عذر تقصیر به پیشگاه فاطمه

پیرامون شخصیت وجودی و مقام معنوی فاطمه‏ی مرضیه علیهاالسلام بسی کتاب‏ها نگاشته شده و فراوان سخن‏ها رانده شده است، اما گویا اگر هزاران برابر آن نیز از قلمرو ذهن و اندیشه‏ی بشر به درآید و صورت گفتار یا نوشتار پذیرد، باز قطره‏ای باشد از اقیانوس بی‏کرانه‏ی فضیلت‏های حضرتش.

آری اوج اندیشه‏ی اندیشمندان عالم را در غواصی به ژرفنای اقیانوس ناکرانمند کوثر، جزء حیرانی و شیفتگی چاره‏ای نیست:

وهم، به اوج قدس ناموس الاه، کی رسد؟

فهم که نعمت بانوی خلوت کبریا کند؟

مگر آنکه الهامات ویژه‏ی الهی یاری‏گر اندیشه‏ها و ناطقه‏ها گردد تا بتوان قطره‏ای روح‏فزا از زلال بی‏مثال کوثر چشید و بر کام تشنه‏ی جان‏ها چشانید:

ناطقه‏ی مرا مگر روح قدس مدد کند

تا که ثنای حضرت سیده‏ی نسا کند

جایی که عارفی چون حضرت امام، با آن عظمت علمی و مقام معنوی‏اش، از درک حتی گوشه‏ای از مقامات حضرت زهرا علیهاالسلام اظهار عجز و ناتوانی می‏کند  [۳]   و قلمرو خیال و عقل بشر را بسی فروتر از قله‏ی قدر و منزلت حضرتش معرفی می‏نماید، از دیگران چه برخواهد آمد:

آن‏جا که عقاب پر بریزد

از پشه‏ی لاغری چه خیزد؟!

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

جامی از زلال کوثر

قرآن شناسی مؤلف آیت‌الله محمد تقی مصباح یزدی، کتاب پیرامون قرآن شناسی و معرفی قرآن نوشته شده است مطالب آن مجموعه‌ای است از درسهای اعتقادی (پیرامون قرآن) که توسط آیت‌الله مصباح ارائه و بوسیله یکی از شاگردان ایشان (آقای رجبی ) جمع آوری شده است.
در این کتاب چند موضوع مهم از موضوعات علوم قرآنی از جمله: اوصاف قرآن نزول قرآن، تحریف ناپذیری قرآن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است با توجه به شیوه مؤلف کتاب که در بیان مطالب روش استدلالی را طی می‌نمایند. در این کتاب نیز این روش به خوبی ارائه شده و ایشان سعی نموده است مباحث را (مخصوصا بحث تحریف ناپذیری قرآن را) به صورتی جالب و قابل فهم ارائه نمایند و چنانچه مباحثی نیازمند به مقدمه باشد به صورت اجمالی بیان نموده از جمله در باب نزول قرآن الفاظ و واژه‌هایی که می‌توانند در فهم معنای نزول قرآن و یا دریافت کننده وحی تاثیر داشته باشند آنها را معرفی نموده است. و هر کجا برای توضیح بیشتر نیازمند به شرح و سبط بوده توسط مقرر در پاورقی شرح آن آورده شده است.
ساختار کتاب
کتاب دارای چهار فصل می‌باشد که مطالب آن به شرح زیر است:
فصل اول: عناوین و اوصاف قرآن شامل:
عناوین استقلالی، عناوین تبعی، تقسیم بندی محتوائی عناوین و اوصاف قرآن.
فصل دوم: نزول قرآن شامل:
واژگان بیانگر نزول قرآن (نزول- انزال و تنزیل ، مجی، اتیان و...) ، نازل کننده قرآن، دریافت کننده قرآن، چگونگی دریافت قرآن، نزول قرآن در قالب الفاظ، عربی بودن قرآن، مقصود از عربی بودن قرآن، واژگان دخیل در قرآن، راز عربی بودن قرآن، انواع نزول.
فصل سوم: دلایل از سوی خدا بودن قرآن: شامل:
الف: آیات بیانگر دلیل عقلی شامل: مبانی اثبات اعجاز قرآن ، راز اعجاز قرآن، وجوه اعجاز قرآن، بررسی چند شبهه ، نصاب اعجاز قرآن اعجاز قرآن و توحید در الوهیت ب: آیات بیانگر دلیل نقلی شامل: نوید نزول قرآن از سوی پیامبران ، دو استدلال عقیم.
فصل چهارم: مصونیت قرآن از تحریف شامل:
اهمیت و جایگاه مصونیت قرآن، مفهوم تحریف و انواع آن، شواهد تاریخی عدم تحریف، دلیل عقلی مصونیت قرآن، دلیل روائی، دلایل قرآنی مصونیت قرآن.
ویژگی‌ها
۱- در هر موضوعی که وارد می‌شود آیات مربوط به آن موضوع را بصورت جالب دسته بندی می‌نماید ۲- مطالب به طور ساده و گویا بیان شده است ۳- فصل اول. در این فصل پس از معرفی برخی از اوصاف قرآن آنها را از نظر محتوائی به ۱۰ قسم تقسیم بندی می‌نماید ۴- فصل ۲ (نزول قرآن) در این فصل واژه‌های مربوط به نزول از قبیل: مجی - ترتیل- نزول - تنزیل ... بصورت اختصار شرح داده شده و در ادامه پیرامون نازل کننده و نازل شونده قرآن توضیحاتی ارائه می‌نماید ۵- فصل چهارم: در این فصل پس از بیان اهمیت و جایگاه مصونیت قرآن از تحریف و تعریف تحریف، دلایل عدم تحریف قرآن را به دو دسته عقلی و نقلی تقسیم نموده آنها را توضیح می‌دهند ۶- در همین فصل (۴) برخی از شبهات مربوط به تحریف قرآن را مطرح و پاسخ آنها را بیان می‌نمایند.

