کتاب حاضر اثری از استاد محمد بیابانی اسکویی به اهتمام محمد هاشم رسولی می باشد که توسط انتشارات ولایت منتشر شده است.
مجموعه ای که پیش روی طالبان علم و دانش قرار دارد خلاصه ای در اصول اعتقادات شیعه امامیه است که بر اساس آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت(ع) شکل گرفته است. نویسنده سعی کرده است با دسته بندی مناسب آیات قرآن و احادیث معصومان(ع) مخاطب خویش را با اصول صحیح اعتقادی امامیه در توحید و نبوت و عدل و امامت و معاد آشنا کند. این مجموعه خلاصه ای از پنج جلد کتاب مفصل در همین موضوعات است که پیش از این بارها چاپ و منتشر گردیده است.
در بخشی از این کتاب می خوانیم :
"تعلیم و تربیت، دو پایه و دو رکن اساسی برای همه کمالات انسانی هستند و برای رسیدن به هر کمالی، وجود هر دوی آن ها ضروری می باشد. به عبارت دیگر، برای رسیدن به هر کمالی لازم است هر انسانی علاوه بر علم و دانش و شناخت و آگاهی درست [= تعلیم صحیح] از تربیت صحیحی نیز برخوردار باشد. و منظور از تربیت، مهار کردن توانایی های جسم و روح و متمرکز کردن آن ها در جهت هدفی است که موجب کمال و سعادت انسان می شود و این هدف ، همان عبادت و بندگی خداوند متعال می باشد که هدف از خلقت انسان می باشد.

"<strong>عناوین</strong> <strong>اصلی کتاب شامل:</strong>
۱- سخن ناشر؛ ۲- دلایل نیاز به انبیا؛ ۴- چند مثال؛ ۳- راه انبیا خواسته دیرینه انسان؛ ۵- دلائل نارسایی علم؛ ۶- قوانین بشری، نارسا، ناقص و مورد تردید است؛ ۷- ویژگی های قانونگذار؛ ۸- آیا می توان در برابر دعوت انبیا بی تفاوت ماند؟؛ ۹- بیان قرآن درباره انبیا؛ ۱۰- چگونه جامعه را به پیروی از قوانین الهی پایبند کنیم؟؛ ۱۱- ضامن اجرا چیست؟؛ ۱۲- راههای شناخت انبیا؛ ۱۳- اولین راه: معجزه؛ ۱۴- راه سوّم: گفته ها و اشارات پیامبران قبلی؛ ۱۵- چهارده قرن انتظار!؛ ۱۶- اعجاز عددی قرآن؛ ۱۷- آداب تلاوت قرآن؛ ۱۸- بارقه های امید؛ ۱۹- کودک پنج ساله ای که با قرآن حرف می زد؛ ۲۰- امتیازات انبیا؛ ۲۱- معجزه؛ ۲۲- وحی؛ ۲۳- علم غیب؛ ۲۴- نشانه یقین؛ ۲۵- چه کنیم به یقین برسیم؟؛ ۲۶- چند تذکّر:؛ ۲۷- پاسخ به چند سؤال؛ ۲۸- کارنامه انبیا؛ ۲۹- تبلیغ، مسئولیت عمومی پیامبران؛ ۳۰- ویژگی های تبلیغی پیامبران؛ ۳۱- خواسته های پیامبران از خدا؛ ۳۲- مأموریت های انبیا؛ ۳۳- معرّفی برنامه انبیا وظیفه ماست؛ ۳۴- مخالفان انبیا؛ ۳۵- بی اعتنایی به ندای انبیا موجب بدبختی است؛ ۳۶- مخالفت از درون خانه؛ ۳۷- کارشکنی منافقان؛ ۳۸- انتقادهای عقده ای؛ ۳۹- ایرادها و بهانه ها؛ ۴۰- اقدامات عملی؛ ۴۱- موافقان انبیا؛ ۴۲- نویدهای الهی به پیامبران؛ ۴۳- حقوق پیامبر بر مردم؛ ۴۴- اوصاف انبیا؛ ۴۵- اوصاف انبیا، اکتسابی یا ذاتی؟؛ ۴۶- صداقت؛ ۴۷- عبادت پیامبر؛ ۴۸- مشورت با مردم؛ ۴۹- همگام با یاران؛ ۵۰- وفای پیامبر؛ ۵۱- صداقت پیامبر؛ ۵۲- پیشگام در مبارزه؛ ۵۳- تدبیر پیامبر؛ ۵۴- قاطعیّت پیامبر؛ ۵۵- مهربانی با کودکان؛ ۵۶- مهمان نوازی پیامبر؛ ۵۷- رفتار پیامبر با مخالفان؛ ۵۸- امان دادن به دشمن؛ ۵۹- صفات دیگری از پیامبر؛ ۶۰- پاسخی به تهمت ها

