشد. همکاران ما در بخش محتوا، به مرور، ناشرین را بررسی و معرفی  از آنها را در این بخش قرار خواهند داد. با توجه به تعداد بسیار زیاد ناشرین این سایت، درج اطلاعات و بررسی تمامی آنها، کاری زمانبر خواهد بود؛ لذا در صورتی که کاربران سایت برای معرفی ناشرفوق، از طریق صفحه <strong>«ارتباط با ما»</strong> درخواست دهند، درج محتوای برای آن ناشر در اولویت قرار خواهد گرفت. ضمنا اگر شما کاربر محترم سایت i<strong>slamic-sources </strong> این ناشر را می شناسید و تمایل دارید مطلبی در باره معرفی آن ناشر( تاریخچه، اهداف، کتب منتشر شده و آدرس)، سایرین را به مطالعه‌ کتاب های این ناشر ترغیب و دعوت کنید، می توانید محتوای مورد نظرتان را ازطریق  صفحه <strong>«ارتباط با ما»</strong> ارسال نمایید.

انتشارات مبین اندیشه

انتشارات مبین اندیشه

Publisher Books

Contact info

Location