«مکاتب تفسیرى»نوشته آقاى على اکبر بابایى،کتابى است که به نقد و بررسى مکاتب مختلف تفسیرى مى‏پردازد. این اثر در سه بخش ذیل به بحث و بررسى مى‏پردازد:١-معرفی مفسران ٢-معرفى و بررسى مکتب‏هاى تفسیرى ٣-معرفى و بررسى برخى از مهمترین تفاسیر مکتب‏هاى تفسیرى.محتواى کتاب: مفهوم‏شناسى اصطلاحاتى چون:مکاتب تفسیرى،مذاهب تفسیرى،مدارس تفسیرى،مناهج تفسیرى، اتجاهات تفسیرى و الوان تفسیر،دسته‏بندى مفسران به دو دسته:١-مفسرانى که به همهء معانى و معارف‏ قرآن کریم و ظاهرو باطن آن آگاه بوده و توان تفسیر همه معانى و معارف واقعى آیات را داشته باشند. ٢-مفسرانى که به همه معانى و معارف قرآن و ظاهرو باطن آن آگاه نبوده‏اند،ولى با بهره‏گیرى از دانش گروه اول و با کوششى که براى فهم معانى و معارف قرآن متحمل شده‏اند بیش از دیگران با معارف قرآن آشنا شده و توان تفسیر بخشى از آیات را پیدا کرده و در صدد تفسیر قرآن برآمده‏اند،دسته‏بندى تفاسیر به، تفاسیر اجتهادى قرآن به قرآن،تفاسیر اجتهادى روایى،تفاسیر اجتهادى ادبى،تفاسیر فلسفى و غیره،تفاسیر منسوب به امامان معصوم علیهم السلام،معرفى مکتب تفسیرى مفسران آگاه به همهء معانى قرآن،مفسران‏ صحابى چون ابن عباس،ابن مسعود،أبىّ بن کعب و نیز مکاتب تفسیرى ایشان،مفسران تابعى‏ مانند مجاهد بن جبر مکّى،سعید بن جبیر،ابو حمزه ثمالى و...،معرفى مکاتب مختلف تفسیرى چون: مکتب روایى محض و ادله طرفداران مکتب روایى محض،معرفى تفاسیر روایى محض و تقسیم آنها به:تفاسیر روایى اصلى و جوامع تفسیرى،تفاوت تفسیرهاى روایى اهل تسنن و شیعه،کاستى‏هاى‏ مشترک تفاسیر روایى،تقسیم تفاسیر روایى اصلى به ضمنى و مستقل و...
ویژگى‏ها:
١-پژوهش حاضر دسته‏ بندى جدیدى در معرفى مفسران نخستین به دست داده‏ و از جهت محتوا نیز از نوآورى نسبى برخوردار است.در این کتاب مفسران قرآن کریم به دو دستهء«آگاه به همه معانى قرآن»و«آگاه به بعضى از معانى قرآن»تقسیم شده‏اند. ٢-در این کتاب،مکاتب تفسیرى به سه مکتب روایى محض،باطنى محض و اجتهادى تقسیم شده است. مکاتب اجتهادى نیز بر حسب گرایشهاى مختلف مفسران در اجتهاد به مکتب‏هاى اجتهادى روایى و...دسته‏بندى‏ شده است.آن‏گاه هرمکتب را تعریف و دلایل مخالفان و موافقان آن بررسى و با توجه به قواعد روش‏شناسى‏ تفسیر،نکات قوت و ضعف هریک را مشخص و استوارترین مکتب را معین کرده است.امتیاز این کتاب‏ بر کتابهاى پیشین در دسته‏بندى ابتکارى آن براى مکاتب،نقد و بررسى برخى آراى مطرح شده‏ در منابع یاد شده و جامعیت بیشتر در ذکر و بررسى دلایل موافقان و مخالفان هرمکتب است. ٣-همچنین،پژوهش حاضر از رعایت نظم منطقى و نقد نسبتا جامع و مبتنى بر معیارهاى تثبیت شده، برخوردار است.در این کتاب نقد و بررسى‏هایى آمده است که در هیچ یک از منابع پیشین و کتابهاى دیگر مانند:المفسرون حیاتهم و منهجهم،آشنایى با تفاسیر قرآن مجید و...دیده نمى‏شود.
ساختار
کتاب مشتمل بر یک پیشگفتار در معرفى کتاب حاضر و نیز یک مقدمه و دو بخش اصلى‏ مى‏باشد.در مقدمه عناوین زیر به چشم مى‏خورد.مفهوم‏شناسى اصطلاحات،دسته‏بندى مفسران، دسته‏بندى تفاسیر.بخش اول با عنوان:«مفسران نخستین»شامل سه فصل ذیل مى‏باشد: فصل اول:مفسران آگاه به همه معانى قرآن.فصل دوم:مفسران صحابى.فصل سوم: مفسران تابعى. بخش دوم با عنوان:«مکاتب تفسیرى و تفاسیر»داراى چند فصل مى‏باشد که در این جلد تنها به فصل اول آن تحت عنوان:«مکتب روایى محض»پرداخته شده است.ذیل این فصل عناوین‏ بررسى ادله طرفداران مکتب روایى محض،تفاسیر روایى محض و جوامع تفسیرى به چشم مى‏خورد. در پایان منابع و مآخذ،نمایهء آیات،روایات،نام معصومین علیهم السلام،نام اشخاص‏ و نمایه کتابها یادآورى شده است.

