به کوشش: سعید هندی
توضیح :     یکی از سروده های مشهور «حسن کاشی»، شاعر شیعی مذهب و عارف مشرب سده های هفتم و هشتم هجری، «هفت بند» او در ستایش امام علی (ع) است. این ترکیب بند در ساحت زبان و ادب فارسی از آوازه بسیار برخوردار، و مورد استقبال بسیاری از شعرا واقع شده است. «هفت بند کاشی»، یک نمونه ایده آل برای سرایش شعر در ستایش امیر مؤمنان (ع) است که سرمشق بسیاری از شاعران پس از «حسن کاشی» قرار گرفت. این تاثیر تا روزگار صفوی پیش رفت. در مجموعه حاضر، علاوه بر «هفت بند» سروده «حسن کاشی»، سیزده «هفت بند» و یک «تخمیس» و یک «تضمین» که به اقتفای «هفت بند حسن کاشی»، به وسیله شاعران دیگر سروده شده، تصحیح و تدوین شده است. این کتاب، برای علاقمندان به تاریخ ادبیات شیعه، قابل توجه است. اسامی شاعران، عبارت است از: ۱- سلیمی تونی، ۲- صدقی استرآبادی، ۳- محتشم کاشانی،۴- نثاری تونی، ۵- عرفی شیرازی، ۶- ملاعلی صابر تبریزی، ۷- میر حیدر معمایی کاشانی، ۸- فیاض لاهیجی، ۹- حاجی فتوحای مراغه ای، ۱۰- مقبل اصفهانی، ۱۱- حزین، ۱۲- مفتی احسن، ۱۳- میرعلی صاحب تنها، ۱۴- محمد رضا خان شاملو (سراینده تخمیس)، ۱۵- شاعر ناشناخته (سراینده تضمین). این مجموعه، با پیشگفتار ارزشمند مصحح درباره زندگی و آثار «حسن کاشی» و ویژگی های «هفت بند» او آغاز می شود و با واژه نامه ای مفید و سودمند به پایان می رسد.

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

هفت بند هفتاد بند

تاریخ محمدی مجموعه‌اى از اشعار ملا حسن کاشى، شاعر و عالم قرن هفتم هجرى است که درباره پیامبر و ائمه(ع) سروده و تاریخ آنان را به نظم بیان مى‌کند؛ لذا آن را با عنوان «تاریخ دوازده امام» نیز خوانده‌اند. خود مؤلف در بیتى از کتاب، از آن تعبیر به «ائمه‌نامه» مى‌کند.

این اثر در دوره‌اى تألیف شده که قصه‌خوانان با نقل افسانه‌هاى ایرانى رستم و سهراب، از نقل تاریخ حقیقى امامان غافل بودند. کاشى در ابتداى اشعارش به این موضوع اعتراض کرده و مى‌گوید به‌جاى این اشعار باید به زندگى خاندان پیامبر(ص) پرداخته شود. بااین‌حال خود مؤلف هنگام شرح زندگى امام صادق(ع)، به‌تفصیل درباره ابومسلم سروده و گرفتار همان قصص شده است. تاریخ تألیف کتاب بنا به اشعارى که کاشى آورده، سال ۷۰۸ است.

منابعى که اشعار بر اساس آنها سروده شده روشن نیست و به نظر مى‌رسد کاشى از کتاب‌هایى بهره برده که در دسترس داشته و به منابع مهم تاریخ و سیره ائمه توجه نداشته است. بااین‌حال نکته قابل توجه آن است که به اقوال مختلف توجه داشته و در اشعارش به این اقوال اشاره مى‌کند.

محتواى کتاب
ترتیب کتاب بر اساس تاریخ پیامبر و سپس هریک از ائمه است. ابتدا کلیات و خلاصه‌اى از نام و کنیه و تاریخ ولادت و وفات هریک از آن بزرگواران با عنوان فهرست، بیان شده و در مرحله بعد، مؤلف با تفصیل بیشترى به شرح منظوم هریک از ائمه مى‌پردازد. مواردى که به آن پرداخته شده عبارتند از: احوال شخصى، مدت عمر و امامت، علت وفات و مدفن، شرحى از فرزندان. پیش از بیان هر قسمت از اشعار، عنوان آن به عربى و گاه فارسی بیان شده است

تاریخ محمدی

مولانا حسن بن محمود کاشانی آملی مشهور به حسن کاشی از شاعران نامدار سده هشتم قمری است که همه اشعارش دربارهٔ ستایش از امامان شیعه، به ویژه علی بن ابیطالب است. کاشی در قصیده سرایی تخصص دارد و از شاعران سده ششم به ویژه خاقانی و انوری و ظهیر فاریابی و سنایی پیروی می‌کند

زندگی
جد و پدر مولانا حسن از کاشان بوده‌اند، اما زادگاه و محل زندگی او آمل در طبرستان (مازندران) بوده است.

مسکن کاشی اگر در خطهٔ آمل بود لیکن از جد و پدر، نسبت به کاشان می‌رسد بنا به گفته دولتشاه سمرقندی، حسن کاشی همعصر سلطان محمد خدابنده الجایتو (پادشاهی ۶۹۵–۶۸۲ شمسی) بوده‌است و بنابراین بخشی از عمر او باید در اواخر سده هفتم قمری بوده باشد. چون تاریخ مرگ حسن کاشی معلوم نیست، نمی‌توان دانست که چه مقدار از عمر او در سده ۸ ق. سپری شده‌است. او تمام ذوق شاعری خود را صرف ستایش خاندان پیامبر اسلام کرده‌است و از ستایش دیگران گریزان بوده است.

آثار
دیوان حسن کاشی در سال ۱۳۸۹ به کوشش سید عباس رستاخیز با مقدمه حسن عاطفی توسط کتابخانه مجلس شورای اسلامی به چاپ رسیده است.

از ملا حسن کاشی آثار بسیاری به جا مانده است، که می‌توان مجموع این تألیفات را به چند بخش مهم تقسیم کرد:

دیوان غزل و قصیده: یک نسخه خطی دیوان او به شماره ۷۵۹۴ در کتابخانه مجلس شورای اسلامی محفوظ می‌باشد.شاخص‌ترین این اشعار که به هفت‌بند کاشی معروف است در ۱۲۹۲ در لکهنو در شانزده‌صفحه به چاپ رسید. دیوان اشعار کاشی به کوشش سیدعباس رستاخیز و همچنین برگزیده اشعار مولانا حسن کاشی، به کوشش علی اصغر شاطری به چاپ رسیده است.
معرفت نامه
انشاء در علم و ادب

وفات
درباره سال تولد و وفات شاعر در هیچ مأخذی ذکری به میان نیامده و تنها تذکره نویسان وی را از شاعران قرن هفتم و هشتم و معاصر سلطان محمد خدابنده و بوسعید از ایلخانان دانسته‌اند. اما با توجه به اشارات وی در شعرش تا اندازه‌ای می‌توان محدوده سال تولد او را در سال ۷۳۲قمشخص کرد. آرامگاه مولانا حسن کاشی در جانب قبلهٔ شهر سلطانیه است که به دستور شاه اسماعیل یکم صفوی عمارتی بر بالای قبر او ساختند و باغچه‌ای در آنجا طرح انداختند که محل زیارت دوستداران او بوده است.

Born

Death

مولانا حسن بن محمود کاشانی آملی (حسن کاشی)

مولانا حسن بن محمود کاشانی آملی (حسن کاشی)

Born:

Death:

مولانا حسن بن محمود کاشانی آملی (حسن کاشی)

Author Books