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

نبوت

عناوین اصلی کتاب شامل:
اشاره؛ فهرست مطالب؛ بخش اوّل: عدل الهی؛ بخش دوم: بدا؛ بخش سوم: جبر و تفویض و امربین الامرین؛ فهرست منابع

این کتاب به صورت درسی در شانزده درس با توجه به آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام تدوین گردیده است.
در درس اول و دوم به بحث از معنای امامت و ولایت از نظر لغت و قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام و حقیقت ولایت تکوینی و تشریعی و حدود ولایت تکوینی و تشریعی امام پرداخته شده است.
در درس سوم و چهارم به حکمت های نصب امام از سوی خدای تعالی و به تعبیر دیگر جهات نیاز خلق به امام و آثار وجود امام در میان آن ها پرداخته شده است و اثبات گردیده است که با وجود امام دین صیانت میشود و اختلافات اساسی فکری و عقیدتی رفع می گردد و توجه به خدا در میان بندگان پدید می آید و فیض الهی تداوم یافته و لطف خدا شامل حال خلق می شود.
در درس پنجم وظایف امت در برار امام و لزوم اعتقاد و ایمان به امامت ائمه علیهم السلام و محبت به آنها و پیروی و اطاعت از آن بزرگواران مورد بحث قرار گرفته است.
در درس ششم تا دوازدهم به بحث از ویژگی های امام پرداخته شده است و اثبات گردیده که امام خلیفه و جانشین خدا بر همه خلق است و او حجت پروردگار متعال و حافظ و نگهبان دین الهی از هرگونه تغییر و تحریف است و امام از عصمت الهی به معنای مصونیت از هرگونه کار لغو و بیهوده و گناه و سهو و نسیان و غفلت می باشد و رابطه عصمت و علم و نیز جهات مختلف علم امام و چگونگی عالم شدن امام و راه های عالم شدن امام و نیز دارا بودن اما به انواع گوناگون علوم و ازدیاد علم امام در طول شب های قدر و جمعه و در تمام لحظات حیاتشان و رابطه علم امام با بدا الهی بحث شده است.
در درس سیزدهم به راه های تعیین اما از نظر عامه و خاصه پرداخته شده است و روشن گردیده است که عامه تعیین اما را از مسئولیت اهل خبره دانسته است ولی با وجود این کسی را که به واسطه زور شمشیر یا تعیین خلیفه پیشین به خلافت و امامت برسد نیز قبول دارد . آنها در این زمینه ضابطه ی واحدی ارائه نکرده اند و خاصه بر خلاف آنها معتقد است امام با ویژگی هایی که ذکر گردید امکان ندارد به دست مردم انتخاب شود و جز خدای تعالی از وجود چنین ویژگی ها در امام ، کسی اطلاعی نمیتواند از آن داشته باشد.
در درس چهاردهم به نصوص پرداخته شده است که در آنها به صراحت تعیین امام توسط خدای متعال مطرح گردیده و شیعه با استناد به آنها معتقد است که بعد از رسول خدا صلی الله علیه و آله دوازده امام بر امت آن حضرت امامت وخلافت خواهند داشت.
در درس پانزدهم از امامت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و غیبت آن حضرت و وظایف بندگان در زمان غیبت و حکمت های غیبت بحث شده است.
در درس شانزدهم بحث از رجعت و امکان آن و ادله آن و ویژگی های آن و لزوم اعتقاد به آن پرداخته شده است.

