عصر امام صادق (ع) عصر پیدایش افکار و عقاید گوناگون در میان مسلمانان است، در زمان آن حضرت برخورد میان‌ آراء و عقائد گوناگون در پیرامون مسائل مختلف در نهایت شدت رواج داشت. امام صادق (ع) به روش معتدل خود در مراقبت از رسالتی که درباره شیعه بر عهده داشت، ادامه می داد و آن عبارت بود از استقلال در عقیده و دوری جستن از اختیار یکی از آراء و عقاید افراطی و برتری دادن آن بر دیگر عقائد، چنانکه جامعه اسلامی آن عصر بدین گونه رفتار می کرد.در زمان امام جعفر صادق (ع) نهضتهای دینی و احتجاجات مذهبی به شدت جریان داشت، شیعیان امامیه در این عصر از طرفی با فرق شیعه مانند کیسانیه و زیدیه و غلات و از طرف دیگر با طرفداران ابوحنیفه و زنادقه و دهریون و معتزله مناظره می کردند و درباره مشکلات مسائل دین به آن حضرت مراجعه می نمودند. امام (ع) طبق رسالتی که به عهده داشت با هرگونه افکار و عقاید انحرافی مبارزه می کرد و به شیعیان خود عقائد صحیح اسلامی را تعلیم می داد و آنها را از هر گونه افکار انحرافی و عقائد باطل بر حذر می داشت.یکی از انحرافات و بدعتهائی که در زمان امام صادق (ع) در میان مسلمانان پیدا شد، مسئله تصوف و صوفیگری است. دانشمندان و مورخان و حتی نویسندگان خود صوفیه نیز نوشته اند که تا آن زمان نامی از تصوف و صوفیگری نبود و کسانی که به دین بسیار علاقه نشان می دادند، عُبّاد و زُهّاد خوانده می شدند، تا اینکه در زمان امام صادق (ع) اسم صوفی و طریفه تصوف پیدا شد و عده ای از خواص اهل سنت نام صوفی را بر خود نهادند و نخستین کسانی که وی را صوفی خواندند، ابوهاشم کوفی بود و پیش از وی کسی را به این نام نخوانده بودند مولف "طرائق‌الحقائق" او را موسس صوفیه لقب داده و او معاصر امام جعفر صادق (ع) بوده است. ابوهاشم اهل شام بود که مرکز دشمنان آل محمد (ص) بوده و لباس پشم در بر می کرد و همچنین اول خانقاهی که برای صوفیان بنا کردند در "رمله" شام بود که به وسیله یک امیر ترسا و نصرانی ساخته شده بود. در آن زمانی که بسیاری از بزرگان و اعلام اهل سنت، فریفته سخنان به ظاهر فریبنده صوفیان بودند و چه بسا خود نیز به صوفیگری و تصوف تظاهر می نمودند، امام صادق (ع) به خطرات این فکر انحرافی واقف بود، و به مبارزه آن برخاسته بود در کتب معتبر روایت کرده اند که از حضرت امام حسن عسکری (ع) که فرمود از امام صادق (ع) از حال ابوهاشم کوفی صوفی سئوال کردند، امام فرمود: "انّه فاسد العقیده جداً و هو الذّی ابتدع مذهباً یقال له الّتصوف و جعله مفرّاً لعقیدته الخبیثه"(حدیقه‌الشیعه ص۵۶۴٫ص۳۲) (او جدا فاسد العقیده است، به بدعت مذهبی را اختراع کرد که به آن تصوف گفته می شود و آن را به سوی عقیده ناپاک خود محل فراری قرار داد) از این روایت معلوم می شود که بنیانگذار مسلک تصوف ابوهاشم کوفی صوفی است.