قرآن شناسی (جلددوم)

قرآن شناسی(جلد اول)

<h5>جامی از زلال کوثر
نویسنده: محمد تقی مصباح یزدی
عناوین اصلی کتاب شامل:
عذر تقصیر به پیشگاه فاطمه؛ جلوه اى از جمال فاطمه؛ فاطمه، شب قدر عارفان؛ فاطمه، کوثر بى کرانه؛ فاطمه، حقیقتى یگانه؛ فاطمه، مجمع اَسماى الهى؛ فاطمه، طلایه دار شفاعت؛ شفاعت گرى بى همتاى فاطمه از چشم انداز عرفانى؛ فاطمه، نازل فرماى جبراییل؛ فاطمه، سفارش شده ى برترین رسول الهى؛ از افقى دیگر؛ فاطمه، معیار رضایت و خشم کبریایى؛ فاطمه، جلوه نماى جمال خدایى؛ رسالت مجالس ذکر اهل بیت؛ طراوت بخشى ایمان دین باوران؛ تقویت ارتباط قلبى با پیشوایان؛ محبت افروزى در قلوب شیعیان؛ معرفت افزایى نسبت به امامان؛ گسترش فرهنگ شهادت و پرورش شهادت طلبان؛ تقویت روحیه ى شهادت طلبى؛ الگوسازى و الگودهى از سیره ى معصومان؛ اسوه پذیرى از سیره ى فاطمى؛ اهمیت اسوه پذیرى؛ انواع اسوه پذیرى؛ خطاها در اسوه پذیرى؛ آفت هاى اسوه پذیرى؛ الگوپذیرى کامل از الگوهاى غیرصالح؛ روش هاى اصلاح اسوه پذیرى؛ افزایش معرفت عمومى؛ بهره گیرى از ویژگى هاى روانى، عاطفى، اجتماعى؛ اسوه پذیرى از چشم انداز قرآنى؛ معرفى اسوه ى حسنه؛ اسوه دهى از سیره ى پیامبران؛ الگودهى از سیره ى ابراهیم و پیروان او؛ تشویق به اسوه پذیرى از مؤمنان صالح؛ الگوسازى در قالب داستان و تمثیل؛ فاطمه الگویی دُردانه؛ عوامل تأثیرگذار بر شخصیت اسوه ها؛ وجدان اخلاقى؛ عوامل مؤثر در شکل گیرى شخصیت فاطمه؛ شیوه ى اسوه پذیرى از سیره ى فاطمى؛ توجه به عامل اختیار در اسوه پذیرى؛ اسوه پذیرى از مشترکات انسانى؛ نه از موهبت هاى الهى؛ تفکیک میان قالب و محتواى سیره ها؛ نوع اسوه پذیرى، وابسته به شرایط زمانه؛ زیبا جلوه هایى از سیره ى فاطمى؛ زهرا در سجاده ى بندگى؛ زهرا در حجله گاه پوشیدگى؛ بهترین سیره براى بانوان؛ دقت در متن حدیث؛ توجه به مرز میان مسایل حقوقى و اخلاقى؛ ژرف نگرى در سیره ى عملى فاطمه؛ دقت در سیره ى دیگر زنان مورد تأیید پیامبر؛ زهرا در جلوه گاه