ترجمه فارسی پنج بخش از کتابی به زبان عربی درباره تاریخ قم از حسن بن محمد بن حسن قمی، در قرن چهارم قمری است. این کتاب از آثار معتبر درباره تاریخ شهر قم محسوب می‌شود ولی متن اصلی و کامل آن، اکنون موجود نیست. حسن بن محمد در کتاب خود از منابع متعدد بهره برده و غالباً آن‌ها را نام برده است. تاریخ قم در بیست باب و پنجاه و یک فصل تألیف شده بوده است. تاریخ قم اطلاعات مفصل و معتبر درباره وضع مالک و زارع در ایران آن روزگار داده است.

حسن بن علی بن حسن بن عبدالملک متن عربی تاریخ قم را در ۸۰۵و۸۰۶ق به درخواست ابراهیم بن محمودبن محمدبن علی صفی به فارسی ترجمه کرد. متن موجود تاریخ قم را نخستین بار سید جلال‌الدین تهرانی در ۱۳۱۳ش در تهران از روی نسخه تحریر شده در ۱۰۰۱ق، منتشر کرد.
<h5></h5>

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

تاریخ قم

حسن بن محمد قمی (متوفای ۴۰۶ق)، از بزرگان علمای دوازده امامی و معاصر با شیخ صدوق و از راویان برادر او و چه‌بسا از راویان خود او و نویسنده کتاب «تاریخ قم» می‌باشد.

نام و نسب و خاندان
نام وی در منابع، به‌صورت‌های مختلف ذکر شده است؛ از جمله: ابوعلی حسن بن محمد بن حسن بن سائب بن مالک اشعری قمی و حسن بن محمد بن حسین شانی یا شیبانی؛ البته خود او در چند جا از کتاب خویش (تاریخ قم)، خود را حسن بن محمد بن حسن قمی (یا حسن بن محمد) معرفی کرده است. ابن طباطبا، که به اصل کتاب او دسترسی داشته، نسب وی را به اشعریان، از طوایف مهم ساکن شهر قم، رسانده است.

دوران زندگی
وی به ابوالفضل بن عمید، وزیر ادیب آل بویه، نزدیک و با او، هم‌نشین و معاصر بوده است.

به‌طور قطع، مى‌دانیم که قمى در روزگار فخرالدوله دیلمى (متوفی ۳۸۷ق) و وزیر معروف آل بویه (۳۲۰-‌۴۴۷ق)، صاحب بن عباد (متوفی ۳۸۵ق)، مى‌زیسته است و از اشاراتى در فهرست مطالب، مبنى بر اینکه مطالبى از فصل‌هاى یازده و سیزده را تا سال ۳۷۸ق، بیان کرده، به‌یقین مى‌توان گفت در نیمه دوم قرن چهارم زنده بوده است؛ چنان‌که اغلب تاریخ‌پژوهان، سال نگارش اثر را ۳۷۸ق، دانسته‌اند.

مذهب و جایگاه علمی او
وی از بزرگان علمای امامیه و از معاصران شیخ صدوق و از راویان برادر او و چه‌بسا خود او بوده است. تألیف «تاریخ قم»، منجر به شناخته شدن او در حوزه تاریخ‌نگارى شده است.

قمى در تحصیل علوم دینى هم کوشا بوده؛ به‌گونه‌اى که از محضر ابوعبدالله حسین بن على بن بابویه (قرن ۴ق)، برادر شیخ صدوق (متوفی ۳۸۱ق)، بهره‌مند شده است و از او روایت مى‌آورد.

گردآورى دو مجموعه شعر، یکى براى ابوالفضل محمد بن حسین عمید (متوفی ۳۶۰ق)، از شعرهاى جعفر بن محمد بن على العطار و دیگرى براى صاحب بن عباد (متوفی ۳۸۵ق)، توانمندى او را در حوزه ادبى هم آشکار مى‌کند. بى‌گمان به زبان عربى هم آشنایى کامل داشته که اثرش را به آن زبان نوشته است.

وفات
بروکلمان، تاریخ درگذشت او را ۴۰۶ق، ذکر کرده است.

آثار
تاریخ قم؛
تهیه دو مجموعه شعر از جعفر بن محمد بن علی عطار برای صاحب بن عباد و ابوالفضل بن عمید.

https://fa.wikinoor.ir/

Born

Death

حسن بن محمد بن حسن  قمی

حسن بن محمد بن حسن قمی

Born:

Death:

حسن بن محمد بن حسن قمی

Author Books