یا «کفایه مجاهدیه»، به زبان فارسى، نوشته منصور بن محمد بن احمد بن یوسف بن الیاس شیرازى، نواده مولانا جلال‌الدین احمد بن یوسف بن الیاس و یکى از نتیجه‌هاى برادر نجم‌الدین محمود الیاس، طبیب و فقیه معروف شیراز، کتابى است بسیار ارزشمند و در دو بخش طب نظرى و طب عملى تدوین شده و على‌رغم اختصار، از جامعیت ویژه‌اى برخوردار است.

مؤلف، پس از اشاره به مقام والاى انسان در عالم طبیعت و جایگاه ارزنده علم پزشکى چنین مى‌گوید: «چون اضعف عباد الله و اعجز الناس، منصور بن محمد بن یوسف بن احمد بن الیاس، فقیه الناس - احسن الله عواقب داریه و غفر له و لوالدیه - بدین علم و مطالعه کتب این قسم استعمال و اشتغال نموده و به حکم خذ العلم من افواه الرجال، درر فوائد و غرر فرائد از السنه استادان این فن مى‌ربود... تا مختصرى جامع که در هر باب اشارتى رفته باشد و... تألیف کند (کفایه منصورى، ص ۲ - ۳). این کتاب، مشتمل بر ۲ فن است. فن اول، داراى ۲ قسم است. قسم اول، مشتمل است بر ۴ مقاله که اولى، شامل ۴ باب و بقیه هرکدام، داراى ۲ بابند. قسم دوم، شامل ۵ مقاله است که به ترتیب مشتملند بر ۲، ۲۰، ۳، ۷ و ۴ باب. فن دوم، مشتمل است بر ۲ مقاله که اولى، داراى ۷ و دومى، شامل ۲۰ باب است.

بسیارى از ابواب، خود، مشتمل بر چند فصل جداگانه‌اند.

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

کفایه منصوری

منصور بن محمد بن احمد بن یوسف بن الیاس شیرازى (متولد نیمه نخست سده هشتم هجری-شیراز)، نواده مولانا جلال‌الدین احمد بن یوسف بن الیاس و یکى از نتیجه‌هاى برادر نجم‌الدین محمود الیاس، طبیب و فقیه معروف شیراز، در دورهٔ تیموریان

بنابراین وى در خانواده‌اى سرشناس که اطباى برجسته از آن برخاسته‌اند به دنیا آمد و خود نیز در علوم متداول عصر، خاصه در علم طب، سرشناس و مشهور بوده است.

وى معاصر خواجه حافظ شیرازى و نیز حاجى زین العطار، پزشک مخصوص شاه شجاع و نگارنده اختیارات بدیعى بوده است.

ولادت
تولد منصور بنا به قراین، حدود نیمه نخست سده هشتم هجرى و احتمالا قبل از سال ۷۵۰ق و بین سال‌هاى ۷۲۰ تا ۷۴۰ق بوده است. زیرا که در موقع تألیف «کفایه مجاهدیه» که به نام مجاهد السلطنه زین‌العابدین شاه شجاع مبارزالدین محمد، از خاندان مظفریان، در حدود سال‌هاى ۷۸۶ تا ۷۸۹ق نگاشته و بعید نیست که وى پزشک مخصوص مجاهدالدین بوده باشد، حدوداً چهل ساله بوده است. محمدتقى میر اشاره کرده که شاه شجاع میان سال‌هاى ۷۸۶- ۷۹۳ق بر فارس حکومت داشته و بعید نیست که منصور این کتاب را در فاصله این هفت سال نگاشته است.

درباره منصور مطلب زیادى در آثار تاریخى و منابع رجال‌شناسى به چشم نمى‌خورد. وى در ضمن آثار خود نیز به معرفى خود یا استادان، نیاکان و خانواده خود نپرداخته است.

وى در عنوان کتاب «کفایه مجاهدیه»، خود را منصور بن محمد بن احمد بن یوسف فقیه الیاس معرفى نموده و افزوده است: «چون بر این علم و مطالعه این قسم (مقصود علم طب است) اشتغال مى‌نمود...» این سخن، حاکى از آن است که شغلش منحصراً طبابت بوده و اگر به نوشته مرحوم علامه قزوینى در فهرست کتابخانه مجلس شوراى اسلامى، لقب فقیه نیز بر نام مؤلف اضافه شده، اشتباه بوده است. گمان مى‌رود که نویسنده فهرست، کلمه فقیه را که در اول اسم جد مؤلف نوشته شده و مخصوص الیاس است، به حساب نتیجه وى، منصور طبیب گذاشته است.

اطلاعى بیش از این از زندگى وى به دست نیامد.

آثار
تشریح الابدان.
کفایه مجاهدیه: این اثر مشهورترین اثر اوست.
غیاثیه.
رساله چوب چینى: که البته به نظر نمى‌رسد انتساب این اثر به وى چندان درست باشد، چرا که تداول چوب چینى بیشتر در سده دهم هجرى رواج یافت و در آثار پیش از آن دیده نمى‌شود.

https://fa.wikinoor.ir/

Born

Death

منصوربن محمد ابن الیاس شیرازی

منصوربن محمد ابن الیاس شیرازی

Born:

منصوربن محمد ابن الیاس شیرازی

Author Books