که نام کامل آن عبارت است از: «حکمت عملى یا اخلاق مرتضوى: صد کلام از کلمات قصار سید الموحدین و سر العارفین، امیرالمؤمنین امام على(ع)»، اثرى است با شرح و ترجمه محى‌الدین میرزا مهدى الهى قمشه‌اى و مقدمه و تعلیقات علامه حسن حسن‌زاده آملى، به زبان فارسى که در سال ۱۳۸۵ به چاپ رسیده است. این کتاب، از دو نامه و ده مقاله (مشتمل بر حکمت‌هایى از امام على(ع)) و یک خاتمه تشکیل یافته است.

عناوین کتاب:

در نامه اول، شرح مختصرى از زندگانى آن مرحوم ذکر شده و اوصاف و رفتارهاى پسندیده ایشان بیان گردیده است. علامه حسن‌زاده مى‌فرماید: «بیش از ده سال با او حشر داشتم، یک کلمه‌ى ناروا و یک حرف ناسزا و یک جمله بیهوده از او نشنیدم؛ چه گریه‌ها و زارى‌ها از او دیدم و چه اندرزها از او به یادگار دارم و چه خاطرات و چه و چه و...»[۲]

نامه دوم نیز در شرح حال و رفتاهاى اخلاقى میرزا مهدى الهى قمشه‌اى نگاشته شده است. نویسنده در بخشى از این نامه، مرحوم الهى قمشه‌اى را یکى از نوادر روزگار مى‌داند که به ارتحال خود دل اهل الله را سوگوار کرد. ایشان مى‌نویسد: «در هجران این‌گونه بزرگان باید گفت: اى دریغا عالمى»[۳]

در ادامه، با متن اصلى کتاب که متشکل از ده مقاله به قلم میرزا مهدى الهى قمشه‌اى است، روبه‌رو مى‌شویم.

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

حکمت عملى یا اخلاق مرتضوى

با نام کامل «حکمت الهی عام و خاص به‎ضمیمه شرح فصوص حکیم فارابی و قسمت روانشناسی و منطق»، نوشته محی‌الدین مهدی الهی قمشه‌ای(۱۲۸۰-۱۳۵۲ش)، کتابی است دو جلدی به زبان فارسی با موضوع حکمت و فلسفه. نویسنده در جلد اول این کتاب به بیان مباحث فلسفی در سه بخش، کلیات فلسفه، جوهر و عرض و الهیات بمعنی الاخص پرداخته و در جلد دوم، به شرح فصوص فارابی، خطبه اول نهج‌البلاغه و مباحثی از اخلاق عملی بر مبنای روایات پرداخته است. ظاهراً او در این دو جلد به دنبال جمع مباحث حکمت نظری و عملی بوده است. کتاب دارای دو جلد است و جلد اول، دارای مقدمه‌ای است که به تعریف فلسفه مطلق و فلسفه کلی (که به علم حکمت اعلی و امور عامه معروف است) پرداخته است. نویسنده در ابتدای جلد اول ساختار کتاب را این‌گونه شرح داده است؛ این کتاب تقسیم شود به چهار تعلیم و یک خاتمه، تعلیم اول در فلسفه اعلی که علم الهی اعم و علم کلی و امور عامه معروف است و این تعلیم مشتمل بر یک مقدمه و هفت فصل و دو تذکره است، تعلیم ثانی در جواهر و اعراض و این تعلیم مشتمل بر چهارفصل و یک تبصره است. تعلیم سوم در الهیات خاص و در آن چهارفصل و یک خاتمه است. تعلیم چهارم [که در جلد دوم واقع شده] شرح رساله حکیم فارابی است که مشتمل است بر شصت‌وشش فصل و یک ضمیمه در روانشناسی و یک خاتمه در علم منطق.

&nbsp;

حکمت الهى عام و خاص

از جمله ترجمه‌هاى فارسى معاصر به قلم میرزا مهدى الهى قمشه‌اى است که تا مدت‌ها گوى سبقت را از دیگر ترجمه‌ها ربوده بود. دو ترجمه قمشه‌اى و عبدالحسین آیتى آغازگر عصر ترجمه روان و نسبتا آزاد قرآن کریم به فارسى بوده‌اند. الهى قمشه‌اى در تأسیس شیوه ترجمه امروزین و راحت و روان قرآن کریم (به نثر معیار و معاصر و روز) سهمى فراموش‌نشدنى دارد.

