جذوات و مواقیت، از مهم ‌ترین آثار فلسفی میرداماد (۹۷۰ـ۱۰۴۱)، به فارسی. نام این اثر، به تصریح مؤلف و در کتابهایی چون نِبْراسُ الضیاء، القبسات و شرح میرسیداحمد علوی بر دو بیتی «عینان عینان»، جذوات و مواقیت است که گاه در برخی منابع برای اختصار یا از باب تسمیه کل به جزء، با عنوان جذوات نیز از آن یاد شده است.
جذوات جمع «جَذْوه» به معنای پاره آتش و مواقیت جمع «میقات» به معنای وعده گاه است، که ناظر بر فصول کتاب و متأثر از اصطلاحات حکمت اشراق هستند.
میرداماد با الهام از آیه شریفه ۹۹سوره قصص و تحت تاثیر شدید حکمت اشراق شیخ شهاب‌الدین سهروردی نام ۱۲ فصل آغازین کتاب حاضر را جذوه نهاده است .جذوات در واقع پاسخ‌نامه میرداماد به این پرسش علمای هند است که 'چرا هنگام تجلی حضرت حق, کوه طور بسوخت, اما پیکر حضرت موسی علیه‌السلام نسوخت .'این کتاب, در عین حال تفسیری حکمی بر آیه شریفه ۱۴۳سوره اعراف و نیز اثری مبسوط در علم حروف و اعداد به شمار می‌آید .زیرا در نیمه پایانی کتاب میرداماد از رابطه حروف و اعداد با عوالم هستی و اسرار و لطایف حروف برای حل شبهه یاد شده بهره برده است .ملمع نویسی, تقدیم فعل بر فاعل, تطابق صفت و موصوف در تانیث و تذکیر, و تطویل از جمله ویژگی‌های این کتاب است .مهم‌ترین مباحث جذوه‌ها عبارت‌اند از :مراتب طولی و عرضی موجودات دو جهان هستی, اولیت و آخریت واجب تعالی, اسامی عالم مجردات و عالم جسمانیات, وحدت واجب الوجود, کیفیت و ترتیب صدور عقول, ترکیب مراتب صدور, دیدگاه‌های گوناگون درباره مثل, اسمای حسنی, ویژگی‌های نبوت, حقیقت مرگ, حقیقت زهد و عبادت, و مانند آن .

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

جذوات و مواقیت

اثر محمد نعیم، با تصحیح و تحقیق علی اوجبی، یکی از شروح کاملی است که بر ابیات مشکله شش دفتر مثنوی‎ ترتیب یافته‎ است.مصحح، مقدمه‌ای در ابتدای کتاب آورده و همچنان‌که در این مقدمه اذعان شده، مؤلف این اثر - که به‎‎ سال‎ ۱۰۹۱‎ق، کتابت شده - خود را «محمد نعیم» معرفی‎ نموده است. گویا‎ اطلاع زیادی از‎ زندگی مؤلف در دست نیست و آنچه از شخصی به نام محمد نعیم شاه‌جهان‌آبادی‎ در‎ تذکره «منتخب اللطائف» و نیز از محمد نعیم پنجابی در تذکره «مقالات الشعراء» میر علی‌شیر‎ قانع‎‎ تتوی نام برده شده است، مقصود شارح مزبور نیست. شرح محمد نعیم بر‎ مثنوی،‎ صبغه‎ عرفانی دارد و او کوشیده است‎ ابیاتی را که به نظرش دشوار بوده است، در‎ قالب‎ تأویلات عرفانی و گاهی با استناد به روایات و نیز اقوال مشایخ صوفیه و منابع عرفانی‎، چون‎ فتوحات‎ ابن عربی، تشریح کند و گاهی تأویلات و تفسیرهایی‎ خلاف تفسیرهای مشهور ارائه می‌کند. ویژگی دیگر این‎ شرح‎، آن است که ضبط ابیات مثنوی که شارح‎ ارائه می‌کند، گاهی بسیار‎ متفاوت‎ با‎ ضبط مشهور است و مهم‎ترین‎ ویژگی آن اینکه شرحی است بر تمام ابیات مشکله شش دفتر‎ که‎ به‎‎ زبان فارسی است. در تصحیح این اثر ارزشمند، از دو نسخه‎ خطی‎ موجود استفاده شده است. شیوه تصحیح، التقاطی‎ است‎ و افزوده‌های‎ قیاسی مصحح‎ داخل ‎[] مشخص شده است. در پایان‎ کتاب، در‎ کنار نمایه‌های فنی، تعلیقاتی در توضیح نکات مبهم، مآخذ اقوال و منابع روایات افزوده‎ شده‎ است و جهت سهولت استفاده، واژه‌نامه‌ای‎ نیز برای‎ آن‎ تنظیم‎ شده است. مقدمه مصحح در ۹ مبحث‎، بدین‎ شرح است: دورنمایی از حیات‎ مولانا، آثار مولانا، شکل‌گیری سرایش مثنوی و سبب‎ تألیف‎ آن، درون‌مایه و ساختار مثنوی، منابع مثنوی‎، شروح مثنوی، درباره شارح‎، ویژگی‌های‎ این شرح، دست‌نوشته‌ها و شیوه بازخوانی.

شرح مثنوی(نعیم)

على اوجبى (متولد ۱۳۴۳ش-تهران)، نویسنده، مصحح، مترجم، محقق، مؤلف، مدرس، شارح، پژوهشگر، فیلسوف و شاخص آثار فلسفی، اوجبی دو دوره دبیری جایزه کتاب سال را بر عهده داشته و چهار سال است که دبیر علمی جشنواره نقد است. کتاب تقویم‌الایمان او در دوره دوم جایزه فارابی حائز رتبه سوم شده‌است.

او هم‌زمان با تحصیلات دانشگاه در رشته فلسفه، به تحصیل علوم دینى از جمله فلسفه و کلام جدید در حوزه علمیه قم همت گمارده و از محضر آیت‌الله حسن حسن‌زاده آملى و آیت‌الله عبدالله جوادى آملى بهره برده است.

برخی از آثار ایشان به شرح زیر است :

آوردگاه متکلمان، حکما و عرفا؛
ترجمه و شرح رساله الدره الفاخره (فى تحقیق مذهب الصوفیه و المتکلمین و الحکماء المتقدمین اثر عبدالرحمن بن احمد جامى)؛
اصحاب معرفت (تلخیص و بازنویسى محبوب القلوب اثر قطب‌الدین محمد اشکورى)؛
الایضاح عن اصول صناعه المساح و رساله در علم مساحت؛
بر آستان حضرت دوست (ترجمان عرفانى نماز به همراه رساله ایمان و کفر، ترجمه رساله الصلاه اثر ملا محسن فیض کاشانى)؛
پرسمان‌هاى کلامى (پنج رساله کوتاه کلامى از شیخ مفید، فخر المحققین، شیخ طوسى، سید‌ ‎مرتضى)؛
تا ملکوت (بازنویسى و برگردان کتاب منازل السائرین اثر خواجه عبدالله انصارى، با همکارى اکبر ایرانى قمى و على‌رضا مختارپور)؛

Born

Death

علی اوجبی

علی اوجبی

Born:

علی اوجبی

Author Books