وارستگى؛ زهرا در عرصه ى تلاش پیشگى؛ زهرا در جبهه ى جهاد فرهنگى؛ زهرا در پهنه ى وظایف خانوادگى؛ تقسیم کار در خانواده؛ تقسیم کار در خانه ى زهرا؛ تقسیم کار از چشم انداز عرفانى؛ همسردارى زهرا؛ حماسه ى فاطمى و عبرت هاى آن؛ سقیفه، سنگ بناى بدعت و جنایت؛ بزرگترین ظلم ها در حق علی مرتضی؛ بزرگترین ظلم ها در حق فاطمه ى زهرا؛ پیشینه و فرجام فدک؛ چگونگى فتح فدک؛ مالکیت فدک؛ حکمت بخشش فدک به فاطمه؛ علت غصب فدک؛ راز قیام بزرگ زهرا در مقابل غاصبان فدک؛ ریشه هاى فاجعه ى سقیفه و غصب فدک از منظر زهرا؛ پراکندگى از اطراف امامى یگانه؛ رمز موفقیت پیشواى امت؛ ولایت فقیه، استمرار امامت؛ سربرآورى نفاق ها و کینه هاى خفته؛ منافقان، هم طراز کافران؛ سطحى نگریها و بى غیرتى هاى غافلانه؛ خطرخیزى شعار تساهل و تسامح؛ تأویل ها و قرائت هاى دینى منحرفانه؛ دین ستیزى در لواى قرائت هاى جدید از دین؛ والاترین وظیفه ى عالمان، مرزبانى از قلوب شیعیان؛ پیوست : انوار جمال یار؛ جرعه اى از زلال بى مثال کوثر؛ فهرست تعابیر زیبا و روح فزاى حضرت امام، درباره ى شخصیت حضرت زهرا؛ سیماى زهرا در بیان ذریه ى زهرا؛ ناتوانى افهام از درک منزلت و رتبت زهرا؛ افتخار عالمى به زهرا؛ روز ولادتش، روز زن؛ فاطمه نمونه و الگوى جهانیان؛ فضیلت هاى بى نهایت فاطمه؛ والاترین فضیلت حضرت زهرا؛ فاطمه، مجمع جلوه هاى جمال و جلال الهى؛ فاطمه، حقیقت و باطن لیلهالقدر؛ سقف خانه ى فاطمه، عرش ربّ العالمین؛ صحیفه ى فاطمیه، افتخار شیعیان؛ تسبیحات حضرت زهرا، افضل تعقیبات نماز؛ شیعیان، فرزندان معنوى فاطمه؛ حجره ى فاطمه، پرورشگاه زبدگان اولاد آدم؛ ساده زیستى فاطمه ى زهرا؛ امامت از منظر زهرا؛ اعدام، مجازات توهین به فاطمه
مشخصات نشر : قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی، مرکز انتشارات ۱۳۸۸.‬</h5>

این نوشتار حاوی مطالبی است که در قالب پرسش و پاسخ تنظیم شده و طی آن حقوق زنان و جایگاه ایشان در اندیشه اسلامی و قرآن بیان و تشریح گردیده است.

