ادب الطبیب، به زبان عربى، نوشته اسحاق بن على رهاوى با مقدمه محمدمهدى ارباب اصفهانى و درباره اخلاق پزشکى است. این کتاب در دو مقاله تدوین شده است که این دو، روى‌هم‌رفته داراى ۲۰ باب مى‌باشند (مقاله اول، داراى ۷ و مقاله دوم، مشتمل بر ۱۳ باب است).

در مقاله اول، توصیه‌هایى است به پزشکان. رهاوى در این مقاله آدابى را ذکر مى‌کند که پزشک باید آنها را در طبابت و مواجهه با بیماران و مریضان رعایت کند. در مقاله دوم، وى توصیه‌هایى به بیماران مى‌کند. توصیه‌هاى او به بیماران اولاً درباره این است که دستورات پزشکان را خوب عمل کنند، ثانیاً درباره نحوه برخورد او با پزشکان و پرستاران است. توجه به اخلاق در حوزه علوم پزشکى از اهمیت دوچندان برخوردار است؛ چرا که در کنار تیمار بیماران و تجویز دارو برای آنان، اخلاق نیکو و تعهد، نقش مؤثرى در بهبودى بیمار ایفاء مى‌کند. علاوه بر این، طبیب خود باید به صفاتى آراسته باشد تا سنجیده و درست عمل کند، از جمله اعتقاد به عالم ماوراءالطبیعه داشتن و اینکه در ماوراى این دارو و درمان‌ها، خداوندى است که این تدبیرها به اذن او ثمربخش خواهد بود. از سوى سوم، بیماران هنگام مراجعه به پزشکان و در هنگام بیمارى مى‌بایست آدابى را رعایت کند، آدابى در برخورد با بیمارى، آدابى در برخورد با پزشک و پرستار و آدابى در برخورد با اطرافیان. رهاوى در کتاب «ادب الطبیب» به همه این مسائل به‌خوبى پرداخته و اثرى سودمند و ماندگار در این زمینه از خود به جاى گذاشته است

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

ادب الطبیب

اسحاق بن على رهاوى (متولد قرن سوم قمری)، پزشکی عرب زبان، مسیحی نسطوری، نویسنده اولین اثر عربی در اخلاق پزشکی به نام أدب الطبیب

زندگی‌نامه
رهاوی ظاهرا اهل روحا بوده، در ترکیه و در مرز سوریه قرار دارد.

در بسیارى از منابع تاریخى که در دسترس است چیز چندانى از زندگانى وى ذکر نشده است. تنها کسى که به زندگى او پرداخته ابن ابى‌اصیبعه در «عیون الانباء» است که البته آنچه هم وى از رهاوى ذکر کرده، تنها نقل قول‌هایى از کتاب «ادب الطبیب» اوست و الا او هم نه به سال تولد وى اشاره کرده و نه از تحصیلات و اساتید او سخنى به میان آورده است.

البته از گوشه و کنار آنچه ابن ابى‌اصیبعه نقل کرده مى‌توانیم اطلاعاتى از زندگى رهاوى به دست آوریم.

از جمله در دو مورد ابن ابى‌اصیبعه مطلبى را به واسطه رهاوى از عیسى بن ماسه نقل مى‌کند (عیون الانباء فى طبقات الاطباء، ص ۲۰۷ و ۲۱۵) و این نشان مى‌دهد که رهاوى از ابن ماسه دانش آموخته است و با توجه به تاریخ مى‌توان گفت که رهاوى در قرن سوم هجرى مى‌زیسته است.

آنچه ابن ابى‌اصیبعه در مورد رهاوى ذکر کرده به این قرار است: «کان طبیباً متمیزا عالما بکلام جالینوس و له أعمال جیده فى صناعه الطب» (عیون الانباء فى طبقات الاطباء، ص ۳۴۲).

آنگاه ابن ابى‌اصیبعه سه تألیف از وى را نام مى‌برد که در بخش تألیفات به آنها اشاره مى‌نماییم.

از آنچه ابن ابى‌اصیبعه درباره رهاوى ذکر مى‌کند مى‌توان فهمید که رهاوى، مقلد مکتب طبى یونان بوده است. همچنین مى‌توان این نکته را استظهار کرد که رهاوى تنها به دانش طب اشتغال داشته و از پرداختن به علوم دیگر اجتناب مى‌نموده است.

البته این مطالبى است که با حدس و گمان به آن رسیده‌ایم و الا ممکن است با مطالعه و دسترسى به متون تاریخى بیشتر، زوایایى متفاوت با آنچه از او مى‌دانیم براى ما روشن شود.

آثار
ابن ابى‌اصیبعه سه کتاب را براى رهاوى ذکر کرده است:

کتاب کناش (این اثر، جمع‌آورى ده مقاله جالینوس است که به میامر معروف شده است. در این اثر داروهاى ترکیبى بر حسب بیمارى اعضاى بدن از سر تا پا ذکر شده است)؛
ادب الطبیب؛
کتابى ازکتاب‌هاى جوامع اسکندرانیین (در این اثر، کتاب «الصناعه الصغیره»، کتاب «النبض الصغیر» و «کتاب جالینوس الى غلوقن» جمع‌آورى شده است) (عیون الانباء فى طبقات الاطباء، ص ۳۴۲).

Born

Death

اسحق‌بن علی رهاوی

اسحق‌بن علی رهاوی

Born:

اسحق‌بن علی رهاوی

Author Books