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

مکاتب تفسیری

زبان دین از مهم ترین مسائل جدید کلامى و زبان شناختى است که مورد توجه فیلسوفان و مفسران گذشته نیز بوده است. مسئله ى زبان دین، از ساحت هاى گوناگون قابل بررسى است; یک ساحت آن به باطن و تأویل قرآن ارتباط دارد. پرسش اصلى در این ساحت این است که آیا آیات قرآن علاوه بر معانى ظاهرى، از معانى باطنى و تأویلى نیز برخوردارند؟ و اصولاً مراد از معانى باطنى و تأویلى چیست؟ و آیا دلایل قرآنى بر معانى باطنى و تأویلى وجود دارد یا خیر؟ آیا معانى باطنى و تأویلى از مختصات قرآن است، یا هر متنِ نوشتارى از این ویژگى برخوردار است؟ معیار تشخیص این گونه معانى چیست؟ آیا غیر از پیشوایان دین و کارشناسان دینى، دیگران نیز مى توانند به معانى باطنى و تأویلى دست یابند؟ مرادِ امامان معصوم از ظاهر و باطن و حد و مطلع و هفت بطن یا هفتاد بطن در روایات چیست؟ چه تفاوتى میان تفسیر و تأویل، وجود دارد؟ آیا معناى باطنى یا تأویلى، الزاماً غیر معناى سازگار با قواعد ادبى است؟ این ها نمونه اى است از پرسش هایى که در این نوشتار به آنها پاسخ داده شده است. از برخى آیات قرآن و روایات صحیحه کاملاً به دست مى آید که قرآن کریم علاوه بر معانى ظاهرى، داراى معانى باطنى و تأویلى است معانیى که تنها با تسلّط به معانى لغوى الفاظ و قواعد و ادبیات عربى به دست نمى آید، بلکه در کسب آنها باید به مخاطبان اصلى قرآن، یعنى ائمه اطهار(علیهم السلام)مراجعه کرد و معانى فراتر از مدلول هاى عرفى آیات را از آنها دریافت نمود. شایان ذکر است که منطق فهم قرآن و دریافت مقصود خداوند متعال، به مباحث زبان شناختى و به ویژه، مباحث مربوط به تأویل قرآن بستگى تام دارد; و این نوشتار، تا حدودى، هدف مذکور را تأمین مى کند.

باطن و تاویل قرآن

على‌اکبر بابائى (متولد ۱۳۳۳- اراک)، دانشیار گروه قرآن پژوهی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه می باشد.وی پس از آموختن قرآن و برخى کتاب‌هاى مذهبى در مکتب‌خانه و تحصیلات ابتدایى در مدارس دولتى و دروس مقدماتى حوزه مانند صرف و نحو در حوزه علمیه اراک، در سال ۱۳۵۳ش وارد حوزه علمیه قم گردید و تا سال ۱۳۵۹ش سایر دروس مقدماتى و سطوح عالى حوزوى را فرا گرفت.
وى در سال ۱۳۶۰ش به دروس خارج اصول و فقه راه یافت و مدت کوتاهى از درس خارج اصول آیت‌الله مکارم و خارج فقه آیت‌الله تبریزى استفاده کرد، ولى عمده تحصیلات خارج فقه و اصول وى، نزد آیت‌الله وحید خراسانى بوده است زیرا حدود ۱۲ سال در درس خارج اصول و حدود ۲۰ سال در درس خارج فقه معظم له شرکت کردند.
همزمان با تحصیلات خارج فقه و اصول، در برنامه‌هاى درسى مؤسسه در راه حق شرکت نمود. وى پس از اتمام دوره عمومى، تحقیقات خود را در رشته تخصصى تفسیر و علوم قرآنى در این مؤسسه آغاز کرد و تا سال ۱۳۷۳ش ادامه داد. از سال ۱۳۷۳ش تا کنون در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه که قبلا دفتر حوزه و دانشگاه نامیده مى‌شد، به پژوهش در موضوع مباحث علوم قرآنى با گرایش منطق فهم قرآن اشتغال داشته است.

Born

Death

علی اکبر بابائی

علی اکبر بابائی

Born:

علی اکبر بابائی

Author Books