پرسش‌ها و پاسخ‌ها «حقوق زن در قرآن»
جلد پنجم این مجموعه نیز با عنوان «حقوق زن در قرآن» در پاییز سال ۱۳۸۲ توسط انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(ره) با شمارگان ۳۰۰۰ به صورت مجزا به چاپ رسیده است.
این کتاب یکى از مهم ترین و چالش برانگیزترین موضوعات و مسائل جهان اسلام و ایران اسلامى یعنى به موضوع زن و مباحث مربوط به آن را در قالب پرسش و پاسخ بررسى کرده است. این کتاب در چهار فصل توسط جناب حجه الاسام حمید کریمى تدوین شده است.
در فصل اول با عنوان «آفرینش زن»، مباحثى نظیر تساوى زن و مرد در آفرینش، تفاوت هاى زن و مرد، عقل زن، برترى مرد بر زن، آیه هاى موهمِ برترى مرد بزن، خطاب هاى مذکّر در قرآن، رابطه تفاوت هاى تکوینى یا اختلاف هاى قانونى، تلازم تفاوت تکوینى با تفاوت حقوقى بررسى و نقادى شده اند.
در فصل دوم با عنوان «فلسفه احکام زنان»، مباحثى نظیر: اختلاف هاى تشریعى و حقوقى زن و مرد، ارث زن، شهادت زن، بررسى و نقادى شده اند.
در فصل سوم با عنوان «حقوق مدنى زنان» مباحثى نظیر سریه زن، ازدواج موقّت، مبانى حقوقى و اخلاقى خانواده و... بررسى و نقادى شده اند.
در فصل چهارم با عنوان «مسائل متفرقه»، مباحثى نظیر کنترل غریزه جنسى، اخلاق زنان، زن گرایى در جهان معاصر و... بررسى و نقادى شده اند.

پرسش‌ها و پاسخ‌ها حقوق زن در قرآن

این کتاب مشتمل بر شروح و حواشى استاد بر نهایه الحکمه است. این اثر پس از سال ها تدریس نهایه، با قلم خود استاد به زبان عربى فصیح و سلیس نگاشته شده است. آقاى على اوجبى این کتاب را با عنوان ترجمه نهایه الحکمه و تعلیقات استاد مصباح یزدى ترجمه کرده است، بدایه الحکمه و نهایه الحکمه نخستین کتاب هاى درسىِ منظم در باب فلسفه هستند که در حوزه نگاشته شد، و استاد مصباح نخستین کسى است که به شرح نکات مجمل و مبهم این دو کتاب همت گماشته است. چنان که خود در مقدمه کتاب، پس از شکرگذارى به درگاه خداوند به خاطر نعمت مصاحبت با علامه(رحمه الله) و استفاده فراوان از محضر ایشان، و ضمن گران قدر و نفیس شمردن نهایه الحکمه، مى گوید پس از مدت ها افتخار تدریس این کتاب، در صدد برآمده است تا براى توضیح مطالب و تسهیل طریق وصول به آنها، بعضى مطالب را از کتب سایر حکما بر آن بیفزاید و در عین حال برخى امورى را که فهم یا پذیرش آنها برایش دشوار است بیان نماید، و به دلیل این دشوارى نیز اشاره کند. اظهار فوق از سر نهایت تواضع و احترام نسبت به استاد (علامه طباطبایى) است وگرنه در این تعلیقات، هم نظرات و مقاصد مرحوم علامه بیان شده است، هم ـ در نهایت تواضع و فروتنى ـ نقد علمى و نظریات جدید خود استاد ارائه گشته است. مترجمِ اثر مى نویسد استاد مصباح در این کتاب، در هر بحث اقوال و عین کلمات حکما و متکلمان و عرفا را به گونه اى نقل کرده که خواننده را از مراجعه به آنها بى نیاز مى سازد; در برخى مسائل به تفصیلْ زمینه هاى تاریخىِ بحث را بررسیده اند، که این امر مخاطب را در فهم اصل مسئله یارى مى دهد; مقدمات ضرورى براى درک هر بحث را تشریح کرده اند; ارتباط مسائل و مباحث را روشن ساخته اند; همچنین به دلیل آشنایى با مباحث فلسفى غرب، گاه در قالب بحثى تطبیقى به نقل و نقد آراى اندیشمندان غربى پرداخته اند. بى تردید تعلیقه استاد مصباح، یکى از بهترین منابعى است که براى شرح یا استفاده از دو کتاب پرارج بدایه الحکمه و نهایه الحکمه به کار مى آید، و در عین حال مدخلى است براى تأمل در برخى از مباحث حکمت متعالیه. گفتنی است، این کتاب پیش‌تر و برای اولین‌بار در سال ۱۳۶۳ توسط انتشارات در راه حق چاپ و منتشر شده بود.

