بى‌شک یکى از بهترین این آثار، کتاب «دراسات تاریخیه من القرآن الکریم» نوشته دکتر محمّد بیّومى مهران استاد دانشگاه اسکندریه است. نویسنده رویدادهاى تاریخى قرآن را از دیدى جغرافیایى بخش‌بندى کرده و رویدادهاى هر منطقۀ جغرافیایى را در جلدى جدا آورده است.

رویدادهاى جزیره العرب را در نخستین جلد، رویدادهاى مصر را در دومین جلد، رویدادهاى شام را در جلد سوم و ویدادهاى عراق را در جلد چهارم و بررسى زندگى و تاریخ پیامبر اسلام صلى‌اللّه‌علیه‌وآله‌و‌سلم را به جلد پنجم وانهاده است.

مؤلف معتقد است چشم‌پوشى و یا غفلت پژوهشگران تاریخ کهن از منبع عظیمى چون قرآن کریم پژوهشهاى آنها را دچار زیانى سنگین نموده و از استوارترین و درست‌ترین مآخذ بى‌بهره نموده است و در شگفت است از اینکه تاریخ‌نگاران امروزى-چه غربى و شرقى و چه مسلمان و نامسلمان-همه تورات را به عنوان تنها مأخذ اساسى و استوار براى پژوهش دوره‌هایى از تاریخ کهن خاور نزدیک قلمداد مى‌کنند با اینکه همه به استوار نبودن سند تورات باور دارند، در حالیکه قرآن، کتاب آسمانى بزرگى که همه اندیشه‌وران جهان، چه مسلمان و چه نامسلمان، بر استوارى سند و درستى متن آن اجماع دارند، در اختیار آنان قرار دارد.

به گفتۀ نویسنده قرآن کریم در قصه‌هاى خود، آگاهى‌هاى مهم و دست اولى دربارۀ تاریخ پیش از اسلام و سرگذشت حکومتهاى آن روزگاران، در اختیار ما مى‌نهد، آگاهى‌هایى که کشفیان جدید آنها را تأیید مى‌کند.دربارۀ سرزمین‌هاى عرب نیز در قرآن آیاتى موجود است که از سرزمین سبا در جنوب شبه‌جزیرۀ عربستان پیش از اسلام سخن مى‌گوید.افزون بر این در میان کتاب‌هاى مقدس که امروزه رایج‌اند، قرآن تنها کتابى است که دربارۀ پاره‌اى از ملّتهاى از میان رفتۀ عرب مانند:قوم عاد و قوم ثمود سخن گفته است. جلد اول این مجموعه تنها از رویدادهایى سخن مى‌گوید که در قرآن از آنها یاد شده و دیار عرب نخستین صحنه و منطقۀ رخداد آنها بوده است.از این جاست که این بخش دربارۀ حضرت ابراهیم علیه‌السلام و کعبه سخن مى‌گوید و سپس دربارۀ قوم هود، قوم ثمود و قوم شعیب و نیز دربارۀ رویدادهایى که در تاریخ عرب پیش از اسلام بازتابى گسترده داشته است، رویدادهایى چون سیل عرم، داستان اصحاب اخدود و اصحاب فیل، به بحث مى‌نشیند.

از آنجا که مؤلف این پژوهش را نخست بر قرآن کریم-به عنوان منبع اساسى و اصلى-بنیاد نهاده و سپس بر احادیث پیامبر(ص) و تفسیرهاى قرآن، ناگزیر در آغاز جلد نخست ۳ فصل جداگانه را به بررسى و معرفى این ۳ منبع اساسى:قرآن، حدیث و تفسیر ویژه ساخته است.در فصل اول به تاریخچۀ تدوین قرآن کریم پرداخته و قرآن را به عنوان درست‌ترین و راست‌ترین مأخذ تاریخى معرفى مى‌کند.نویسنده با باز نمایاندن دوگانگى‌ها و ناسازى‌هاى موجود بین داستانهاى قرآنى و آنچه درآن‌باره در تورات و انجیل آمده به ردّ سخن کسانى پرداخته که معتقدند داستانهاى قرآن از تورات و انجیل گرفته شده است.