عدل الهی

<p style="text-align: right;">این کتاب مباحث مهم اخلاق دینی را با استفاده از آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام مورد توجه قرار داده و ارکان و اصول اخلاق دینی را بیان کرده و آنچه موجب تقویت و تضعیف اخلاق می گردد را توضیح داده است.
این کتاب از یک پیشگفتار و چهار بخش تشکیل یافته است. در پیشگفتار به بحث از عبودیت و بندگی که کمال حقیقی انسان از نظر دین شمرده می شود پرداخته و تذکر داده است که راه بندگی تنها از طریق ادیان الهی حاصل می شود. به همین جهت به تربیت جوانان و آنچه موجبات آن را فراهم می آورد اهمیت فراوانی داده شده است.
در بخش نخست کتاب معنای اخلاق از نظر لغوی و اصطلاحی و نیز از نظر قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام بررسی گردیده  و در نهایت راه هایی برای شناخت صاحبان اخلاق نیک و بد بیان شده است.
در بخش دوم ارکان اخلاق که عبادت است از عقل ، قلب و بیت مورد بحث و بررسی قرار گرفته و به عقل و لشکریان آن در حدیث امام صادق علیه السلام اشاره گردیده و اموری که موجب تقویت عقل و تضعیف آن می شود بیان گردیده و بعد قلب و معنای آن در تاثیرگذاری آن در اخلاق و عوامل تقویت و تضعیف آن بیان شده است.
سپس معنای نیت و رکن بودن آن در اخلاق و نیز حسن و قبح فعلی و فاعلی بحث شده است.
در بخش سوم مبادی اخلاق به بحث گذاشته شده است. در مبادی اخلاقی مطالبی در طبنت ، آب و هوا ، خوردنی ها و پوشیدنی ها و افعال انسانی و نقش آنها در اخلاق و تاثیر آنها رد تقویت و تضعیف ارکان اخلاق یعنی قلب و عقل ذکر شده است.
در بخش چهارم حکایاتی از سیره عملی اخلاقی امام اهل بیت علیهم السلام ذکر گردیده و از هر امام یک یا چند حکایت تاثبرگذار و آموزنده در حیات اخلاق اجتماعی دینی بشر آورده شده است.</p>