ترجمه فارسی نهایه الحکمه و تعلیقات آیه الله مصباح یزدی

این کتاب در دو جلد ـ با عنوان‌هاى «قانون‌گذارى» و «کشوردارى» ـ و به کوشش انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(ره) چاپ شده است.
این کتاب مجموعه سخنرانی‌هاى استاد پیش از خطبه‌هاى نماز جمعه تهران است که حجت‌الاسلام والمسلمین آقاى کریم سبحانى تنظیم و نگارش آن را بر عهده داشته است.
یکى از اهداف برگزارى نماز جمعه آشنایى بیشترِ مؤمنان با مبانى و مسائل اسلامى و افشاى توطئه‌هاى سیاسى فرهنگى منافقان و دشمنان اسلام است، تا مردم مسلمان آمادگى فکرى لازم را براى دفاع و پاسدارى از سنگرهاى عقیدتى کسب کنند. در پى اوج‌گیرى دوباره فعالیت‌هاى جریان‌هاى التقاطى و به خطر افتادن بنیان‌هاى اعتقادى نسل جوان، ستاد برگزارى نماز جمعه تهران از استاد براى سخنرانى پیش از خطبه‌ها دعوت به عمل آورد. ایشان نیز پذیرفتند و سلسله سخنرانی‌هایى به‌منظور دفاع از حاکمیت اسلام در مقابل شبهات مطرح شده در سطح جامعه ایراد کردند.
هرچند جناب استاد کوشیده‌اند تا در هر جلسه به‌گونه‌اى بحث را مطرح سازند که ارتباط آن با مباحث پیشین ـ براى مخاطبانى که احیاناً در بعضى جلسات حضور نداشته‌اند ـ به‌طور کامل روشن شود؛ ولی اقتضاى بحث به‌گونه‌اى است که استفاده مفیدتر از آن متوقف است بر اینکه مخاطب از پیشینه کل بحث اطلاع داشته باشد. از این‌رو جمع‌آورى و تنظیم این مباحث در قالب کتاب حاضر، در دستور کار قرار گرفت.
همان‌گونه که حضرت استاد در مقدمه فرموده‌اند، مقصود از فلسفه سیاسى اسلام در این مباحث، تبیین نظریه اسلام در باب حکومت و سیاست است و از آنجا که موضوعاتِ این زمینه بسیار گسترده است، ناچار باید مباحثى گزینش شود که بیشتر مورد نیاز جامعه است.
به این منظور حضرت استاد مصباح یزدی بیشتر بحث‌هایى را مطرح می‌کنند که ناظر به شبهات و سؤالات روز جامعه است. بر این اساس مباحث اصلى کتاب از این قرارند:
ـ آیا دین، در زمینه سیاست و حکومت نیز دیدگاه و نظریه خاصى دارد، یا ساحت قدسى دین مبرّاى از این امور دنیایى است؟
ـ آیا نظریه سیاسى اسلام، تأسیسى است و اسلام حرف تازه‌اى در سیاست و حکومت دارد، یا امضایى است، و یکى از اشکال حکومت و سیاست بشرى را به رسمیت می‌شناسد؟
ـ ماهیت حکومت اسلامى چیست؟ آیا از نوع تئوکراسى (حکومت خدایى، آن‌چنان‌که در مسیحیت مطرح است)، دیکتاتورى، یا دموکراتیک است، یا ماهیت دیگرى دارد؟ ـ ارکان حکومت اسلامى کدام‌اند؟
ـ شکل حکومت اسلامى چگونه است؟ سلطنتى، جمهورى، تئوکراسى یا گونه‌اى دیگر؟
ـ نقش مردم در حکومت اسلامى چیست؟
ـ مباحث تاریخى در باب حکومت اسلامى؛ سیر تشکیل حکومت اسلامى در طول تاریخ و ... .
چون مباحث این کتاب براى توده مردم بیان شده است، تا حد ممکن سعى بر آن بوده که با مراعات زبان محاوره و گفت‌وگوى عمومى، از اصطلاحات آکادمیک و پیچیده پرهیز شود تا اکثر مردم که مطالعات تخصصى ندارند بتوانند از این مباحث استفاده کنند.
روش بحث در نقد و بررسى اقوال مختلف، و اثبات نظریه اسلامى، در این کتاب عمدتاً روش تعقلى جدلى است، و با الهام از این آیه شریفه انتخاب شده است: «اُدْعُ إِلَى سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَهِ وَ الْمَوْعِظَهِ الْحَسَنَهِ وَ جَادِلْهُمْ بِالَّتِی هِىَ أَحْسَنُ». چراکه روش تجربى در مباحث علوم انسانى کارآیى ندارد، و شیوه تعبدى محض نیز براى اثبات مطالبى که آماج شبهات نظرى و عقلى واقع شده‌اند کافى نیست. روش تعقلى برهانى هم با سخنرانى در جمع توده مردم مناسبت ندارد؛ چراکه در آن مقام، فرصت نقض و ابرام همه مقدمات برهان وجود ندارد. بنابراین بهترین روش، همان شیوه «جدال احسن» است که با استفاده از مقبولات و اصول و مبانى مشترک به اثبات مسائل می‌پردازد. از این رو استاد، در این کتاب، تنها در مواردى که امکان ارائه براهین ساده و غیرپیچیده و کم‌دامنه وجود داشته باشد به شیوه برهانى تمسک جسته‌اند، و در سایر موارد به شیوه جدلى بحث کرده‌اند.
گفتنی است، این کتاب در سال ۱۳۸۶ در مجموعه آثار حضرت استاد با عنوان «مشکات» چاپ شده است.

