<div><strong>فصلنامه انتظار موعود۴</strong></div>
<div id="sp_ar_pages"><span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;">دوره ۶، شماره ۱۸</span>
<span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;">خرداد ۱۳۸۵</span>
<span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;">صفحه ۲۰۹-۲۲۸</span></div>
<h6><span style="font-family: 'book antiqua', palatino, serif;">اندیشه غیبت امام عصر (عج) و تبیین علت وقوع آن و روشن ساختن ابعاد این حادثه مهم الهی و زدودن ابهامات از چهره تابناک آن، تألیف کتاب‏های بسیاری را به دست دانشمندان قرن‏های نخستین از فرقه‏های مختلف اسلامی سبب شده است. متأسفانه از این کتاب‏های بسیار، تنها اندکی در گذر زمان از گزند حوادث رهیده و به دست ما رسیده است. از دیگر مصادر این بحث، جز نامی در کتب فهارس: همچون فهرست نجاشی (معروف به رجال نجاشی) و فهرست شیخ طوسی دیده نمی‏شود. با این همه با باز کاوی آثار موجود، می‏توان دریچه‏ای به کتب از دست رفته گشود و این مهم وابسته به تنقیح مبانی سبک جدیدی از مباحث رجالی و کتابشناختی است که از آن با نام «منبع‏یابی» می‏توان یاد کرد.راقم سطور سال‏هاست که به اهمیت این گونه مباحث پی برده، تلاش‏های گسترده‏ای در تبیین ابعاد نظری و تطبیقی این بحث، انجام داده است که امیدوارست توفیق تنظیم و نشر این بحث‏ها نصیب وی گردد. نخستین سلسله این مقالات، با نام «الکاتب النعمانی و کتابه الغیبه» در سال ۱۴۱۹ در شماره سوم مجله علوم الحدیث نشر یافت.  مقاله حاضر ترجمه و تحریر مجدّد این مقاله است. در این تحریر، این مقدمه و مطالب بسیاری در متن افزوده شد و تغییراتی در مطالب آن به عمل آمد، لذا این تحریر کاملتر از تحریر عربی مقاله به نظر می‏رسد.سه مصدر حدیثی مهم بحث «غیبت» عبارت است از: کتاب «غیبت» تألیف ابوعبداللَّه نعمانی (نیمه اوّل قرن چهارم)؛ کتاب «کمال‏الدین و تمام‏النعمه»  [۲]   تألیف شیخ ابوجعفر صدوق (ج ۳۰۶ - ۳۸۱) و کتاب «غیبت» تألیف شیخ ابوجعفر طوسی (۳۸۵ - ۴۶۰).این سه کتاب، هر یک با روش و اسلوب مختص به خود، به رشته تحریر در آمده‏اند؛ ولی هر سه نقاط مشترک چندی دارند؛ از جمله در این نقطه مشترک‏اند که اکثر مصادر آنها در دست نیست؛ لذا به عنوان مصدر دست اوّل به شمار می‏آیند. نخستین اثر حدیثی از سه اثر فوق، «غیبت نعمانی» است. این کتاب تنها به ذکر احادیث امامان معصوم (ع)  [۳]   و گاه احادیث نبوی (ص) درباره غیبت و مبانی اعتقادی آن، اختصاص دارد و مباحثی همچون غیبت‏های انبیای گذشته و اخبار معمّران و مانند آن - که حجم عظیمی از کمال‏الدین را به خود اختصاص داده - و نیز مباحث مرتبط با تاریخ غیبت؛ همچون ولادت آن حضرت، ماجراهای عهد غیبت صغری، احوال نایبان خاص حضرت، توقیعات صادره از ناحیه مقدّسه و ابحاث دیگری از این دست - که در کتاب‏های کمال‏الدین و غیبت شیخ طوسی به گستردگی آمده - از موضوع این کتاب بیرون است. ابحاث کلامی - عقلانی‏ای که در غیبت شیخ طوسی، آغازگر کتاب بوده در این کتاب دیده نمی‏شود. غیبت نعمانی از زاویه حدیثی محض، به اندیشه غیبت و مبانی عقیدتی آن می‏نگرد. لزوم امامت و وصیت و الهی بودن آنان، امامان دوازده‏گانه، لزوم اعتقاد به امام، ضرورت وجود حجت در زمین، لزوم صبر و انتظار در عصر غیبت، آزمایش شیعیان در این حادثه و نیز اوصاف امام منتظر (ع) و علامات ظهور، آن حضرت و پاره‏ای از احوال آن حضرت و ویژگیهای یاران و اصحاب و شیعیان در عصر ظهور نمونه‏هایی از مباحث «غیبت نعمانی» است.از امتیازات این کتاب، استفاده از مصادر بسیاری است که تنها در این کتاب، از آن‏ها استفاده شده است، لذا احادیث فراوانی در این کتاب نقل شده که در دیگر مصادر موجود غیبت نیامده است. با مروری بر نام مصادر این کتاب - که در این مقاله ارائه خواهد شد - به روشنی درستی این سخن روشن می‏گردد.</span></h6>

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

نعمانی و مصادر غیبت

سید محمدجواد شبیری (متولد ۱۳۴۵ش)، روحانی معاصر، نویسنده، رجالی و مدرس خارج فقه و اصول.

سید محمدجواد شبیری فرزند آیت‌الله‌ سید موسی شبیری زنجانی (متولد ۱۳۰۶ش) در ۳۱ اردیبهشت سال ۱۳۴۵ش متولد شد.

ایشان در سال ۱۳۶۰ش تحصیلات حوزوی خویش را آغاز کرد و در سال ۱۳۶۴ در دروس خارج فقه و اصول بزرگان حوزه حاضر شد.

ایشان چند دوره درس رجال رایج و تخصصی در حوزه را تدریس کرده و از سال ۱۳۸۵ش تدریس خارج اصول و پس از چندی تدریس خارج فقه را آغاز کرده و تاکنون ادامه دارد.

آثاری هم چنین از ایشان به چاپ  رسیده که برخی از آنها به شرح زیر است :
<ol>
 	<li>توضیح الأسناد المشکله (۲ جلد از این مجموعه ده جلدی (حدوداً) که درباره اسناد کافی می‌باشد منتشر شده است)؛</li>
 	<li>کشف النقاب عن وجوه رواه الأصحاب (در دست انتشار)؛</li>
 	<li>دروس فی أصول الفقه (پنج جلد به‌صورت مکتوب و دیجیتال)؛</li>
 	<li>دروس خارج فقه و اصول (عرضه به‌صورت دیجیتالی)؛</li>
 	<li>تعلیقات علی اسناد بصائر الدرجات (در دست انتشار)؛</li>
 	<li>کتاب التعلیقات (تعلیقات مفصل بر اسناد روایات که قسمتی از آن با نام المقتطفات من کتاب التعلیقات در مجله کتاب شیعه انتشار یافته است)؛</li>
 	<li>تعلیقات پراکنده بر اسناد؛</li>
 	<li>التعلیقات علی اسناد کامل الزیارات.</li>
</ol>
&nbsp;

&nbsp;
<div id="toc" class="toc"></div>

Born

Death

محمدجواد شبیری زنجانی

محمدجواد شبیری زنجانی

Born:

محمدجواد شبیری زنجانی

Author Books