اخلاق فطری

این کتاب به صورت درسی در بیست درس بر اساس آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام تدوین گشته است.
در درس اول تا ششم به بحث از آفرینش انسان و مراحل حیات او پرداخته شده است و به این مناسبت به چگونگی شکل گیری و خلقت اشیاء از حقیقت واحدی که در آیات و روایات به عنوان "آب" مطرح شده پرداخته شده است و روشن گردیده است که همه موجودات و اشیاء از این ماده واحد خلق شده اند و این ماده غیر از آب موجودی است که دردنیا از آن استفاده میکنیم. بعد به خلقت ارواح پیش از ابدان و عیر مجرد بودن ارواح و ترکیب ارواح با بدن های ذری در ورود به دنیا بحث گردیده است و درباره چگونگی حیات انسان در دنیا و خلقت او از خاک بحث های جالبی از نگاه قرآن و روایات وجود دارد.
در درس ششم جایگاه اعتقاد معادی در اصول اعتقادی دینی و معنای لغوی و اصطلاحی معاد و آثار اعتقاد به آن و لزوم و ضرورت معاد و نیز معاد وحوش و حیوانات مورد بحث قرار گرفتهاست.
در درس هفتم امکان معاد با توجه به شواهد قرآنی و حدیثی که در آیات و روایات معتدد از وقوع معد در دنیا و زنده شده مردگان اثبات گردیده است.
در درس هشتم به شبهات منکران  معاد پرداخته شده و پاسخ های قرآن و اهل بیت علیهم السلام در مقابل آنها تحقیق و بررسی شده است.
در درس نهم به بحث از معنای مرگ و حالت احتضادر و شرایط جان دادن و کیفیت قبض روح پرداخته شده است.
در درس دهم برزخ و مدت آن وسوال قبر مورد بحث قرار گرفته است .
در درس یازدهم فشار قبر و عوامل آن و اسباب رفع آن به تفصیل بحث شده است.
در درس دوازدهم وضعیت ارواح در برزخ و اطلاع و آگاهی آنها از دنیا و حوادث آن تحقیق گردیده است.
در درس سیزدهم درباره فضای عالم پیش از قیامت و وقوع قیامت و مواقث آن و محاسبه اعمال سخن گفته شده است.
در درس چهاردهم از کیفیت زنده شدن انسان ها در قیامت و مثل هایی که خدای تعلی در این باده در قرآن کریم زده است بحث شده است.
در درس پانزدهم از واژه هایی که در قرآن کریم درباره معاد استفاده شده ، سخن گفته شده است.
در درس شانزدهم کیفر اعمال و محل آن و اینکه آیا جزای عمل عین عمل و لازم آن است یا امری دیگر در مقابل عمل توسط خداوند جعل می شود ، بحث شده است.
در درس هفدهم تجسم عمل و حبط و تکفیر اعمال و شرایط آن سخن گفته شده است.
در درس هجدهم  درباره شفاعت و معنای آن و اهمیت شفاعت و محل شفاعت و شرایط شفاعت کنندگان و شفاعت شوندگان بحث گردیده است.
در درس نوزدهم و بیستم درباره بهشت و جهنم و خلقت آنها و تفاوت آنها با آنچه در دنیا زا نعمت ها و عذاب ها وجود دارد و نیز از خلود عذاب در جهنم سخن به میان رفته است.

انسان و معاد

<h5>این کتاب به صورت درسی در شانزده درس با توجه به آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام تدوین گردیده است.
در درس اول و دوم به بحث از معنای امامت و ولایت از نظر لغت و قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام و حقیقت ولایت تکوینی و تشریعی و حدود ولایت تکوینی و تشریعی امام پرداخته شده است.
در درس سوم و چهارم به حکمت های نصب امام از سوی خدای تعالی و به تعبیر دیگر جهات نیاز خلق به امام و آثار وجود امام در میان آن ها پرداخته شده است و اثبات گردیده است که با وجود امام دین صیانت میشود و اختلافات اساسی فکری و عقیدتی رفع می گردد و توجه به خدا در میان بندگان پدید می آید و فیض الهی تداوم یافته و لطف خدا شامل حال خلق می شود.
در درس پنجم وظایف امت در برار امام و لزوم اعتقاد و ایمان به امامت ائمه علیهم السلام و محبت به آنها و پیروی و اطاعت از آن بزرگواران مورد بحث قرار گرفته است.
در درس ششم تا دوازدهم به بحث از ویژگی های امام پرداخته شده است و اثبات گردیده که امام خلیفه و جانشین خدا بر همه خلق است و او حجت پروردگار متعال و حافظ و نگهبان دین الهی از هرگونه تغییر و تحریف است و امام از عصمت الهی به معنای مصونیت از هرگونه کار لغو و بیهوده و گناه و سهو و نسیان و غفلت می باشد و رابطه عصمت و علم و نیز جهات مختلف علم امام و چگونگی عالم شدن امام و راه های عالم شدن امام و نیز دارا بودن اما به انواع گوناگون علوم و ازدیاد علم امام در طول شب های قدر و جمعه و در تمام لحظات حیاتشان و رابطه علم امام با بدا الهی بحث شده است.
در درس سیزدهم به راه های تعیین اما از نظر عامه و خاصه پرداخته شده است و روشن گردیده است که عامه تعیین اما را از مسئولیت اهل خبره دانسته است ولی با وجود این کسی را که به واسطه زور شمشیر یا تعیین خلیفه پیشین به خلافت و امامت برسد نیز قبول دارد . آنها در این زمینه ضابطه ی واحدی ارائه نکرده اند و خاصه بر خلاف آنها معتقد است امام با ویژگی هایی که ذکر گردید امکان ندارد به دست مردم انتخاب شود و جز خدای تعالی از وجود چنین ویژگی ها در امام ، کسی اطلاعی نمیتواند از آن داشته باشد.
در درس چهاردهم به نصوص پرداخته شده است که در آنها به صراحت تعیین امام توسط خدای متعال مطرح گردیده و شیعه با استناد به آنها معتقد است که بعد از رسول خدا صلی الله علیه و آله دوازده امام بر امت آن حضرت امامت وخلافت خواهند داشت.
در درس پانزدهم از امامت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و غیبت آن حضرت و وظایف بندگان در زمان غیبت و حکمت های غیبت بحث شده است.
در درس شانزدهم بحث از رجعت و امکان آن و ادله آن و ویژگی های آن و لزوم اعتقاد به آن پرداخته شده است.</h5>

