کامِلُ الزّیارات کتابی با موضوع زیارت، تألیف محدث و عالم شیعه ابن قولویه قمی متوفای ۳۶۷ق. این کتاب از فضیلت و چگونگی زیارت پیامبر اکرم(ص)، اهل بیت و امامزادگان و مؤمنان سخن می‌گوید و مجموعه روایاتی را از اهل بیت(ع)در این باره نقل می‌کند. کامل الزیارات از مهم‌ترین و معتبرترین منابع روایی و دعایی شیعه است که علما و فقهای شیعه پیوسته به آن مراجعه کرده‌اند. این اثر را «الزیارات»، «جامع الزیارات» و «کامل الزیاره» نیز خوانده‌اند و به زبان فارسی ترجمه شده است.
مؤلف کتاب

نوشتار اصلی: ابن قولویه قمی

جعفر بن محمد معروف به ابن قولویه (متوفای ۳۶۷ ق) از راویان برجسته شیعه در قرن چهارم هجری است. وی از بهترین شاگردان محمد بن یعقوب کلینی و از برجسته‌ترین مشایخ شیخ مفید به شمار میآید. ابن قولویه از فقهای صاحب فتوا و کسی است که نظراتش میانگین آرای اهل حدیث و مکتب متکلمان بوده است. ابن قولویه دارای تألیفات فراوانی است که کتاب کامل الزیارات مهم‌ترین آن‌ها است.

نام‌های کتاب :

نجاشی از این کتاب با عنوان «الزیارات» و شیخ طوسی با عنوان «جامع الزیارات» یاد کرده است ولی مشهورترین نام آن «کامل الزیاره» است،اگر چه به آن «کتاب المزار»و «کمال الزیارت نیز گفته‌اند.

انگیزه نگارش :

ابن قولویه انگیزه خود را برای نوشتن این کتاب، تقرب به درگاه الهی و پیامبر اکرم(ص) و امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) و ائمه معصومین(ع) و نشر زیارت آنان در میان برادران مؤمنن بیان کرده و تلاش کرده تا با نشر معارف اهل بیت(ع) و نقل ثواب زیارت آن بزرگواران، به جمیع اهل ایمان، هدیه‌ای تقدیم کرده باشد.

ارزش و جایگاه :

کامل الزیارات از مهمترین منابع روایی شیعه و یکی از معتبرترین مراجع کتاب‌های روایی و دعا در شیعه است که در طول هزار سال که از زمان نگارش آن می‌گذرد پیوسته مورد توجه علما و فقهای شیعه واقع شده و روایات آن در منابع مهم روایی شیعه مانند المزار شیخ مفید، تهذیب و استبصار شیخ طوسی، کتب گوناگون ابن طاووس، المزار ابن مشهدی، بحارالانوار، وسائل الشیعه و مستدرک الوسائل نقل شده و به آن‌ها استناد شده است.

علامه مجلسی می‌گوید: «کتاب کامل الزیارات از اصول معتبر و مشهور میان فقهای شیعه است».

توثیق راویان نام‌برده در کتاب :

از ویژگی‌های کتاب این است که ابن قولویه همه راویان را توثیق کرده است و بنا به ادعای خودش احادیث این کتاب را از معتبرترین منابع و با صحیح‌ترین سندها نقل کرده و حتی یک حدیث نادر و ضعیف هم انتخاب نکرده است .

این به دانشمندان شیعه کمک می‌کند تا آن دسته از راویانی که در کتاب‌های رجالی نامی از آن‌ها برده نشده و فقط در سلسله سندهایکامل الزیارات آمده، اعتماد کنند.

با توجه به اعتبار حدیثی کتاب به‌ویژه اینکه از منابع و اصول معتبر حدیثی اصحاب ائمه(ع)نقل شده است، یکی از منابع دست اول حدیث برای مؤلفان و محدثان متأخر به شمار می‌رود. این کتاب یکی از معتبرترین مراجع کتب دعا و زیارات متأخران مانند مفاتیح الجنان اثر شیخ عباس قمی است.

محتوا :

ابن قولویه در این کتاب ابعاد مختلف مسئله زیارت اعم از ثواب، فضیلت، اعتبار، مشروعیت و کیفیت آن را بررسی کرده است. پاسخ به شبهات و اشکالات مطرح‌شده از طرف مخالفان زیارت از دیگر مضامین کتاب است. این کتاب روایات مستند و معتبری در جواز زیارت پیامبر و ائمه(ع)و حتی قبور مؤمنان را دربردارد.

