رخساره خورشید: ترجمه و شرح خطبه‏ حضرت زهرا(س)

رخساره خورشید: ترجمه و شرح خطبه‏ حضرت زهرا(س)

پیشگفتار نوشتاری که پیش روست، ترجمه و شرح گفتار تاریخی بانوی اکرم اسلام، فاطمه علیهاالسلام است که در فاصله‏  زمان کوتاهی پس از رحلت مصیبت بار پدر گرامی‏ اش، پیامبر صلی الله علیه و آله در «مسجد النبی»- جایی که مسلمانان برای طرح دعوا و مظلومیت خوشی، در آن احساس امنیت می کردند- ایراد شده است. این گفتار، به ظاهر برای احقاق حق شرعی خانواده‏ی پیامبر صلی الله علیه و آله یعنی «استرداد فدک» بیان شد؛ ولی در واقع، هدف آن احیای ذهن جامعه و نجات امت نوپایی بود که بر اثر دوگانگی در مسیر حرکت خود، دچار انحراف اصولی در فلسفه‏  سیاسی ‏اش گردیده بود. بدین روی، پیش از پرداختن به ترجمه و شرح آن به اجمال، نکته‏هایی را برای آگاهی یافتن بیشتر نسبت به جایگاه و منزلت این کلام نورانی یادآور می‏شویم. یکم: گفتار معروف، شیوا، بلیغ، دلنشین و بیم دهنده‏ی فاطمه علیهاالسلام گذشته از آنکه در کتابها و منابع معتبر و اصیل و کهن تاریخ و حدیث اهل سنت گزارش شده است، به لحاظ استواری متن و زیبایی لفظ و ژرفایی معنا، همراه با ویژگی بیان بدیهه گویانه‏ی آن و نیز با توجه به اوضاع و شرایط اجتماعی آن روزگار و وجود مخاطبانی غفلت‏ زده، صدور آن از سخنوری چون فاطمه علیهاالسلام قطعی و بدیهی است؛ چرا که از یک سوی، فاطمه علیهاالسلام به عنوان تواناترین زن در عرصه‏ی سخنوری و اولین مدافع حق بزرگ مظلوم عالم است و با کمال شجاعت و آگاهی آن را بیان کرده و از سوی دیگر، در اوج تنهایی و غربت، در جامعه‏ ای که طوفان حوادث سقیفه، خالص‏ترین و سرسخت‏ترین مدافع و یاور اسلام را از متن اداره‏ی جامعه‏  اسلامی به انزوا کشانیده است و او نیز ناچار و از سر اضطرار و به حکم خرد، «خار در چشم و استخوان در گلو»، صبوری ورزیده و دردمندانه در پناه سکوت به تماشای غارت میراث خویش نشسته، ایراد گردیده است. اگر چه این گفتار حساس و تاریخ ساز، حقیقتی ثبت شده در سینه‏ی قرون و اعصار است و در منابع اسلامی، بویژه منابع اهل سنت، آوازه‏ای انکار ناپذیر دارد، با این خصوصیت، به برخی از منابع شیعی و سنی آن اشاره می کنیم...