امامت

این کتاب تدوینی نو از توحید خدا و اسماء و صفات الهی را با توجه به آیات قرآن کریم و روایت اهل بیت علیهم السلام به صورت درسی ارائه داده است.در این کتاب به هیچ وجه از براهین فلسفی و مباحث کلامی مصطلح استفاده نشد و همه معارف توحیدی را مستند به محکمات و نصوصات دینی کرده است.
در چهارده درس ابتدایی این کتاب بحث درباره معرفت خدای به صورت اجتهادی در روایات مورد بحث و بررسی قرار گرفته است در درس اول اهمیت معارف اعتقادی و جایگاه معرفت خدا در میان آنها و معنای لغوی معرفت و تفاوت آن با علم و نظریات عالمان دینی مطرح شده است. در درس دوم تا چهارم فطری بودن معرفت خدا وآیات و روایاتی که دلالت به آن دارند مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته شده است.
از این مباحث نتیجه گرفته شده است که معرفت خدا تحصیلی و اکتسابی نیست بلکه خدای تعالی خود را در عوالم پیش یعنی عالم ارواح و عالم ذر به انسان معرفی کرده و حاصل آن تعریف در فطرت انسان نهاده شده و در دنیا پیامبران انسان را به آن توجه داده و متذکر می کند.
در درس پنجم تا نهم اختصاص به دو موقف فطری یعنی عالم ارواح و عالم ذر و آیات و روایات آن دو موقف و نظریات عالمان دینی و فقه و بررسی آنها یافته است.
در درس نهم تا یازدهم روایات معرفه الله بالله و معنای آنها و روایات به ظاهر مخالف با آنها تبیین گردیده است.
و در درس دوازدهم تا چهاردهم به بحث از روایاتی که دلالت دارد معرفت خدا فعل اوست و بندگان مکلف به تحصیل معرفت خدا نیستند و نیز روایاتی که به ظاهر مخالف آنها هستند طرح گردیده است.
درس پانزدهم به بحث از ناتوانی خدای ادراکی بشر از درک و معرفت خدا و نقش پیامبران و عقل در باب معرفت خدا پرداخته است.
درس شانزدهم به توحید خدای تعالی و اقسام آن براساس آیات قرآن کریم . روایات پرداخته است.
و در درس هفدهم و هیجدهم معنای اسم و صفات و اقسام اسماء و صفات الهی و انواع مختلف روایات در باب اسماء و صفات به دقت مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.