نظریه سیاسى اسلام جلد دوم

محمدتقی مصباح یزدی (۱۳۱۳-۱۳۹۹ش) فقیه، فیلسوف، مفسر قرآن و از اندیشمندان و اساتید حوزه علمیه قم بود. ریاست مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، عضویت در مجلس خبرگان رهبری، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و شورای عالی انقلاب فرهنگی و ریاست شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت از سوابق او است.

زندگی‌نامه و تحصیلات
محمدتقی مصباح یزدی در بهمن ۱۳۱۳ش در شهر یزد متولد شد. او پس از تحصیلات دوره‌ ابتدایی در سال‌ تحصیلی‌ ۲۶ـ۱۳۲۵ش، وارد مدرسه‌ علمیه شفیعیه‌ یزد شد و دروس مقدمات حوزوی را در یزد خواند. او در کنار دروس رسمی حوزه، برخی از علوم دیگر مانند فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و زبان فرانسه را نزد روحانی‌ای به نام «محقّقی رشتی» آموزش دید.

مصباح یزدی در سال ۱۳۳۰ش به همراه خانواده برای ادامه تحصیل به نجف مهاجرت کرد؛ اما بعد از شش‌ ماه‌ سکونت، به سبب وضع‌ نابسامان مالی‌ خانواده‌اش، به‌ یزد‌ بازگشت. پس از آن به قم مهاجرت کرد و در دروس مکاسب‌، کفایه‌ و شرح منظومه ‌شرکت‌ کرد.

اساتید

وی در دروس فقه و اصول، هشت سال از آیت‌الله بروجردی و امام خمینی، دو سال از آیت‌الله اراکی و پانزده سال از آیت‌الله بهجت بهره برد. در تفسیر و فلسفه در درس علامه طباطبایی حاضر شد و دروس اسفار ملاصدرا و شفا ابن سینا را نزد وی گذراند. در اخلاق و عرفان نیز از محضر علامه طباطبایی، آیت‌الله بهجت و انصاری همدانی بهره برد. محمدعلی‌ نحوی، عبدالحسین‌ عجمین‌، سیدعلیرضا مدرّسی‌، میرزا محمد انواری‌، مرتضی حائری یزدی و شیخ‌ عبدالجواد جبل‌ عاملی‌ از دیگر اساتید وی بودند.

مصباح‌ یزدی در دوران تحصیل با محمدحسین‌ بهجتی‌ اردکانی‌، علی‌ بهجتی‌، علی‌ پهلوانی‌، میرزا حسن‌ نوری و علی‌اکبر مسعودی‌ خمینی دوست و هم‌درس بود .

گفته شده وی در سن ۲۷ سالگی به درجه اجتهاد نائل آمد.

تدریس‌
مصباح یزدی تدریس تفسیر، مباحث‌ اخلاقی‌ و تربیتی‌ را از مدرسه‌ علمیه‌ حقانی‌ آغاز کرد و در همین مدرسه کتاب‌های فلسفتنا و اقتصادنا نوشته سید محمدباقر صدر را درس می‌داد. در سال‌های بعد در مؤسسه‌های در راه حق، باقرالعلوم و امام خمینی، اسفار ملاصدرا، شفا و... را تدریس می‌کرد.

