مقدمه:

یکی از مهم‌ترین اصل‌های اندیشه‌ی تشیع که در عصر غیبت، استمرار تعلیمات ناب اسلامی و شیعی را در جوامع مسلمان سبب شده و راه پیش روی بشریت و آینده‌ی آنان را تا پایان تاریخ روشن ساخته، اصل اصیل مهدویت است. این اصل امید بخش، حرکتی است از سرچشمه‌ی توجه به امام و هادی و راهبری زنده و آسمانی اما در پس پرده‌ی غیب.با تمسک به این اصل روشن، مومنان و مسلمانان، هرگز، در دنیای مدرن و صنعتی و بی خدایی معاصر، تنها و سرگشته نمی‌مانند و در هر فتنه و مصیبتی - آن گونه که در بیان زیبای روایات آمده است - به حصن حصین این اندیشه‌ی الهی (انتظار فرج) پناه می‌برند و برای حل مشکلات فردی و اجتماعی خود از آن یار غایب از نظر، چاره‌جویی می‌کنند.اینک، در دنیایی که در آن، حکام و سیاست‌مداران، در پی اجرای دستورها و فرمان‌های الهی نیستند، بلکه می‌خواهند هر چه بیش‌تر به مطامع مادی خویش دست یابند، اندیشه‌ای که می‌تواند به معنای واقعی کلمه «منجی» و نجات بخش بشریت از آلام بی خدایی و افسردگی باشد، همانا اندیشه‌ی مترقی «مهدویت» است.پرداختن به این اندیشه و کاویدن زوایای گوناگون آن، اندیشه‌ی احیای مجدد دین در عصر کفر را به ارمغان می‌آورد.آن چه ضرورت پرداختن به‌این مبحث مهم را دو چندان می‌کند، لزوم تدارک تیوریک برای حکومت دینی جمهوری اسلامی ایران است. حکومت دینی ما بر طرح تیوریک «تبیین و ترویج فرهنگ مهدویت» و پژوهش در عرصه‌های گوناگون مرتبط به این امر، متولد شده است.در تبیین تاثیرهای اجتماعی اعتقاد به مهدویت بر جامعه، ابتدا می‌توان دو نوع کلی تاثیر اجتماعی را بازشناسی کرد. نوع یکم «تاثیر غیر مستقیم» بر جامعه است.در این بخش، فرایند عینی اعتقادات، از جمله اعتقاد به مهدویت، مجموع جامعه، اعم از معتقدان و غیر معتقدان، را متاثر می‌سازد؛ یعنی، بسیاری از فرایندهای جمعی و گروهی در جامعه، پس از ایجاد، دارای انعکاس و بازتابی وسیع‌تر از حیطه‌ی گروه ایجاد کننده است. در بررسی تاثیرهای اجتماعی مهدویت، از این نوع تاثیرها نمی‌توان غافل بود. البته، توضیح بیش‌تر این‌ها، در بخش «تاثیرهای مستقیم» بیان می‌گردد.تاثیرهای مستقیم هر فرایند آگاهانه، عمدتا، از اتخاذ مبانی بینشی و نگرشی خاص در مورد موضوع مورد نظر و در افراد و گروه‌های مرتبط، شکل می‌پذیرد. این نگرش و بینش را می‌توان در حیطه‌ی امور دینی، به اعتقاد تعبیر کرد.شکل‌گیری بینش و نگرش در درون افراد، واکنش‌هایی را در حیطه‌ی رفتاری آنان به وجود می‌آورد که می‌توان از آن به کنش‌های رفتاری تعبیر کرد. آن گاه که کنش‌های رفتاری از حد فرد گذشت و به گروه‌ها منتقل شد و واکنش‌های رفتاری به نحو جمعی صورت پذیرفت، فرایند «تاثیر و تاثر اجتماعی» آغاز می‌گردد.اعتقاد به مهدویت نیز آن گاه که از حد بینش و نگرش می‌گذرد و به حیطه‌ی رفتاری - و خصوصا رفتار فردی - سرایت کند، دارای تاثیرها و نمودهای عینی بر جامعه‌ی دینداران خواهد بود.برای بررسی تاثیرهای اجتماعی اعتقاد به مهدویت، از منظر جامعه شناختی، لازم است در ابتدا به ابعاد گوناگون این تاثیرها اشاره شود.ابعاد اجتماعی تاثیرهای اعتقاد به مهدویت، عمدتا، به سه گروه «دینی - اجتماعی» و «تربیتی - اجتماعی» و «سیاسی - اجتماعی» تقسیم می‌شود.

