کتاب «قواعد کلی فلسفه در فلسفه اسلامی» در حقیقت عنوان رساله دکتری استاد، در ایام تحصیل بوده و تکمیل این اثر گران بها را در سال های بعد و با تأمل بیشتر انجام داده اند.
این اثر قبلاً در سه مجلد و اکنون در دو مجلد چاپ شده است. نویسنده، این کتاب را قبل از انقلاب نوشته اند و البته بعد از انقلاب هم تجدید چاپ شد. این نخستین کتابی بود که وی به طور رسمی تألیف کرد و مؤلف اکنون بعد از گذشت حدود چهل سال از زمان تألیف آن، این اثر را مهم ترین اثر قلمی شان می دانند. نویسنده زمانی که می خواستند این اثر را تألیف کنند، تصمیم داشتند درباره چهارصد قاعده فلسفی بنویسند، که این قواعد را از تمام کتب فلاسفه پیشین استخراج کرده بودند. اما این قواعد را به صد و پنجاه قاعده تقلیل دادند که به اعتقاد نویسنده، حتی می توان این قواعد را کمتر و کمتر نیز کرد تا حدی که می توان آن ها را حتی به یک قاعده تقلیل داد و آن اصل «امتناع اجتماع نقیضین» است. اما از آن جایی که به نظر وی، این صد و پنجاه قاعده بسیار مهم و برای خوانندگان بسیار کارآمد است، همه آن ها را در کتاب آوردند.
آنچه که در این اثر درباره این صد و پنجاه قاعده آمده، این است که این قواعد خودشان از چه قواعد یا اندیشه هایی دیگری ناشی شده اند، آن ها مبتی بر چه اصولی هستند و چه اصولی بر آن ها مترتب است.
این کتاب برای دانشجویان فلسفه اسلامی و حتی برای تمام علاقمندان به فلسفه مفید است. زیرا قاعده فلسفی، اسلامی و غیر اسلامی یا شرقی و غربی ندارد. قواعد فلسفی جهان شمول و بدون زمان و مکان هستند. قاعده عقلی همیشه قاعده عقلی است.

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

قواعد کلی فلسفه در فلسفه اسلامی(جلد دوم)

قواعد کلی فلسفه در فلسفه اسلامی (جلد اول)

مقارن ایامی که ابن رشد در مغرب جهان اسلام از فلسفه دفاع میکرد و موضع فلاسفه مشائی را تثبیت می نمود در مشرق اسلامی، فلسفه دیگری در حال تکوین بود که با فلسفه مرسوم فرسنگ‌ها فاصله داشت و این فلسفه نوعی اندیشه و نحوی از شهود بود که آن را حکمت اشراقی نام نهاده‌اند . مبدع این فلسفه و مبتکر این مکتب در دوره اسلامی جز شهاب الدین شهرودی شخص دیگر نیست. نویسنده این کتاب که از استادان برجسته فلسفه اسلامی است درصدد برآمده که مواضع فکری سهروردی را بررسی کند و گوشه‌هایی از اندیشه تابناک این فیلسوف اشراقی را روشن نماید.

شعاع اندیشه و شهود در فلسفه سهروردی

مقدّمه دفتر؛ مقدمه مؤ لف؛ نصّ مقدّمه مرحوم خواجه نصیر(ره )؛ علّت تاءلیف کتاب؛ تحقیق در مقصود و فهرست فصول کتاب؛ مبادى تهذیب اخلاق؛ مقاصد تهذیب اخلاق؛ اداره منزل ؛ ((حکمت منزلى ))؛ اداره جامعه ؛ ((حکمت مدنى ))؛

حکمت عملی ( تهذیب نفس ، اداره منزل و اجتماع از دیدگاه خواجه نصیرالدّین طوسی )

تهذیب نفس ، اداره منزل و اجتماع از دیدگاه خواجه نصیرالدّین طوسى 

اقتباس از : اخلاق ناصرى
فهرست مطالب
شرح مختصرى از زندگى مرحوم خواجه نصیرالدین طوسى
توضیح مختصرى پیرامون اخلاق ناصرى
نصّ مقدّمه مرحوم خواجه نصیر(ره )
علّت تاءلیف کتاب
بیان مقدمه اى که براى این بحث ضرورى است
تحقیق در مقصود و فهرست فصول کتاب
فهرست این کتاب مشتمل بر سه مقاله و سىفصل است :
مقاله اوّل : تهذیب اخلاق که مشتمل بر دو قسم است :
مقاله دوّم : تدبیر منازل که داراى پنج فصل است :
مقاله سوم : سیاست مُدُن که داراى هشت فصل مى باشد
و در خاتمه این کتاب آمده است . وباللّه التوفیق
مبادى تهذیب اخلاق (شامل هفت فصل است )
فصل اوّل : شناخت موضوع و مبادى تهذیب اخلاق
فصل دوّم : شناخت نفس انسانى که نفس ناطقه نامیده مى شود
اثبات وجود نفس
اثبات جوهریت نفس
اثبات بساطت نفس
اثبات عدم جسمیت و جسمانیّت نفس
دلایلى دیگر بر عدم جسمانیت نفس
اثبات اینکه نفس مدرک به ذات و متصرف با ابزار و ادوات است
اثبات محسوس نبودن نفس به یکى از حواس
بقاى نفس ناطقه پس از مرگ
بدن ابزارى براى روح
فصل سوّم : تعداد قوه هاى نفس انسانى و تمیز آنها از یکدیگر
فصل چهارم : انسان اشرف موجودات است
ویژگیهاى درخت خرما و مطلبى شگفت انگیز و روایتى جالب
شرافت انسان بر سایر موجودات جهان
دلیل احتیاج به معلّمان و مربّیان
فصل پنجم : کمال و نقص نفس انسان
مراتب مختلف نقص و کمال
فصل ششم : مراد از کمال نفس و ردّ مخالفین در این موضوع
عقیده منکران و شبه منکران معاد
رابطه انسان با فرشتگان و حیوانات
تشبیه سه نفس ملکى و سبعى و بهیمى
فصل هفتم : خیر و سعادت که همان کمال مطلوب است
سخنى از ارسطوى حکیم واستاد ابوعلى (ره )
تقسیم خیر از دیدگاه ارسطو
تصور خیر در مقولات عشر
تقسیم سعادت از دیدگاه حکماى قدیم
اختلاف حکیمان در حصول سعادت عظمى
نظرارسطو درباره سعادت به نقل از استاد ابوعلى بن مسکویه
اقسام سیره ها و لذت سعادتمندان
مثالى از حکماى پیشین درباره خیر و شرّ
شرح لذت سعادت
آیا سعادت قابل ستایش است یا خیر؟
مقاصد تهذیب اخلاق (شامل ده فصل است )