در جلد دوم این مجموعه ابتدا دربارۀ پیامبرى و پیامبران و واژه نبى و نبوت و نیز تفاوت نبى با رسول و همچنین نبوت زنان و وظایف انبیاء و هدف یگانۀ ایشان مطالبى بیان شده است و سپس پژوهشى گسترده دربارۀ دو پیامبر الهى یعنى یوسف و موسى علیهما‌السلام و نیز تاریخ بنى اسرائیل و مصر صورت گرفته است.

جلد سوم این مجموعه به بررسى تاریخ پیامبرى و پیامبران در سرزمین شام پرداخته بنابراین از پیامبران بزرگوارى چون داوود، سلیمان، ایوب، الیاس، الیسع، زکریا و یحیى سخن به میان آمده و سپس با یادى از سیرۀ مسیح علیه‌السلام این جلد به پایان رسیده است.

در جلد چهارم این مجموعه به آن دسته از رخدادهاى تاریخى پرداخته شده است که در سرزمین عراق رخ داده و قرآن کریم از آنها یاد کرده است.در فصل نخست این جلد از سیرۀ حضرت نوح علیه‌السلام و داستان مشهور توفان سخن به میان آمده و در فصل دوم احوال حضرت ابراهیم علیه‌السلام در عراق مورد بررسى قرار گرفته و در پایان، در فصل سوم، به بررسى سیرۀ حضرت یونس‌علیه‌السلام که پیامبر مردم نینوا-از نواحى موصل در عراق-بوده است پرداخته شده است.

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

بررسی تاریخی قصص قرآن‌/جلد ۴

بررسی تاریخی قصص قرآن‌/جلد ۳

بررسی تاریخی قصص قرآن‌/جلد ۲

بررسی تاریخی قصص قرآن/ جلد۱

بررسی تاریخی قصص قرآن‏ جلد ۴_۱

محمد بیومی مهران (۱۹۲۸-۲۰۰۸م)، استاد دانشگاه در رشته تاریخ، نویسنده و محقق مصری.

ولادت
ایشان در ۲۰ اوت ۱۹۲۸م در بصیلیه استان اسوان مصر زاده شد.

تحصیلات
پس از اینکه قرآن را از بر نمود به مدرسه معلمین قنا رفت و در سال ۱۹۴۹م از آنجا فارغ‌التحصیل شد. او در سال ۱۹۶۰م در رشته تاریخ از دانشکده ادبیات دانشگاه اسکندریه مدرک لیسانسش را گرفت و در سال ۱۹۶۹م مدرک دکترای خود را دریافت کرد.

مشاغل و مناصب
محمد بیومی از سال ۱۹۴۹ تا ۱۹۶۰م معلم وزارت آموزش‌وپرورش بود و پس ‌از آن در دانشگاه‌های محمد بن سعود ریاض (۱۹۷۳-۱۹۷۷م)، ام‌القرای مکه (۱۹۸۳-۱۹۸۷م) به تدریس مشغول شد و مدتی نیز (۱۹۸۷-۱۹۸۸م) به‌عنوان رئیس هیئت‌مدیره گروه تاریخ و باستان‌شناسی مصر و اسلام در دانشکده ادبیات دانشگاه اسکندریه فعالیت نمود. ایشان در سال ۱۹۸۸م به درجه استاد تمامی رسید.

وفات
در ۲۴ فوریه ۲۰۰۸م در اسکندریه از دنیا رفت.

آثار
دراسات تاریخیه من القرآن الکریم؛
المدن الفینیقیه، تاریخ لبنان القدیم؛
بنو إسرائیل؛
دراسه فی قصه الطوفان بین الآثار و الکتب المقدسه؛
الثوره الاجتماعیه الأولى فی مصر الفراعنه؛
المغرب القدیم؛
بلاد الشام؛
تاریخ العراق القدیم؛
الحضاره المصریه القدیمه؛
المدن الکبرى فى مصر و الشرق الادنى القدیم.

Born

Death

محمد بیومی مهران

محمد بیومی مهران

Born:

Death:

محمد بیومی مهران

Author Books