نظامی پنج مثنوی دارد که به پنج گنج یا خمسه نظامی معروف است و عبارت اند از مخزن الاسرار، خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، هفت پیکر و اسکندرنامه. مخزن اسرار کتابی حکمی و اخلاقی است. خسرو و شیرین داستان عشق خسرو پرویز، پادشاه ساسانی به شیرین شاهزاده ارمنی است. بهرامنامه یا هفت پیکر یا هفت گنبد سرگذشت بهرام گور است. اسکندرنامه نیز شامل دو بخش شرفنامه و اقبال نامه یا خردنامه است که در آن از دانش و حکمت اسکندر سخن گفته شده است. نگارنده در این کتاب خمسه نظامی را در قالب نثر به نگارش در آورده است. عنوان برخی از مطالب داستان های کتاب عبارت اند از حکایت سلمیان با دهقان؛ داستان پیرزن با سلطان سنجر؛ گریختن خسرو از بهرام چوبین؛ در هفت عشق مجنون؛ لشکرکشی بهرام به ایران؛ افسانه آب حیوان؛ داستان اسکندر با شبان دانا و افسانه ارشمیدس با کنیزک چینی.

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

خمسه نظامی

الیاس بن یوسف نظامی گنجوی (۵۳۰-۵۹۱ق)، شاعر معروف ایرانی در قرن ششم هجری و از مریدان اخی فرج زنجانی بود که مهم‎ترین اثر او «پنج گنج» یا «خمسه» نام دارد.

ولادت
حکیم جمال‌الدین ابومحمد الیاس بن یوسف بن زکی بن مؤید نظامی گنجوی، شاعر معروف ایرانی در قرن ششم هجری، در سال ۵۳۰ق، در گنجه دیده به جهان گشود. مادر وی از نژاد کرد بود.

تحصیلات
نظامی مانند تمام بزرگان دانش و ادب در زمان جوانی به دانش‌اندوزی و کسب هنر و کمال اشتغال داشت. او به دلیل کوشش و رنج بسیار در راه فراگرفتن دانش و ادب، به آن مقام و مرتبه عالی در فرهنگ و سخنوری رسیده است. با مروری در آثار نظامی، اهتمام بسیار او در کسب دانش‌های زمان را می‌توان مشاهده نمود.

مقام ادبی
نظامی را بی‌شک باید در شمار ارکان شعر فارسی و از استادان مسلم این زبان دانست. اگرچه داستان‌سرایی در زبان فارسی به‌وسیله نظامی شروع نشده است، لیکن تنها شاعری که تا پایان قرن ششم هجری توانست شعر تمثیلی را در زبان فارسی به‎ حد اعلای تکامل برساند، نظامی است.

آثار
مهم‎ترین اثر او «پنج گنج» یا «خمسه» است که تعداد ابیات آن را تا حدود ۲۰ هزار بیت نوشته‌اند و عبارت است از: مخزن الأسرار، لیلی و مجنون، خسرو و شیرین، هفت پیکر و اسکندرنامه. تمامی این مثنوی‌ها به سبک عراقی است.

سبک نظامی
نظامی در بزم‎سرایی، بزرگ‎ترین شاعر ادبیات پارسی است. به‌جرأت می‌توان گفت که او در سرایش لحظه‌های شادکامی بی‌همتاست؛ زبانش شیرین است و واژگانش نرم و لطیف و گفتارش دلنشین. آن‌گونه که در بازگویی لحظه‌های رزم، نتوانسته از فشار بزم رهایی یابد، به اشعار رزم نیز ناخودآگاه رنگ غنایی داده است[۱۱].

او خود را به اخلاق پایبند می‌دانست و برخلاف بسیاری از شاعران و سرایندگان، هرگز در سروده‌هایش بی‌پرده سخن نگفته است.

Born

Death

جمال‌الدین ابومحمد الیاس بن یوسف (نظامی گنجوی)

جمال‌الدین ابومحمد الیاس بن یوسف (نظامی گنجوی)

Born:

Death:

جمال‌الدین ابومحمد الیاس بن یوسف (نظامی گنجوی)

Author Books