اثر مطهر بن محمد بن ابى‌سعد جمالى معروف به یزدى به پیروى از نزهت‌نامه علائى و به قصد تکمیل آن در سال ۵۸۰ق تألیف شده است. از این کتاب در برخى فهارس با نام فرح‌نامه نیز یاد شده است که محقق معتقد است با توجه به اینکه در غالب نسخ خطى فرخ‌نامه ضبط شده است، فرح‌نامه را باید نادرست دانست. کتاب مشتمل بر یک مقدمه تحقیقى -درباره مؤلف و کتاب- و ۱۶ مقاله است. هر یک از مقالات نیز مشتمل بر فصولى است. کتاب فرخ‌نامه اثرى است که از نثر فاخر و سرشار از تشخیص قرن ششم هجرى حکایت مى‌کند و خواننده را نه تنها با چنین نثر روان و معتبرى آشنا و مأنوس مى‌سازد، بلکه نمونه‌اى بارز از نثر دوران فارسى میانه بعد از اسلام را نیز به دست مى‌دهد. در این کتاب درباره منافع انسان و چهارپایان، طیور و خزندگان و حشرات، اشجار و گلها و سبزیجات، جواهرات و سنگ‌هاى قیمتى، شناخت داروها، خاصیت روغن‌ها، زهرها و پادزهرها و خواتیم ستارگان و مانند آن مطالب متنوعى شده است.

<strong>وضعیت کتاب</strong>
کتاب به کوشش ایرج افشار منتشر شده است. وى در ابتداى اثر مقدمه‌اى پیرامون زندگى مؤلف و معرفى اجمالى فرخ‌نامه و نسخه‌هاى خطى موجود از این کتاب نگاشته و همچنین به شیوه تصحیح این اثر اشاره کرده است. فهرست مطالب کتاب در ابتداى اثر آمده است. در انتهاى کتاب نیز در پیوستى، یادداشت‌هایى از غلامرضا طاهر، على رواقى، عبدالرحمن عمادى و ژیلبر لازار پیرامون این اثر آورده شده است. همچنین فهرست توضیحات و اصطلاحات، مفردات دارویى، جانوران، گیاهان، ابزارها، اعلام اشخاص، کتب و اعلام جغرافیایى در انتهاى کتاب آمده است. پاورقى‌هاى این اثر به گزارش اختلاف نسخ اختصاص دارد.

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

فرخ‌نامه

مطهر بن محمد جمالى یزدى. کنیه اش ابوبکر بوده است(ابوبکر مطهر) . معروف به جمالی، دانشمند ایرانی، قرن ششم، مؤلف کتاب فرخ نامه که نویسنده این کتاب را به پیروى از نزهت‌نامه علائى و به قصد تکمیل آن در سال ۵۸۰ق تألیف کرده است. کنیه‌اش ابوبکر بوده و در همه نسخ یکى است. نامش در کشف الظنون و اکثر نسخ اثرش «فرخ‌نامه»، مطهر و در دو نسخه، مظهر است. در دو نسخه هم مطهر را نام پدر او دانسته‌اند، که البته درست نیست. اکثر نسخ نام پدر مؤلف را محمد ذکر کرده‌اند، ولى در «کشف الظنون» نام پدرش را ابوالقاسم نوشته‌اند در حالى که در بعضى نسخ خطى ابوالقاسم نام جد اوست، یعنى در حقیقت نام پدر از میان نام مؤلف و نام جد ساقط شده است. در نام جد اعلاى او هم اختلاف است. در سه نسخه قدیمى مورخ ۷۵۴، ۷۸۹، ۸۸۶ ابوسعد و در دیگر نسخ و «کشف الظنون»، ابى سعید است و حکم بر این که کدام صحیح تواند بود، احتیاج به وجود قرائن خارجى دارد، یعنى باید احوال مؤلف در کتب و مآخذ دیگر مضبوط باشد که نیست و بر چنین مدارکى دسترسى نیافته‌ایم. نسبت، شهرت و تخلص او «جمالى» است و در اشعارى که از خود در مقدمه کتاب نقل مى‌کند، دو جا جمالى را به صورت تخلص به کار برده است:

مقصود مهمات گنه کار جمالى دانى که چه باشد بکن از فضل به حاصل
بنده جمالى به ثنا گفتنت باد ز اقبال منور بصر

مؤلف کتاب فرخ نامه که نویسنده این کتاب را به پیروى از نزهت‌نامه علائى و به قصد تکمیل آن در سال ۵۸۰ق تالیف کرده است.

Born

Death

مطهر‌بن محمد جمالی یزدی

مطهر‌بن محمد جمالی یزدی

Born:

مطهر‌بن محمد جمالی یزدی

Author Books