بخش قابل توجه کتاب، به موضوع امام حسین(ع) و ثواب و کیفیت زیارت آن حضرت اختصاص یافته و مؤلف از موضوعاتی چون پیشگویی واقعه عاشورا، آگاهی فرشتگان از آن و عزاداری موجودات برای آن حضرت سخن گفته است. از این رو،کتاب کامل الزیارات منبعی کهن برای دستیابی به زندگانی آن امام نیز به شمار می‌رود.

عناوین فصل‌ها :

کتاب کامل الزیارات شامل ۸۴۳ حدیث است که در ۱۰۸ باب آمده‌ و دارای عناوینی است که عبارتند از:

ثواب زیارت حضرت رسول اکرم(ص).
آداب و ثواب زیارت امیر مؤمنان(ع).
آداب و ثواب زیارت امام حسن(ع).
ثواب گریه و اقامه عزا بر امام حسین(ع) و چگونگی نماز و زیارت در حرم امام حسین.
شیوه زیارت حرم امام کاظم(ع) و امام جواد(ع).
شیوه زیارت سائر ائمه اطهار(ع).
زیارت مؤمنین.
زیارت امامزادگان

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

ترجمه کامل الزیارات

مقدمه
بسم الله الرحمن الرحیم
حمد و سپاس خالقى را که بهترین و کامل ترین شرایع را براى ما قرار داد و اکمل و اشرف انبیاء عظام را هادى ما نمود و اعظم و اعلم اوصیاء را ولى و قائد ما گرداند.
بهترین تهنیت و خالص ترین تحیت ما بر وجود مبارک خاتم الانبیاء حضرت محمد صلى الله علیه و آله و بر سید الاوصیاء اعلیحضرت علوى صلوات الله و سلامه علیه و ابناء طیبین و طاهرینش که جملگى اختران تابناک آسمان ولایت و اعلام بارزه سبل هدایت مى باشند. و لعنت ابدى و نفرین سرمدى بر اعداء و غاصبین حقوق این خاندان آمین یا رب العالمین .
محضر سروران و خوانندگان محترم مى رساند که بهترین و ارزشمندترین سرمایه هاى معنوى مسلمین بالاخص طائفه حقه امامیه اثنى عشریه دعاء و توسل به اذیال پرفیض وسائط بین خالق و مخلوق و انوار درخشان مظاهر کامله حضرت احدیت یعنى ذوات مقدسه حضرات چهارده معصوم سلام الله علیهم اجمعین مى باشد.
لازم به تذکر است که عالى ترین نوع توسل و تقرب جستن به درگاه حق عزوجل ذکر مصائب و گریستن بر مظلومیت هاى عزیزترین موجودات نزد خداوند تبارک و تعالى یعنى معصومین علیه السلام بالاخص حضرت سید الشهداء سلام الله علیه مى باشد و در این نحو از توسل و تقرب فرقى نیست بین اقامه عزاء و شرکت در مجالسى که به همین منظور به پا مى شود یا به منظور زیارتشان به مشاهد مشرفه کوچ کردن و رنج سفر به خود وارد نمودن چه آنکه همه این توسلات داراى اجر و فضیلت بوده و بر طبق روایات صحیحه اى که از طرق معتبره به ما رسیده جملگى موجب نجات و فلاح انسان مى باشند.
در طول غیبت حجت بالغه حق سلام الله علیه علماء ربانى و دانشمندان صمدانى کتبى در این زمینه به رشته تالیف و تصنیف در آورده اند که اقدم و استوارترین آنها کتاب شریف کامل الزیارات تالیف فقیه ماضى و محدث نامى ابوالقاسم جعفر بن محمد بن جعفر بن موسى بن قولویه القمى مى باشد که به تصدیق ارباب فن از بهترین مسفوراتى است که در این باره تالیف و تصنیف شده است و چون طبق معمول این کتاب به زبان عربى است و فارسى زبانانى که از علوم عربیه بى بهره هستند نمى توانند از آن استفاده کنند بر حسب پیشنهاد مکرر که به این حقیر دارند داعى تصمیم گرفتم آنرا به زبان فارسى سلیس ترجمه کرده و از هر گونه شرح و توضیحى در ذیل آن امساک نموده تا موجب تطویل و تکبیر کتاب نشده و بدینوسیله براى خوانندگان موجب ملال و سبب کلال نباشد، بحمد الله این تصمیم از مرحله طرح به مرتبه اجراء و از قوه به فعل مبدل گشت و اکنون تمام کتاب من البدو الى الختم به زبان فارسى برگردانده شده و آماده بهره بردارى گردیده است و از آنجائى که قرعه سعادت بنام انتشارات پیام حق در آمده از این رو کتاب حاضر توسط این انتشارات و با هزینه پر برکت آن تحت مدیریت آقایان حاج فخر الدین جواهریان و فاضل محترم حاج محمد جاسبى اید هما الله طبع و تکثیر و منتشر مى شود خداوند منان به تمام اهل خیر و بانیان علم و فضیلت توفیق دهد که مال و عمر عزیزشان را صرف آنچه ترویج دین و مذهب در آن است نمایند که خیر دنیا در آن مى باشد.
قم : سید محمد جواد ذهنى تهرانى

