کتاب حاضر شرحی است بر کتاب «تجرید الإعتقاد» خواجه نصیرالدین طوسی. البته لازم به ذکر است این کتاب، شرح علاّمه حلّی بر «تجرید الإعتقاد» که موسوم است به «کشف المراد فی شرح تجرید الإعتقاد» را اساس کار خود قرار داده و تا حدودی به شرح آن نیز پرداخته است. به عبارت دقیق‌تر می‌توان گفت این اثر در واقع شرحی است بر «کشف المراد فی شرح تجرید الإعتقاد».
مؤّلف در زمینه جایگاه تاریخی تجرید الإعتقاد می‌نویسد: خواجه طوسی به عنوان مؤسس کلام فلسفی شیعه از مؤثرترین متکلمان در تاریخ اندیشه کلام اسلامی است. وی در علوم متداول زمان خود متصلّب است. در این میان آثار کلامی او اهمّیت بیشتری دارد. وی هم در نگارش متون درسی کلام شیعه و هم در نقد آثار مهم کلامی سایر فرقه‌های کلامی کتاب‌های گرانقدری تألیف و تصنیف کرده است. در میان متون درسی از آثار وی دو رساله اهمیت بیشتری دارد:
۱- قواعد العقائد؛ ۲- تجرید الاعتقاد. تجرید الاعتقاد که در واقع بخش دوّم رساله «التجرید فی المنطق و الکلام» است، به دلیل اهمیت تاریخی‌اش مورد اقبال متکلمان (اعم از شیعه و اهل‌سنت) پس از خواجه قرار گرفته است. هیچ سده‌ای، از زمان نگارش تجرید ـ قرن هفتم ـ تاکنون وجود ندارد که تجرید به منزله کتاب درسی مورد تحقیق، تدریس، شرح، حاشیه و نقد قرار نگیرد. در میان شروح تجرید، پنچ شرح اهمیت علمی و تاریخی خاصّی یافته‌اند. نخستین شرح بر تجرید، «کشف المراد» علاّمه حلّی، شاگرد خود خواجه نصیر است که یکی پنج شرح اصلی تجرید به شمار می‌رود.
توجه به توضیحات مؤلف درباره جایگاه و اهمیّت دو کتاب «تجرید» و «کشف المراد»، آشنایی و بهره‌برداری از کتاب حاضر را سهولت می‌بخشد. تجرید خواجه نصیر، دارای شش مقصد است که مقصد چهارم آن مربوط به «نبّوت» است. این نوشتار به شرح جامع مقصد چهارم تجرید الاعتقاد یعنی مبحث نبوّت می‌پردازد.
مؤلف در گزارش و تحلیل آراء نویسنده تجرید، نصیرالدین طوسی، توضیحات مهمترین و قدیمی‌ترین شارح آن را نیز به میان می‌آورد. این اثر در چهارده فصل سامان یافته است. دو فصل نخست جنبه مقدماتی دارد. فصل آغاز به گزارش اجمالی رهیافت‌های رایج نزد دانشمندان مسلمان در باب نبوّت و تمایز رهیافت کلامی از سایر روی‌‌‌‌آوردها می‌پردازد و آنگاه تجرید الاعتقاد را بعنوان یکی از مؤثرترین منابع رهیافت کلامی شیعه مورد تحلیل قرار می‌دهد. در طرح مباحث در این دفتر از خواجه نصیر پیروی شده است امّا برای تکمیل مباحث، فصل دوّم این اثر به تعریف «نبی» اختصاص می‌یابد چرا که بنابر عقیده مؤلف، به حکم «المجهول المطلق لایطلب» تا تصوّری از چیستی امری وجود نداشته باشد، بحث از نفی و اثبات آن روا نیست.
