ترجمه‏ الخصال‏ شیخ‏ صدوق(ره) اثر مدرس‏ گیلانى مى‌‏باشد. در این‏ اثر شیخ‏ روایات‏ی راجع‏ به‏ آداب، محاسن‏ و فضائل‏ پسندیده‏ و خصال‏ نکوهیده‏ و ناپسند را از خاندان‏ عصمت(ع)جمع‌‏آورى‏ نموده‏ است.

نگاهى‏ به‏ ترجمه
مترجم‏ قبل‏ از شروع‏ به‏ ترجمه‏ باید جوانب‏ امر را مورد بررسى‏ قرار داده‏ و با انتخاب‏ شیوه‏ ترجمه‏ زبان‏ نگارشى‏ را با توجه‏ به‏ موضوع‏ برگزیند و سپس‏ ترجمه‏ را آغاز کند.دو سبک ‏ در رابطه‏ با ترجمه‏ وجود دارد: ترجمه‏ معنایى‏ و ترجمه‏ ارتباطى.در ترجمه‏ معنایى‏ اغلب‏ مفاهیم‏ معنایى‏ و ساختارى‏ زبان‏ مبداء به‏ مقصد منتقل‏ مى‌‏شود و خواننده‏ اغلب‏ احساس‏ می‎کند که‏ متن‏ ترجمه‏ شده‏‌اى‏ را مطالعه‏ می‎کند.طرفداران‏ ترجمه‏ معنایى‏ قائلند که‏ اصالت‏ متن‏ باید حفظ گردد و اعتقادى‏ به‏ ترجمه‏ روان‏ و سلیس‏ ندارند در ترجمه‏ معنایى‏ عبارات‏ ناصحیح‏ و یا غیر واقع‏ همانگونه‏ باقى‏ می‌ماند و مترجم‏ در صورت‏ نیاز تبصره‏ یا شرحها یا توضیحاتى‏ اضافه‏ می‎کند.ولى‏ طرفداران‏ ترجمه‏ ارتباطى‏ معتقدند که‏ هدف‏ ترجمه‏ قرار دادن‏ نویسنده‏ در دنیاى‏ خواننده‏ است‏ در ترجمه‏ ارتباطى‏ هرگز از عبارات‏ غیر آشناى‏ زبان‏ مبداء استفاده‏ نمی‎کند.زبان‏ در ترجمه‏ ارتباطى‏ روان‏ و سلیس‏ است. با توجه‏ به‏ مطالب‏ بالا شاید بتوان‏ گفت‏ ترجمه‏ آقاى‏ مدرس‏ گیلانى‏ از نوع‏ ترجمه‏ معنایى‏ باشد.زیرا داراى‏ ویژگى‏ روانى‏ و خوشخوان‏ بودن‏ نیست‏ و از کلمات‏ و لغات‏ عربى‏ در ترجمه‏ استفاده‏ شده‏ و خواننده‏ قطعا احساس‏ می‎کند داراى‏ متن‏ ترجمه‏ شده‏‌اى‏ را مطالعه‏ می‎کند.شواهد حدیث‏ ۳۶: ما منعک‏ من‏ الحج؟قال‏ کفاله کفلت‏ بها، قال: مالک‏ و الکفالات «چه‏ ترا از حج‏گزاردن‏ بازداشت؟در پاسخ‏ گفت:کفالتى‏ که‏ به‏ گردن‏ گرفته‏ بودم.امام‏ گفت: ترا به‏ کفالت‏ کردن‏ چه؟ حدیث‏ ۲۹ قال‏ رسول‏ الله(ص): من‏ الهرؤه استصلاح‏ المال‏ پیامبر خدا گفته‏ است: «اصلاح‏ خواسته‏ از جوانمردیست» قال‏ ابوعبدا...(ع):ثلاثه فى‏ حرز الله‏ عزّ و جل‏ الى‏ ان‏ یفرغ‏ الله‏ من‏ الحساب:رجل‏ لم‏ یزن‏ قط «امام‏ صادق(ع) گفته:» سه‏ کس‏ در پناه‏ خدایند تا از بازخواست‏ مردم‏ آسایش‏ یابد»(حدیث‏ ۲۶۷). ترجمه‏ ۲۶۹:یا على‏ لا تشاورن‏ جبانا فانه‏ یضیق‏ علیک‏ المخرج.و لا تشاورن‏ البخیل.«اى‏ على‏ با ترسو کنکاش‏ مکن‏ که‏ راهرا بر تو ببندد، با تنگ‌‏چشم‏ مشورت‏ مکن.ترجمه‏ ۶۰۲ بیمها پنج‏گونه‏ است‏ خوف، خشیه، وجل، رهبت‏ و هیبت‏ و از این‏ قبیل‏ موارد مى‌‏‌توان‏ باز مشاهده‏ نمود.مترجم‏ ضمن‏ مقدمه‌‏اى‏ به‏ شرح‏حال‏ شیخ، مشائخ‏ او(که‏ ۲۵۲ مورد ذکر مى‌‏‌کند)، شاگردان‏ و آثار وى‏ مى‌‏پردازد و سپس‏ به‏ آراء صدوق‏ که‏ مورد اعتراض‏ واقع‏ شده‏ مى‌‏‌پردازد و در آخر کتاب‏ به‏ بحث‏ انواع‏ خبر و شروط آن‏ مى‌‏‌پردازد و در نهایت‏ به‏ معرفى‏ اعلام‏ شیخ‏ صدوق‏ در کتاب‏ خصال‏ مى‌‏‌پردازد که‏ بیش‏ از ۴۰ صفحه‏ مى‌‏‌باشد. مدرک ‏ و مأخذ مترجم‏ در این‏ کتاب‏ همان‏ کتاب‌هاى‏ چاپى‏ مشهور است‏ که‏ با تصحیح‏ و استدراک‏ خود بدان‏ پرداخته‏ است‏ و در آخر کتاب‏ پایان‏ ترجمه‏ را به‏ سال‏ اردیبهشت‏ ۱۳۵۰ شمسى‏ ضبط مى ‏کند.