عناوین اصلی کتاب شامل:
مبارزه امام صادق با بدعت صوفیگری؛ پاورقی

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

مبارزه امام صادق با بدعت صوفیگری

<div class="listing-desc">عناوین اصلی کتاب شامل:
پیشگفتار؛ هشدار به جوانان؛ روش ما:؛ عرفان اسلامى و عرفان التقاطى؛ عقل و عشق؛ ذکر و فکر؛ کشف و شهود و رؤیا؛ امکان کشف؛ شیخ و قطب و مرشد[۱۶۶]</div>
از گرایشهایی که کمتر محیطی از آن برکنار مانده، گرایشهای مربوط به تصوف یا شبه آن است که در هر جا اقلیتی را به خود جذب کرده، منتها ممکن است همه جا به این نام نباشد.
تاریخ نشان می دهد که این گرایش خاص، حتی قبل از اسلام در یونان و هند و کشورهای مختلف اروپا و آسیا وجود داشته، طریقه کَلبیین در یونان قدیم یکنوع روش صوفیانه بوده، و گرایشهای مرتاضان هند و رهبانان مسیحی نیز آب و رنگ تصوف دارد. در قرن اول اسلام اثری از گرایشهای صوفیگری در محیط اسلامی دیده نمی شود؛ ولی از قرن دوم که اسلام گسترش زیادی پیدا کرد و به دنبال آن علوم و تمدنهای بیگانه از طریق ترجمه به محیطهای اسلامی راه یافت، مترجمین که خود دارای گرایشهای خاصی بودند در انتقال تصوف به محیطهای اسلامی سهم فراوانی داشتند.
اصولا در این قرن (قرن دوّم هجری) و آغاز قرن سوم که «بنی عباس» سخت بر نشر علوم دیگران، و ترجمه آنها به زبان عربی تلاش می کردند، بازار مذاهب و فرقه های گوناگون رونق گرفت و از جمله، مسلک تصوف تدریجاً در میان مسلمین نفوذ پیدا کرد. می گویند اوّلین کسی که بذر این مسلک را در سرزمین اسلام پاشید ابو هاشم کوفی بود، و در بعضی از روایات آمده است: «هُو الّذی اِبتدَعَ مَذْهَبّا یُقال لَهُ التّصَوّف وَ جَعَلَهُ مقرّاً لِعَقیدَتِهِ»; «او همان کسی است که مذهبی به نام تصوّف بدعت نهاد و آن را قرارگاه عقیده خود ساخت». از شواهد این موضوع این است: احادیثی که در ذّم صوفیه و انتقاد از روش آنان وارد شده نوعاً از امام صادق(علیه السلام) به بعد است که مرحوم علامه مجلسی در بحارالانوار قسمت زیادی از آن را جمع آوری کرده است. مورّخان می گویند قبل از زمان مذکور اسم و رسمی از تصوف و صوفیگری در میان مسلمین نبود، و اگر احیانا لفظ صوفی در بعضی از کلمات پیشینیان دیده شود دلیل بر وجود این مسلک در قرن اول نمی شود چون عرب این لفظ (صوفی) را بر شخص پشمینه پوش اطلاق می کنند.

&nbsp;

جلوه حق: بحثی پیرامون صوفیگری در گذشته و حال

در این نوشتار از منابع زیادى استفاده شده و چون نام آنها در پاورقیها قید شده دیگر لزومى نداشت فهرست جداگانه اى تنظیم شود و در توضیحات بیشتر از ''شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید'' و ''وقعه صفین'' نصر بن مزاحم منقرى "۲۱۲ ه" استفاده شده است.
براى ترجمه ى خطبه ها و نامه هاى امام علیه السلام به ترجمه هاى زیادى مراجعه گردیده و سعى شده حتى المقدور، ترجمه ها سلیس و روان باشد و در این باره هم بیشتر از ترجمه اى که زیر نظر آیت الله مکارم صورت گرفته، استفاده و اقتباس گردیده است. عناوین اصلی کتاب شامل:
آغاز سخن؛ داستان عدالت صحابه بزرگترین مانع درک حقایق؛ شیعه و داستان تنزیه صحابه؛ مشمول صحابه؛ انتقاد از صحابه؛ انتقاد از خلفاء؛ طلحه و زبیر و عایشه؛ انتقاد از برپاکنندگان جنگ جمل؛ از سخنان امام که در آن اهل بصره را مخاطب ساخته و از پیشامدهای آینده آنها را آگاه نموده است؛ عایشه و شدت عداوتش به علی؛ انتقاد شدید امام از مروان؛ معاویه؛ عمرو بن العاص؛ اخو غامد؛ بسر بن ارطاه؛ اشعث بن قیس؛ ابوموسی اشعری؛ دیدار گروهی از صحابه با علی؛ مارقین (خوارج)؛ زیاد بن ابیه؛ شریح ابن حارث؛ عقیل ابن ابیطالب؛ عثمان بن حنیف؛ پاورقی