مصباح یزدی مخالف قرائت‌های مختلف از دین بود و به مرجعیتِ روحانیت در تفسیر دین اعتقاد داشت. او از مهم‌ترین نظریه‌پردازان و مدافعان نظریه ولایت مطلقه فقیه در ایران بود.

فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
فعالیت‌های مصباح یزدی پیش از انقلاب، بیشتر در دو مقطع زمانی سال‌های ۱۳۴۲ش - ۱۳۴۴ش و ۱۳۵۶-۱۳۵۷ش بود. برخی از آنها عبارتند از:

وی از نویسندگان نشریات بعثت و انتقام بود. نخستین شماره نشریه بعثت در آذر ۱۳۴۲ش منتشر شد. نشریه انتقام نیز از ۲۹ آذر ۴۳ به عنوان دومین نشریه مخفی دانشجویان حوزه علمیه قم، به وسیله وی منتشر شد و انتشار آن تا ۱۵ مهر ۱۳۴۴ش ادامه یافت و ۸ شماره از آن منتشر شد. این نشریات رویکرد سیاسی داشته و به انتقاد از حکومت پهلوی می‌پرداختند.
عضویت در جمعیت یازده نفره. در اوایل سال ۱۳۴۳ش جمعی از علما و مدرسین حوزه علمیه قم، به منظور انسجام بخشیدن به مبارزات سیاسی، گروهی سری به نام "جمعیت یازده نفره" را تشکیل دادند. اعضای گروه به نام اصلاح حوزه تلاش می‌کردند تا مرکزیتی برای مبارزه با حکومت پهلوی به‌وجود بیاورند.
مصباح یزدی برخی از اعلامیه‌ها و نامه‌های سیاسی سال‌های قبل از انقلاب علیه حکومت پهلوی را امضا کرده است. از جمله: نامه فضلا و مدرسین حوزه علمیه قم در ۸ مهر ۴۲ به هیئت دولت وقت نسبت به بازداشت امام خمینی، نامه اعتراض فضلای یزد در اسفند ۱۳۴۳ش به هویدا، نخست‌وزیر وقت در اعتراض به تبعید امام خمینی به ترکیه، اعلامیه حادثه کشتار یزد در ۱۶ فروردین ۱۳۵۷ش و نامه جمعی از استادان حوزه علمیه قم به رئیس جمهور فرانسه در حمایت از امام خمینی در آذر ۵۷ش.
مسئولیت‌های پس از انقلاب
وی پس از انقلاب اسلامی، مسئولیت‌های متعددی داشت که برخی از آنها عبارتند از:

عضویت در دوره دوم مجلس خبرگان رهبری به عنوان نماینده مردم خوزستان و در دوره سوم و چهارم از سوی مردم تهران؛
ریاست شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت از خرداد ۱۳۷۶ش تا آبان ۱۳۹۱ش؛
عضویت در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم؛
عضویت در ستاد انقلاب فرهنگی؛
عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی
تاسیس دفتر همکاری‌های حوزه و دانشگاه به‌منظور اسلامی‌سازی متون درسی دانشگاه‌ها.

تالیفات

وی دارای تألیفات و آثار متعددی است که به برخی از آنها اشاره می کنیم:

اخلاق در قرآن (۳ جلد)
آذرخشی دیگر از آسمان کربلا
اصلاحات، ریشه‌ها و تیشه‌ها
آفتاب ولایت
آموزش عقاید (۳ جلد)
آموزش فلسفه (۲ جلد)
انسان‌شناسی در قرآن
انقلاب اسلامی، جهشی در فرایند تحولات بین‌الملل
ایدئولوژی تطبیقی
بر درگاه دوست
به سوی او
به سوی خودسازی
پاسخ‌های استاد به جوانان

و...

  وفات

محمدتقی مصباح یزدی، در ۱۲ دی ۱۳۹۹ش، بر اثر بیماری در تهران درگذشت و در ۱۵ دی پس از تشییع در قم، در حرم حضرت معصومه(س) دفن شد.

Born

Death

محمد تقی مصباح یزدی

محمد تقی مصباح یزدی

Born:

Death:

محمد تقی مصباح یزدی

Author Books