استادولى در مقاله‌اى برخى از ویژگى‌هاى این ترجمه را برشمرده است. وى ابتدا به سه ویژگى مثبت این ترجمه اشاره مى‌کند:

اخلاص و صفاى باطن مترجم که بى‌شک در عبارات این ترجمه تأثیر نهاده و نورانیت خاصى بدان بخشیده و خواننده را در مواردى تحت تأثیر قرار مى‌دهد؛
قلم روان و انشاى سلیس مترجم که فهم عبارات آن را آسان کرده است؛
همان‌گونه‌که از نامش پیداست داراى خلاصه التفسیر است و توضیحات کوتاه میان پرانتزى مفیدى دارد که فهم آیه را روشن مى‌سازد.
وى سپس تأکید مى‌کند که ویژگى‌هاى منفى این ترجمه نیز اندک نیست. از جمله این ویژگى‌هاست: بى‌دقتى و سرسرى کار کردن، ضعف ادبى، آمیختگى متن و شرح، نقل به معنى، افتادگى‌ها، نقص ویرایش، اجمال و تفصیل‌ها.

ترجمه قرآن کریم (الهی قمشه ای)

محیی‌الدین مهدی الهی قمشه‌ای (زاده ۱۲۸۰ خورشیدی در شهرضا، قمشه – درگذشته ۲۵ اردیبهشت ۱۳۵۲) فقیه، فیلسوف، عارف، حکیم، شاعر، و مترجم قرآن اهل ایران بود. وی پدر حسین الهی قمشه‌ای است.

زندگی
وی مقدمات علوم فقه و اصول و حکمت را از محمدهادی فرزانه قمشه‌ای و دیگران آموخت. در اصفهان از اساتیدی چون محمد حکیم خراسانی و سپس در خراسان از حکیم مشهدی و میرزا حسین فقیه سبزواری و اسدالله یزدی استفاده کرد. وی مدتی هم در حوزهٔ درس سید حسین طباطبایی قمی و مهدی اصفهانی حاضر شد. پس از آن به تهران برگشت و در مدرسهٔ عالی سپهسالار به تدریس حکمت و فلسفه پرداخت. وی استاد زبان عربی در دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران و استاد فلسفه در دانشکدهٔ الهیات (معقول و منقول) بود و پس از مرگ پیکرش در وادی‌السلام قم به خاک سپرده شد. همسر وی طیبه تربتی در زمینه ادبی فعال و مؤلف کتاب خوشه‌ها بود.

آثار:
منثور:
رساله‌ای در فلسفهٔ کلی
شرح رسالهٔ حکیم فارابی
رساله‌ای در سیر و سلوک
حاشیه‌ای بر مبدأ و معاد ملاصدرا
رساله‌ای در مراتب ادراک
رساله‌ای در مراتب عشق
تصحیح و تحشیهٔ تفسیر ابوالفتوح رازی
منظوم
نغمهٔ حسینی (عشاق)
دیوان شعر
نغمهٔ الهی
ترجمه:
ترجمهٔ قرآن مجید: از جمله معروف‌ترین آثار به جا مانده از اوست که در حال حاضر فراگیرترین ترجمه در ایران است. این ترجمه را می‌توان یک تفسیر مختصر قران هم تلقی نمود. «در حال حاضر مجوز چاپ قرآن با ترجمه الهی قمشه‌ای به ناشران داده نمی‌شود تا در کمیته پیش‌بینی شده این مورد بررسی و اشکالات موجود ترجمه رفع شود.»
ترجمهٔ صحیفهٔ سجادیه
ترجمهٔ مفاتیح الجنان

Born

Death

محیی‌الدین مهدی الهی قمشه‌ای

محیی‌الدین مهدی الهی قمشه‌ای

Born:

Death:

محیی‌الدین مهدی الهی قمشه‌ای

Author Books