صحابه از دیدگاه نهج البلاغه

نویسنده کتاب جناب آقای داود الهامی در مقدمه ذکر کرده اند که این نوشتار شامل تحقیقاتی است که خواننده را علاوه بر احوال ، افکار ، عقاید ، آثار و مشایخ ابن عربی ، بر اعتراضاتی که متوجه اوست آشنا ، و داوری را بر اهل تحقیق آسان مینماید.
داوریهای متضاد درباره ابن عربی
یکی از ،تضاد نظر مشاهیر و شخصیتها در مورد جناب ابن عربی می باشد تا جایی که عده ای ایشان را زنده کننده دین اسلام می دانند و عده ای ایشان را بدعت گذار و تخریب کننده دین معرفی می کنند .
به قول مرحوم مطهری هیچ کس به اندازه محیی الدین درباره اش متناقض اظهار نظر نشده است بعضی او را از اولیاء الله وانسان کامل وقطب اکبر می دانند وبعضی او را یک کافر مرتدّ،و گاهی ممیت الدین و گاهی ماحی الدین می خوانند. {آشنائی با علوم اسلامی،ج۲،ص۱۳۱}
تا جایی که علمایی چون علامه مجلسی ومقدس اردبیلی وآقا محمد علی بن آقا وحید بهبهانی ومیرزای قمی وملا محمد طا هر قمی و میرزا محمد بن سلیمان تنکابنی ومیرزا علی اکبر بن محسن اردبیلی وآقا محمد جعفر (آل آقا)و… ایشان تکفیر کرده اند و علمایی چون سید حیدر آملی ملا فیض کاشانی وحاج میرزا حسین نوری و میرزا محمد باقر موسوی خوانساری و… به ایشان انتقادهای شدیدی کرده اند و علمای چون شهاب الدین عمر بن سهروردی شافعی و ابو الحسن علی بن ابراهیم قاری بغدادی و ابو الفتح محمد معروف به (شیخ مکی)و ابو المواهب،عبد الوهاب شعرانی وشیخ بهائی و ….ایشانرا ستوده اند.
لذا همین اختلاف، در بین علمای از متاخرین در سطح وسیعی وجود دارد بلکه این اختلاف نه تنها بر سر مذهب ایشان بوده بلکه در مورد عرفان و مبانی توحیدی و وحدت وجود اطلاقی ایشان نیز بوده است؛ که بنده در بررسی که داشتم دیدم که اکثر علما و فقهای شیعه قائل به وحدت وجود ابن عربی نبوده، بلکه موضع گیری شدیدی در مبانی ایشان داشته اند.البته باز کثرت مخالفت علما و فقها با ایشان مبنای حق و باطل بودن مبانی جناب ابن عربی نیست، آنچه محوریت دارد تحقیق و تعقل و روشن فکری و دوری از هر گونه شخصیت زدگی و تعصب است .
تفکیکی واضح بین تفکر ابن عربی با مبانی عقلانی و وحیانی وجود دارد.ولی بر ماست احترام بر علما و بزرگان هر چند که اشتباهاتی داشته باشند ،اما تاکید میکنم بزرگی علما سر جای خود محفوظ ولی این باز جواز پذیرش سخنان آنها بدون برهان و دلیل نمی شود.

داوری های متضاد درباره محیی الدین عربی

عناوین اصلی کتاب شامل:
مقدمه‌؛ تحریف شناسی عاشورا در پرتو امام شناسی؛ کار آمدترین شیوه برای شناخت نهضت عاشورا؛ جلوه‌های معنوی؛ امام از شهادت خود آگاه بود؛ شهادت، اصلی برتر از جهاد

تحریف شناسی عاشورا در پرتو امام شناسی

عناوین اصلی کتاب شامل:
آغاز سخن؛ جفای تاریخ؛ قبر حضرت زهرا کجاست؟؛ اختلاف در محل دفن حضرت زهرا؛ قبر زهرا چرا مخفی است؟؛ وصیت به دفن شبانه چرا؟؛ بعد از پدر چه ظلم و ستمی به زهرا شد؟؛ ماجرای سقیفه؛ بی‌حرمتی به خانه‌ی وحی!؛ چرا فاطمه سقط جنین کرد؟؛ سوزانیدن درب خانه‌ی فاطمه به نقل شاهدان عینی؛ غصب فدک فاطمه؛ داستان فدک، سند مظلومیت فاطمه؛ فدک و امامان اهل‌بیت؛ اظهار نظر عقاد درباره‌ی فدک؛ خطبه‌ی تاریخی بانوی بزرگ اسلام فاطمه‌ی زهرا؛ استمداد از طایفه‌ی انصار؛ چرا مسلمانان به دختر پیامبر کمک نکردند؟؛ هجوم غم و اندوه بر قلب زهرای اطهر؛ گریه‌ی بسیار چرا؟؛ دو لبخند؛ آیا سکوت اصحاب می‌تواند دلیل بر حقانیت ابوبکر باشد؟؛ سکوت به مقتضای مصلحت اسلام؛ عیادت زنان مدینه از دختر پیامبر؛ عیادت عباس عموی پیامبر؛ فریاد اعتراض، عیادت ابوبکر و عمر؛ آیا زهرا در قیام خود شکست خورد؟؛ علت وفات فاطمه؛ پاورقی

