کتاب ناسخ التواریخ یکی از بزرگترین و مشهورترین کتاب های تاریخی مربوط به عصر قاجار است.این کتاب تاریخ را از دوران قبل از هبوط آدم آغاز کرده و مجلدى چند از آن را به ذکر احوال پیامبران و امامان اختصاص داده و از آن پس، تاریخ ایرانِ قبل و بعد از اسلام را با استفاده از آثار مورخان سلف آورده است.که نه جلد آن را میرزا محمدتقی سپهر لسان‌الملک اول تألیف کرده است. مؤلف از سال ۱۲۵۸ ه‌.ق به دستور محمد شاه قاجار و تشویق حاجی میرزا آقاسی مأمور تألیف آن شد. کتاب اول را در دو جلد در ظرف مدت شش سال تدوین کرد و به سال ۱۲۶۳ ه‌.ق به پایان برد. سپس در زمان سلطنت ناصرالدین شاه به تألیف تاریخ قاجاریه دست زد و در سال ۱۲۷۴ آن را به انجام رسانید و مورد پسند شاه واقع شد و پس از پایان دادن آن، به نگارش مجلدات کتاب دوم ناسخ‌التواریخ پرداخت و شش جلد از آن را تألیف کرد. کتاب ناسخ‌التواریخ تألیف میرزا محمدتقی سپهر، با تاریخ قاجاریه جمعاً ۹ جلد است. بخش تاریخ قاجاریهٔ ناسخ‌التواریخ کتاب مستقلی است که از تأسیس حکومت قاجار تا وقایع ده سال اول سلطنت ناصرالدین شاه را در برمی گیرد. سپهر در نگارش بخش قاجاریه از دیده‌ها و شنیده‌های خود و اسناد و مدارک رسمی بهره برده است. بخش قاجار ناسخ‌التواریخ نخستین بار به کوشش جهانگیر قائم‌مقامی در سال ۱۳۳۷ خورشیدی در تهران منتشر شد و در ادامه توسط فرزندش عباسقلی خان سپهر تکمیل شده است. مطالبی که سپهر در این کتاب آورده در یک جا فراهم نبوده است، او برای نوشتن این کتاب به ده ها مجلد از تاریخ، ادب، تذکره، لغت نامه ها و غیره مراجعه کرده است و مطالب آنها را استخراج نموده و پس از تهذیب و جرح تعدیل به فارسی در آورده است.

چند جلد از دوره ناسخ التواریخ مربوط به تاریخ و زندگانی امام رضا علیه السلام می باشد.

ناسخ التواریخ (امام رضا علیه السلام )
عناوین اصلی کتاب شامل:
شرح زندگانی حضرت علی بن موسی الرضا؛ شرح حال جعفر برمکی پدر خالد برمکی؛ وقایع سال یکصد و هشتاد و نهم هجری نبوی؛ خلافت محمد امین؛ وقایع سال یکصد و نود و هشتم هجری نبوی؛ به شهادت رسیدن گروهی از جماعت علویین در عصر مأمون؛ مأمون و احضار امام رضا به خراسان؛ پاره‌ای از معجزات باهرات امام رضا؛ پاورقی

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

ناسخ التواریخ (امام رضا علیه السلام )

کتاب ناسخ التواریخ، کتابی تاریخی است که محمدتقی لسان الملک سپهر (درگذشت: ۱۲۹۷ق-۱۲۵۹ش) آن را  به زبان فارسی نگاشته و یکی از منابع تاریخ اسلام، تألیف‌شده در عصر قاجار است. مؤلف قصد داشته یک تاریخ عمومی بنگارد اما فقط بر نگارش شش جلد از خلقت آدم تا زندگانی امام حسین(ع) توفیق یافته است. هر چند این اثر به جهاتی دارای ویژگی‌هایی است، اما برخی اعتبار کتاب را به علت نقلیات ضعیف و مجهول، خصوصا در تاریخ امام حسین و قیام عاشورا زیر سؤال برده‌اند. مؤلف از جمله مورخان شیعی است و در نگارش تاریخ پیامبر(ص) آرا و افکار علمای سنّی و شیعی را مد نظر گرفته و در تألیف، آنجا که آرا و عقاید علما یکی بوده، همان را نقل کرده و در صورت اختلاف آراء، نخست آرای علمای اهل سنّت و پس از آن آرای علمای شیعی، سپس به بیان اختلاف آرا و عقاید پرداخته است سپهر بر خلاف مورخان دیگر که شرح حال و حوادث ایام ائمه اطهار را ذیل حوادث ایام خلفای اموی و عباسی نگاشته‌اند، او حوادث ایام خلفای اموی و عباسی را ذیل شرح حال ائمه اطهار آورده است و در نگارش ناسخ التواریخ اکثر قریب به اتفاق کتاب‌های اهل سنّت و شیعه را بررسی کرده و در ضبط اسامی اشخاص و امکنه دقت کافی مبذول داشته است. مجلد دوم این مجموعه به تاریخ امام حسن مجتبی علیه السلام،‌ اختصاص دارد.

ناسخ التواریخ در احوالات امام حسن علیه السلام /جلد۲_۱

محمدتقی سپهر، معروف به لسان الملک (حمدتقی سپهر کاشانی (زاده ۱۲۱۶ ه‍.ق - درگذشته ۱۲۹۷ ه‍.ق برابر با ۱۰ فروردین ۱۲۵۹)ادیب، دانشمند، مورخ و شاعر عصر قاجار.

پس از تحصیل مقدمات علوم قدیم، به فنون شعر و عروض و قافیه پرداخت. در جوانی از کاشان به تهران آمد و به خدمت همشهری خود، مرحوم صبا ملک الشعرای فتحعلی شاه، رسید و به تشویق صبا به تألیف کتابی در علم قافیه مشغول شد؛ ولی به علت فوت صبا در سال ۱۲۳۸، این کار ناتمام ماند و میرزا محمد تقی به کاشان برگشت و در آنجا محمود میرزا، پسر فتحعلی شاه حکمران کاشان، او را به منادمت خود برگزید و به او تخلّص سپهر داد. سپس از طرف فتحعلی شاه به تهران دعوت شد و در سلک اعضای دیوان درآمد. سپهر در عهد محمدشاه مداح خاص شاه و منشی و مستوفی دیوان شد و به نوشتن کتاب ناسخ التواریخ مأموریت یافت. این کتاب، که تاریخ عمومی است، به وقایع تاریخی از ابتدای خلقت تا سال ۱۲۷۳ ق پرداخته است. تلاشهای او موجب شد تا پس از چندی، ناصرالدین شاه به او لقب «لسان الملک» دهد.

تألیفات
براهین العجم
اسرارالانوار
دیوان اشعار
ناسخ التواریخ.

 وفات
وفات سپهر در هفدهم ربیع الثانی ۱۲۹۷ ق در تهران اتفاق افتاد و جسد او را به نجف اشرف منتقل ساختند.

Born

Death

محمدتقی سپهر (لسان الملک)

محمدتقی سپهر (لسان الملک)

Born:

Death:

محمدتقی سپهر (لسان الملک)

Author Books