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

تأثیرهای اجتماعی اعتقاد به مهدویت از دیدگاه جامعه شناسی

<strong>حسن عبدی پور</strong> کارشناس تاریخ اسلام و تمدن اسلامی در سال ۱۳۴۶ در خانواده‏اى مذهبى و سرشناس، در کوهدشت لرستان دیده به جهان گشود. تحولات فرهنگى بعد از انقلاب و نیاز مردم منطقه به آموزه‏هاى دینى و کمبود روحانى محلى شعله عشق به آموختن علوم دینى را از همان ابتدا در جان وى فروزان کرد؛ به‌طوری‌که در اوان نوجوانى به جمع ره‏پویان علم در حوزه علمیه شهرستان خود پیوست.
وى دروس مقدماتى را تا اتمام سیوطى در شهرستان خود گذراند، سپس براى ادامه تحصیل به شهر علم و اجتهاد قم مهاجرت کرد و در مدرسه رضویه به تحصیل علوم حوزوى پرداخت. آنگاه ادامه دروس مقدماتى و سطح را نزد اساتیدى چون طالقانى، موسوى گرگانى، نظری منفرد و آیات عظام اشتهاردى، اعتمادى، پایانى و صالحى مازندرانى به انجام رسانید. او در مقطع تخصصى دروس خارج، از اساتیدى مبرز و نام‏آشناى حوزه، همچون حضرات آیات عظام مکارم شیرازى، فاضل لنکرانى، محمود شاهرودى و... بهره برد.
ایشان در کنار اشتغال به دروس حوزوى، به دلیل نیاز مناطق محروم غرب کشور، بیش از چهار سال، مسئولیت سازمان تبلیغات سردشت و سقز را بر عهده داشت و مشغول انجام فعالیت‏هاى فرهنگى در راستاى سیاست‏هاى نظام مقدس جمهورى اسلامى بود. سپس به قم عزیمت کرد تا بر اندوخته‏هاى خویش بیفزاید. وى مدت چهار سال در مرکز بزرگ اسلامى غرب کشور به تربیت و آموزش و سازمان‏دهى امور روحانیت شهرستان‏هاى بوکان و شاهین‌دژ پرداخت. سپس به قم عزیمت کرد تا بر اندوخته‌های خویش بیفزاید و از محضر عالمان دین بهره بیش‏ترى ببرد؛ اما احساس مسئولیت در امر تبلیغ وى را بر این واداشت که دوباره پس از سه سال به منطقه کردستان بازگردد.
آنگاه به دلیل حُسن برخورد، فعالیت پرثمر و مقبولیت نزد روحانیون منطقه از سوى نماینده ولى‏فقیه در منطقه کردستان به‌عنوان مسئول سازمان روحانیت غرب کشور و مسئول دبیرخانه ائمه جمعه کردستان منصوب شد.
خدمات ایشان منشأ تحول و شکوفایى در امور تحصیلى و معیشتى روحانیون منطقه شده است.
وى پس از مراجعت مجدد به قم، همگام با ادامه تحصیل و حضور در دروس خارج آیات عظام و تحصیل در مقطع دکتری تاریخ اسلام در دانشگاه اصفهان و قبول مسئولیت‏هاى مختلف به فعالیت‏هاى علمى و فرهنگى پرداخت. تاکنون بیش از ده طرح، سى مقاله و هفت کتاب حاصل تلاش علمى اوست.

Born

Death

حسن عبدی پور

حسن عبدی پور

Born:

حسن عبدی پور

Author Books