&nbsp;

قبر گمشده

داود الهامى (۱۳۱۶-۱۳۷۹ش)، نویسنده، محقق، همکاری در نگارش تفسیر نمونه، عضو هیئت تحریریه مجله مکتب اسلام، مدیر داخلی مجله مکتب اسلام

ولادت
فرزند فتح‌الله الهامی در سال ۱۳۱۶‌ش در آذرشهر، آذربایجان متولد شد. در سنین چهار سالگى پدر را از دست داده و در تحت سرپرستى مادر مومنه‌‏اش پرورش یافته و با درد یتیمى و تحمل مشکلات فراوان دوران کودکى را گذرانید.

تحصیلات
کلاسهاى ابتدائى و متوسطه و مقدارى از نحو و صرف و ادبیات عربى را در محل خوانده و در سال ۱۳۳۵ شمسى وارد حوزه تبریز شده و مقدارى از دروس حوزه را در مدرسه طالبیه به پایان رسانید.

براى تکمیل تحصیل در سال ۱۳۳۸ش در عصر آیت‌‏اللَّه بروجردى به حوزۀ علمیۀ قم هجرت نمود. سطوح عالى را نزد اساتید معروف خواند و از مراجع بزرگ بهره برد.

دوره پنج‌ساله دارالتبلیغ اسلامى را نیز به پایان رسانده و مدت پنج سال مدیریت آموزش آن مؤسسه را به عهده داشته و به وسیله همان نوشته‌‏ها با قلم و نوشتن آشنا شده و از میان محصلین آنجا به هیئت تحریریه مجله مکتب اسلام انتخاب گردیده و از سال دوازدهم مجله مکتب درسهایی از مکتب اسلام، همراه با گروهی از دوستان جوان و نویسنده همدوره اش به عضویت هیئت تحریریه این مجله برگزیده شد و از آن زمان قلم را بر زمین ننهاد و صدها مقاله در حوزه‌های مختلف علوم و معارف اسلامی در این مجله و سایر نشریات و مجلات نوشت. و افق‌های جدیدی را درنوردید.

و ده‌ها جلد کتاب تألیف و یا ترجمه کرد. از سال ۲۵ مجله تاکنون (حدود ۱۶ سال) مدیر مسؤول این مجله بود و از بدو انتشار «تفسیر نمونه» تا جلد هشتم از اعضا و نویسندگان این تفسیر بود.

استاد الهامی طی بیش از سی سال فعالیت علمی و قلمی متجاوز از ۴۰ جلد کتاب سودمند تألیف و چاپ کرد که مورد استفاده علاقه مندان و خوانندگان مشتاق است.

اساتید
مرحوم سید جواد آقا خطیبی.
آیت‌الله حاج شیخ مصطفی اعتمادی.
آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی.
آیت‌الله حاج میرزا ابوالفضل علمایی (سرابی).
آیت‌الله سید محمد باقر طباطبایی سلطانی.
آیت‌الله شهید مرتضی مطهری.
آیت‌الله دکتر مهدی حائری.
آیت‌الله حاج شیخ جعفر سبحانی.
حاج سید مرتضی شبستری.
آثار
ایران و اسلام
اسلام دین جهانی و جاودانی
اسلام و حقوق طبیعی انسان
اسلام و تحول زمان
چهره جهاد در اسلام
چهره زردشت در تاریخ
لقمان مدرس نمونه
روشنفکر و روشنفکر نما
بیداری در میان خفته‌ها(سید جمال‌الدین)
سلمان نخستین مسلمان ایرانی
مبانی حکومت اسلامی در دو جلد (ترجمه و نگارش)
او خواهد آمد با همکاری اقای مهدی پور
مقدمه و تحقیق و تصحیح تحفه الاخیار ملا محمد طاهر قمی
صوفیان (تحقیق وسیع در تصوف)
تاریخ انقلاب اخیر ایران
وهابیت آل سعود
اسلام و شفاعت
تاریخ تشیع در دو جلد

https://fa.wikinoor.ir/

Born

Death

داود الهامی

داود الهامی

Born:

Death:

داود الهامی

Author Books