&nbsp;

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

ترجمه خصال صدوق (مدرس گیلانى) جلد اول و دوم

مرتضى مدرس گیلانى (۱۲۹۵-۱۳۷۸ش)، نویسنده، پژوهشگر نامی و پرکار

فرزند آیت‌الله شیخ شعبان یوشلى گیلانى و برادر عبدالحسین فقیهی رشتی و ابوالحسن فقیهی (۱۳۲۱-۱۳۸۸ش)

ولادت
او در روز سه‌شنبه، ۷ ربیع‌الاول ۱۳۳۵ق / ۱۲۹۵ش، در نجف اشرف، در محله حویش در «عقد ابى‌الطبیخ»، به دنیا آمد.

پدرش شیخ شعبان یوشلى گیلانى ((۱۲۷۵-۱۳۴۸ق) از علما و مراجع نجف و در زمره شاگردان میرزا حبیب‌الله رشتى، فاضل ایروانى و شیخ عبدالله مازندرانى به شمار مى‌آمد و خود شاگردان زیادى را تربیت کرد.

تحصیلات
ایشان معالم و شرح لمعه را نزد شیخ محمدفاضل قایینى، کفایه الاصول را نزد شیخ صدرا بادکوبه‌اى تلمذ کرد و دروس خارج را از محضر حضرات آیات: شیخ محمدحسین کاشف الغطاء (فقه)، شیخ موسى دعیبل (فقه)، سید ابوالحسن اصفهانى، شیخ محمدکاظم شیرازى، شیخ على مرندى، میرزا حسن بجنوردى و سید احمد مستنبط تبریزى (فقه و اصول به مدت  ١٢  سال) استفاده نمود.

استاد مدرّس در سال  ١٣۶۵  ق به ایران سفر کرد و مدتى چند در تهران و قم توقف داشت و از محضر اساتیدى چون: شیخ محمدعلى شاه‌آبادى (بخشى از اسفار) و شیخ حبیب‌اللّه ذو الفنون عراقى (در هیأت و نجوم) و در قم از محضر میرزا على ناسوتى یزدى (کتاب الهدایه الاثیریه) بهره برد.

نامبرده از اساتید بنام حوزۀ علمیۀ نجف اشرف بود که علاوه بر تدریس متون کتب درسى، در تدریس علوم ادبى و عروض و قافیه و هیأت و نجوم و حکمت نظرى مهارت کامل داشت و گروه زیادى از اساتید و فضلاى معاصر محضرش را در آن دیار درک کرده و به کسب دانش پرداختند.

اساتید
شیخ على مرندى؛
محمدحسین کاشف‌الغطاء؛
سید حسن خراسانى؛
سید محمدجواد تبریزى؛
سید احمد بن رضى‌الدین موسوى تبریزى؛
شیخ صدرالدین بادکوبى؛
شیخ نعمت‌الله دامغانى؛
میرزا حبیب‌الله ذوالفنون منجم؛
میرزا على سمنانى طبیب؛
میرزا على یزدى ناسوتى حکیم؛
قاسم محى‌الدین؛
مرتضى طالقانى؛
شمس‌الدین على‌نقى بادکوبى؛
محمد قاضى سماوى؛
موسى دعبیل نجفى؛
سید هاشم آل عطیه نجفى؛
سید حسن ایروانى؛
شیخ ابراهیم مدرس گرجى؛
شیخ عبدالحسین رشتى؛
شیخ على قمى؛
مهندس عبدالرزاق اصفهانى؛
شیخ عبدالله سنندجى؛
شیخ اسدالله زنجانى؛
سید على قاضى طباطبائى؛
شیخ آغابزرگ تهرانى؛
سید ابوالقاسم اصفهانى؛
شیخ ابوالفضائل زنجانى؛
سید جمال‌الدین گلپایگانى.
استاد شیخ محمدهادى امینى درباره وى نوشته است: «او نویسنده، ادیب، محقق پرکار که دائما در پژوهش و تألیف بود و در ریاضیات متخصص بود. زبانش تند بود و متهم در عقیده. بیشتر منزوى و اهل عزلت بود. در ایرانى‌گرى و زبان فارسى تعصب داشت».