توحید اسماء و صفات

این کتاب برگردان فارسی کتاب توحید الامامیه مرحوم آیت الله ملکی میانجی است که توسط محمد بیابانی اسکویی و سید بهلول سجادی به انجام رسیده است.
این کتاب از شانزده فصل و چهار پیوست که توسط یکی از مترجمان به آخر کتاب اضافه گردیده ، تشکیل یافته است.
در بخش اول بحث های مفدماتی در معنای علم و عقل و تعارض عقل و نصوص دینی  و فرق علم و عقل و تفاوت علم الهی حقیقی با قطع منطقی و جایگاه دلیل نقلی در معارف الهی و لزوم اجتناب از خلط معانی لغوی با اصطلاحی و اشتراک لفظی در اسمای اهلی و توفیقی بودن اسماء الهی بحث شده است.
در فصل دوم فطری بودن معرفت خدای تعالی در آیات قرآن کریم بحث گردیده است.
در فصل سوم موفق معرفت فطری که عبارت است از علم ارواح و عالم ذر که با استناد به آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام مورد بحث و بررسی قرار گفته و شبهات عالم ذر طرح شده و پاسخ آن ها نیز داده شده است.
در فصل چهارم به مباحثی در ارتباط با تذکر و یادآوری معرفت فطری در آیات قرآن و روایات پرداخته شده است.
در فصل پنجم توحید خدای تعلی در آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام و اثبات بینونیت به تمام معنا بین خدا و خلق و توحید درنگاه اهل عرفان مورد بحث قرار گرفته است.
درفصل ششم عدم جواز توصیف خدای تعالی جز به اوصافی که خود او به تعریف خود توصیف کرده است بحث شده است.
در فصل هفتم عدم جواز تفکر و تکلم در ذات خدای تعالی و مقصود و مراد از آن در آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت علهم السلام بیان گردیده است.
در فصل هشتم بحث از جدال و شرایط آن و نیز نمونه هایی از مناظره های موجود در قرآن کریم و مناظره هایی از امامان اهل بیت علیهم السلام طرح شده است.
در فصل نهم علم خدای تعالی در آیات قرآن کریم و رویات اهل بیت علیهم السلام  و نظر ابن سینا و فیض کاشانی و محقق طوسی با دقت کامل تقریر و نقد و بررسی شده است.
در فصل دهم کتاب مبین و کتاب مکنون و حدود علمی آن دو مورد بحث قرار گرفته است.
در فصل یازدهم عرش و کرسی و تفاوت آن دو به بحث گذاشته شده است.
در فصل دوازدهم مراحل فعل الهی یعنی مشیت و اراده و قدر و قضا  در روایات بحث گردیده و نظر ملاصدرا و فیض کاشانی در اراده الهی تقریر و نقد وبررسی شده است.
در فصل سیزدهم بحث از قدرت الهی در نصوص دینی بیان گردیده و نظر فیض کاشانی و ملاصدرا به نقد گذاشته شده است.
در فصل چهاردهم بحث حدوث عالم و نقد و بررسی نظریه ملاصدرا و بطلان نظریه صدور مطرح شده است.
در فصل پانزدهم بحث درباره بدا در آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام و جایگاه و اهمیت آن و رابطه آن با علم الهی بیان شده است.
در فصل شانزدهم مباحثی در ارتباط با جبر و اختیار و تفویض و امر بین الامرین در روایات اهل بیت علیهم السلام مطرح شده است.
در آخر کتاب چهار پیوست درباره ی عقل و علم در علوم بشری و الهی و وضع الفلظ به حقایق خارجی و اسماء و صفات الهی و نیز معیار اندیشه ها برای تکمیل و تبیین مباحث مولف برزگوار افزوده شده است.

ترجمه توحید الامامیه

حجه الاسلام  <strong>محمد بیابانی اسکویی</strong>، متولد ۱۳۴۱ در اسکو، تحصیل‌کرده‌ی حوزه‌ی علمیه تبریز، مشهد و قم است. وی دانش پژوه خارج فقه و اصول و دارای مدرک دکترای تخصصی کلام از مؤسسه امام صادق علیه السلام است. اسکویی کتب متعددی را تصحیح، تنظیم و تالیف نموده است . «ترجمه توحید الامامیه»، «نماز وسیله قرب و معرفت خدا»، «معرفت نبی»، «آخرین دولت» و «معرفت امام» از جمله کتب اوست. از دکتر بیابانی همچنین مقالات متعددی در موضوعات کلامی و اعتقادی در نشریاتی چون سفینه و کیهان اندیشه به چاپ رسیده است. بیابانی هم اکنون به تحقیق و تدریس در حوزه علمیه قم اشتغال دارد.

محمد بیابانی اسکویی

Born:

محمد بیابانی اسکویی

Author Books