کامل الزیارات

ابن قُولِوَیْه قمی، ابوالقاسم جعفر بن محمد بن جعفر بن موسی بن مسرور (درگذشته ۳۶۸ق) از راویان شیعه در قرن چهارم هجری و از شاگردان محمد بن یعقوب کلینی و از استادان شیخ مفید بود. ابن‌قولویه از فقهای صاحب فتوا دانسته شده و نظراتش در میانه آرای مکتب حدیثی و مکتب کلامی معرفی شده است. کتاب کامل الزیارات مشهورترین اثر اوست.

زندگی‌نامه

ابن‌قولویه در سال ۳۴۱ قمری به مصر سفر کرد. از ابن حجر نقل شده که محمد بن سلیم صابونی در مصر از وی نقل حدیث کرده است. جعفر بن قولویه در سال ۳۶۸ هجری درگذشت و در حرم کاظمین در جوار امام کاظم(ع) و امام جواد(ع) به خاک سپرده شد و بعدها شیخ مفید نیز در کنار وی دفن گردید. با این حال افندی اصفهانی قبر او را در قم دانسته است.
روایات جعفر بن محمد قولویه در مجموعه‌های روایی بزرگ شیعه نقل شده و به آن استناد می‌شود. توثیق و اعتماد به بسیاری از راویان شیعه، به دلیل روایت ابن‌قولویه از آنها دانسته شده است. نجاشی، یکی از علمای رجال می‌گوید: «هر زیبایی و علم و فقهی که مردم با آن وصف گردند، ابن‌قولویه برتر و فوق آن است.»شیخ طوسی درباره او نوشته است: «ابو القاسم، جعفر بن محمد بن قولویه قمی، شخصیتی مورد اطمینان و دارای تألیفاتی فراوان، به تعداد ابواب فقه می‌باشد.» علامه حلّی نقل کرده: «ابوالقاسم از اصحاب ثقه و جلیل القدر در حدیث و فقه بوده است.» شیخ مفید به او لقب «شیخ صدوق» داده است. سید بن طاووس درباره ابن‌قولویه می‌گوید: وی راوی راستگویی است و همه بر امانت او اتفاق دارند.» ابن حجر عسقلانی از علمای اهل سنت، او را از بزرگان و علمای مشهور شیعه می‌داند.

اساتید
او در درس عالمان متعدد شرکت کرده است که عبارتند از:

پدرش محمد بن جعفر بن قولویه
برادرش علی بن محمد بن جعفر بن قولویه‌
محمد بن یعقوب کلینی
محمد بن حسن صفار
ابن بابویه، پدر شیخ صدوق
محمد بن جعفر زراری‌
محمد بن حسن بن ولید‌
محمد بن حسن بن علی بن مهزیار
محمد بن عبد الله حِمیری‌
محمد بن حسن جوهری‌
محمد بن احمد مصری.
شاگردان
شیخ مفید: شیخ مفید درباره او نوشته است: خداوند شیخ مورد اعتماد ما ابوالقاسم جعفر بن محمد بن قولویه را تأیید فرماید.
حسین بن عبیدالله غضائری پدر ابن غضائری
احمد بن محمد بن عیاش
حیدر بن محمد بن نعیم سمرقندی
علی بن بلال مهلبی
احمد بن عبدون‌

تألیفات
کامل الزیارات، مشهورترین تألیف وی است؛ مجموعه روایات اهل بیت درباره شیوه زیارت پیامبر(ص) و دیگر امامان و امامزادگان.
تاریخ الشهور
مداواه الجسد‌
الصلاه‌
الجمعه و الجماعه‌
قیام اللیل‌
الرضاع‌
الصداق‌
الأضاحی

وفات
ابن‌ قولویه‌ در بغداد وفات‌ یافت‌ و در کاظمین‌ مدفون‌ گردید. ازبازماندگان‌ وی‌ تنها پسرش‌ ابواحمد عبدالعزیز را می‌شناسیم‌ که‌ از راویان‌ حدیث‌ بوده‌ است‌.

Born

Death

ابوالقاسم جعفر بن محمد بن جعفر(ابن قولویه)

ابوالقاسم جعفر بن محمد بن جعفر(ابن قولویه)

Born:

Death:

ابوالقاسم جعفر بن محمد بن جعفر(ابن قولویه)

Author Books