نویسنده بر آن است که: تصّور ما از نبوّت نقش راهبردی در دیگر مسائل آن و نیز ارتباط ما با نبی دارد. ادّله اثبات نبوت باید با تصّور دقیق از آن سازگار باشد. بنابراین ساختار اثر حاضر، مسأله‌محور تدوین شده است.
نگارنده اهداف زیر را در تدوین این نوشتار پی‌گرفته است:
۱- ترجمه روان و قابل فهم از عبارت‌های خواجه طوسی و علامه حلّی.
۲- توضیح مراد نویسنده و تقریر بیان شارح در چهارچوب مبانی، مسائل و ادلّه آنان.
۳- طرح مباحث لازم از مسائل کلام سنتّی که خواجه به دلیل اختصار از بیان آنها صرف نظر کرده است.
۴- طرح برخی از اهمّ مسائل نوین کلامی مربوط به موضوع در حّد اشاره و به اختصار.
۵- نقد برخی از مواضع نویسنده و شارح و سعی در ارائه نگرش تازه در تحلیل مسائل کلامی.
۶- استقصاء، طبقه‌بندی و بررسی تاریخی ـ تطبیقی اهمّ آراء دانشمندان در مباحث نبّوت بویژه در مواردی که اختلاف مبنایی بوده و آراء کلامی فراوانی به میان می‌آورد.
۷- ارائه منابع مهم جهت مراجعه دانش‌پژوهان.
۸- بیان برخی از نکات روش‌شناختی جهت ارتباط بهتر دانشجویان با مقاصد مؤلّف و شارح.
فهرست اجمالی این اثر به شرح ذیل است: مقدمه مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق(ع) واحد خواهران، پیشگفتار و فصول کتاب.
فصل اوّل: جایگاه تاریخی تجرید الاعتقاد در علم کلام.
بخش اوّل(نبوت عامّه)
فصل دوم: تعریف نبوت
فصل سوم: نیکویی بعثت
فصل چهارم: وجوب بعثت
فصل پنجم: عصمت
فصل ششم: سایر اوصاف نبی
فصل هفتم: روش شناخت صدق نبی.
فصل هشتم:کرامات
فصل نهم: وجوب بعثت در هر زمانی.
بخش دوّم(نبوت خاصّه)
فصل دهم: اثبات نبوت پیامبر گرامی اسلام
فصل یازدهم: سرّ اعجاز قرآن
فصل دوازدهم: نسخ شرایع
فصل سیزدهم: عمومیت نبوت پیامبر گرامی اسلامی(ص)
فصل چهاردهم:افضلیّت پیامبر اسلام از ملائکه و سایر انبیاء
در پایان باید اشاره کرد نویسنده جهت سهولت آموزش و افزایش سرعت انتقال مطالب به مخاطب، از جدول‌ها و نمودارهای فراوان به گونه‌ای دقیق و شکیل استفاده نموده است. همچنین استفاده و کاربرد ابزار و فنون منطقی که موجب افزایش دقت و اثربخشی مباحث می‌شود، در سراسر کتاب مشهود می‌باشد.
روش مؤلف در پردازش هر فصل بدینصورت است که در ابتدا تحت عنوان «بیان طوسی»، آراء خواجه نصیر را به روانی ترجمه می‌کند. سپس در «طرح مسأله»، زمینه را برای فهم بهتر و عمیق‌تر بیانات خواجه آماده ساخته و به علّتِ طرح بحث نیز اشاره می‌نماید. در عنوان سوم یعنی «توضیح علامه حلّی»، شرح علامه بر متن خواجه ترجمه می‌شود. و در عنوان آخر بنام «ملاحظلات تاریخی وتکمیلی» به تبیین برخی نکات تاریخی مربوط به بحث و نکات علمی‌ای که توضیحات خواجه و علامّه را تکمیل می‌کند، می‌پردازد.