حکمت عملى

غلامحسین ابراهیمی دینانی (زاده ۵ دی ۱۳۱۳ دینان) فیلسوف و نویسنده ایرانی است. بخشی از شهرت وی به علت پژوهش در فلسفه اشراق و سهروردی و احیای آن در سال‌های اخیر است. دینانی تسلط خاصی بر فلسفه ابن سینا، ابن رشد، سهروردی، ملاصدرا و به‌طور کلی نحله‌های فلسفه اسلامی و اندیشه‌های فیلسوفان مسلمان دارد. وی با بررسی تمامی آثار و نوشته‌های سهروردی تاکنون چندین کتاب مهم در رابطه با فلسفه و افکار او نگاشته‌است. وی دارای دکتری فلسفه و حکمت اسلامی و عضو هیئت‌علمی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران. مؤسس، عضو هیئت‌امنا و مدیر بخش فلسفه اسلامی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، عضو عالی علمی مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، عضو هیئت‌داوران نشریه فلسفه متعالی و از اساتید مدرسه‌عالی و دانشگاه شهید مطهری (ره) است.

عمده شهرت این اندیشمند و فیلسوف معاصر، به خاطر احیاگری فلسفه اشراق و بازخوانی حکمت ایران باستان است. همچنین او را به‌عنوان «فیلسوف گفتگو» می‌شناسند.

این استاد بنام فلسفه، میزان سنجش و درک هر چیزی را عقل می‌داند، او را می‌توان فیلسوفی «عقل‌گرا» دانست که به اشراق معتقد است و درعین‌حال فیلسوفی است متأله و اهل حکمت متعالیه و آشنا به‌تمامی جوانب عرفان. با نگاهی به آثار دکتر دینانی می‌توان دریافت بیشتر دغدغه خاطر استاد، روی مسائل هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی فلسفه است و با استناد به اقوال حکمای اسلامی تا آنجا که توانسته، نشان داده است که هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی در نظر حکمای اسلامی چیست.

دکتر دینانی، در کنار تدریس، تفحص و تحقیق در حوزه فلسفه، آثار ماندگاری را نیز از خود به‌جای گذاشته است، از آن جمله می‌توان به آثاری چون کتاب «وحدت هستی و هستیِ واحد»، این کتاب متن پایان‌نامه دکتر دینانی است که در سال ۱۳۴۷ در مقطع فوق‌لیسانس تهیه‌شده و در آبان ۱۳۹۷ رونمایی شد. ویژگی مهمی در این کتاب هست و آن گفتگوی نویسنده با متن و فیلسوف است. استاد دینانی متن را آن‌گونه طراحی می‌کند که گویا آن فیلسوف زنده است و با او بحث می‌کند.

کتاب دیگری گه از ایشان به یادگار مانده «کتاب دفتر عقل و آیت عشق» (۳ جلد) است. محتوی و پیام این کتاب این است که بین دو عنصر اساسی وجود انسان یعنی عقل و ادراک از یک‌سو و عشق و عاطفه از سوی دیگر چه ارتباطات و مناسباتی است. نگارنده در این کتاب، عشق را فرآیند درک ژرف عقلی و خواست براثر شناخت عمیق می‌داند و معتقد است تعارضی بین این دو نیست و هیچ‌کدام آن‌یکی را نفی نمی‌کند، بلکه عشق حقیقی را از مسیر عقل میسر می‌داند.

«قواعد کلی فلسفی در فلسفه اسلامی» (سه جلد)، «ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام» (سه جلد)، «وجود رابط و مستقل در فلسفه اسلامی»: هرکس می‌خواهد فلسفه اسلامی را بفهمد باید این کتاب را بخواند. «شعاع اندیشه و شهود در فلسفه سهروردی»، «اسماء و صفات حق»، «نیایش فیلسوف»، «فیلسوفان یهودی و یک مسئله بزرگ»، «فلسفه و ساحت سخن»، «معمای زمان و حدوث جهان»، «باور به یک اندیشه» از دیگر آثار دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی است.

دینانی در سمینارها و همایش‌های متعدد داخلی و خارجی شرکت داشته و مقالات و آثار فراوانی در حوزه فلسفه و دین‌پژوهی به رشته تحریر درآورده. وی سه بار جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران (دفتر عقل و آیت عشق، درخشش ابن‌رشد در حکمت مشاء، فلسفه و ساحت سخن) را دریافت نموده است.

&nbsp;

Born

Death

غلامحسین ابراهیمی دینانی

غلامحسین ابراهیمی دینانی

Born:

غلامحسین ابراهیمی دینانی

Author Books