وى مطالعات و تحصیلاتى هم در ریاضى، نجوم، هیئت و به‌خصوص فلسفه داشت. به دلیل آراء ویژه‌اى که اواخر اقامتش در نجف داشت، مورد بى‌اعتنایى قرار گرفت و به سال ۱۳۷۵ق، براى همیشه به ایران آمد و در تهران ساکن گردید. وى مدت‌ها در مدرسه مروى تدریس مى‌کرد، اما گویا به دلایلى از آنجا نیز بیرون رفت. ایشان مدّتی هم در دبیرستان باهنر در خیابان نظام آباد تهران مشغول تدریس بود.

ارتباط وى با مرحوم سماوى، مطلبى است که خود در آثارش در چند مورد، از آن یاد کرده است؛ از آن جمله آنکه به خواهش وى، بخشى از نسخه عربى «التفهیم» بیرونى را که ناقص بوده، از روى نسخه فارسى، براى او ترجمه کرده است. وى از برخى از عالمان نجف یاد کرده و مى‌گوید که در منزل مرحوم سماوى خدمت آنان رسیده است.

مدرس، ذیل شرحى کوتاه از کتابخانه مرحوم عبدالرزاق مقرّم، از دیدارهاى مکرر خود با او و همچنین از اقامت خود در مدرسه بزرگ خلیلى یاد کرده است. مدتى نیز در مدرسه قوام شیرازى بوده و از کتابخانه آن استفاده مى‌کرده است.

وفات
او در سن ۸۵ سالگى، در روز یک‌شنبه، ۲۵ ربیع‌الثانى سال ۱۴۲۰ق / ۱۷ مرداد ۱۳۷۸ش، درگذشت.

آثار
معجم الشعراء: شامل برگزیده‌اى از اشعار ۳۲۳ شاعر فارسى‌گوى از شعراى سده سوم هجرى تا سده چهاردهم؛
معجم الشعراء: حاوى اشعار عربى، مجلد اول از ۵۲۴ شاعر از شعراى جاهلیت تا سال ۱۹۷۴م؛
شرح اصطلاحات حل المسائل در نجوم از آقاى عبدالله نوبخت منجم‌باشى؛
دلائل الأحکام فى الفقه الجعفرى
تحریر الرسائل
تحریر المکاسب
شرح المدخل فى النجوم
الاسطرلاب عند الشرقیین
قبله الآفاق فى الهیئه
الحواشى على مصادرات اقلیدس (فى الهندسه)
ترجمۀ کتاب الجبر، اثر خوارزمى
شرح جبر الخلاصه
ترجمۀ اللمعه
مفهوم المشتق
رساله فى عدم مسؤولیه الصغیر
أجوبه المنشود فى الفقه
رساله فى اثبات وجوب المقدمه
تاریخ اخبارى و اصولى؛
سالنامه ۱۳۴۱، در پیشامدهاى تاریخى، سیاسى، علمى، ادبى و انتقادى؛
الفیه و شلفیه یا راز عشاق در بیان نیروى تحریک باه براى فروماندگان از آن؛
معجم الحکماء، ترجمه ۱۲۰ فیلسوف عالم؛
کفایه الإسلام در فقه شافعى؛
الرقاع و المقالات فی مواضیع شتى علمیه، فلسفیه، أدبیه، دینیه؛
تسلیه الإخوان علاءالدین عطاملک جوینى؛
زندگى‌نامه اثیرالدین ابهرى؛
کتاب التهذیب على شرح منطق التهذیب از عبیدالله بن فضل‌الله شافعى کرمانى؛
مثنوى حکمه الأسرار از سروده‌هاى خودش؛
معارف قرآن در زندگى پیامبران و توضیح آثار، ادیان و شرح بلدان از قرآن و تفسیر آن؛
شرح عقاید بهائیه؛

&nbsp;

https://fa.wikinoor.ir/

Born

Death

مرتضی مدرس گیلانی

مرتضی مدرس گیلانی

Born:

Death:

مرتضی مدرس گیلانی

Author Books