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد

أساسُ‌ ألإقتباس کتابی از خواجه نصیرالدین طوسی به زبان فارسی درباره علم منطق است. این کتاب پس از منطق شفا (ابن سینا) بزرگ‌ترین و مهم‌ترین کتابی است که در این علم تالیف شده است. محمد بن محمد بن حسن طوسی ملقب به نصیرالدین و مشهور به محقق طوسی و خواجه طوسی است که یکی از پرآوازهترین شخصیت‌های علمی در تاریخ اسلام است. او در ۱۱ جمادی‌الاول به سال ۵۹۷ق در طوس متولد شد و در ۱۸ ذی‌الحجه سال ۶۷۲ق در سن ۷۵سالگی بر اثر بیماری در بغداد درگذشت و بنا به وصیتش در کاظمین دفن گردید. طبق تصریح مؤلف کتاب در مقدمه، نام کتاب اساس الاقتباس است و درباره دلیل نامیدن آن به این نام می‌گوید: و چون این علم به نسبت با دیگر علوم خاصه اقسام حکمت به مثابه قاعده و بنیاد است، این مجموع را بر اساس الاقتباس(اساس اقتباس وکسب علوم) موسوم کردم.

انگیزه نگارش
انگیزه خواجه نصیر از تألیف این کتاب چنانکه در مقدمه آورده است، ارائه اثری فنی و تحقیقی و جامع در علم منطق بوده که هم آموخته‌های او را از دیگران در برگیرد و هم بر آراء و اندیشه‌های شخصی او در این علم مشتمل باشد.

اساس الأقتباس

درباره کتاب :
رساله آغاز و انجام خواجه نصیر الدین طوسی دانشمند عظیم القدر عالم اسلامی بی نیاز از تعریف و توصیف است و شرح حال و آثار وی در مقدمه بسیاری از آثارش و همچنین در کتب جداگانه ای که درباره وی نگاشته شده آمده است . از این رو ما در اینجا تنها به ذکر نکاتی درباره رساله حاضر (آغاز و انجام) می پردازیم که آیۀ ا ... حسنزاده آملی در مقدمه و تعلیقات خویش بر این رساله مطالبی آورده اند که از آغاز به آغاز و انجام شهرت یافت .
چنانکه سید حیدر آملی » : آورده اند ، اکتفا میکنیم . ایشان میفرمایند «۱» این رساله نام میبرد که تذکره در آغاز و « تذکره » به آغاز انجام آن را نام برده است ، و لکن جناب خواجه آن را به اسم « جامع الاسرار » در انجام است.
چنانکه در چند جای دیباچه بدان نص دارد و در تسمیه آن به کریمه إِنَّ هذِهِ تَذْکِرَهٌ فَمَنْ شاءَ اتَّخَذَ إِلی رَبِّهِ سَبِیلًا تبرک و تمسک جسته است. این رساله در واقع سخن از شرح حال انسان در هر عالم است، جز این که در فصل دوم و هفدهم و برخی از مواضع دیگر در اثنای سخن به اختصار و ایجاز از آغاز یعنی مبدأ تعالی و آمدن انسان از فطرت اولی اشارتی نموده است. نه بدان نحو که مثلا در مبدأ و معاد شیخ رئیس و مولی صدرا از مبدأ بحث میشود.
لذا سزاوار است که این رساله را یکی از رسائل در آغاز و انجام یکی از مآخذ و مصادر علمی حکمت متعالیه، معرفت و آغاز و » . معرفت نفس یعنی روانشناسی بشناسیم و بدانیم انجام، فهرست، ص: ۶ مشهور به اسفار صدر المتألهین است و در چندین فصل موقف هفتم الهیات اسفار و نیز در اکثر فصول باب یازدهم نفس اسفار ناظر به مطالب این رساله است حتی در بسیاری از موارد عبارات خواجه را به عربی از این رساله ترجمه فرموده بر ممشای استادش « علم الیقین » است و خواجه را به بعض المحققین یاد نموده است. و شاگرد بزرگ آن بزرگوار مرحوم فیض در مشی کرده است و بسیاری از فصول و مطالب آغاز و انجام را به قلم خود ترجمه و تحریر کرده است. چنانکه با مقابله و عرض معلوم میگردد، و متأله سبزواری در تعلیقاتش بر اسفار از آن نام میبرد و مطلب نقل میکند.
فصل اول در صفت راه آخرت و ذکر سالکانش و اسباب اعراض مردم از آن و آفات اعراض‌
اشاره
یادداشت‌ها
فصل دوم در اشاره بمبدأ و معاد و آمدن از فطرت اولی و رسیدن بانجام و ذکر شب قدر و روز قیامت‌
اشاره
یادداشت‌ها
فصل سوم در اشاره بهر دو جهان و ذکر مراتب مردم در این جهان و در آن جهان‌
اشاره
یادداشت‌ها
فصل چهارم در اشاره بمکان و زمان آخرت‌
اشاره
یادداشت‌ها
فصل پنجم در اشاره بحشر خلایق‌
اشاره
یادداشت‌ها
فصل ششم در ذکر احوال اصناف خلق در آن جهان و ذکر بهشت و دوزخ‌
اشاره
یادداشت‌ها
فصل هفتم در اشاره بصراط
اشاره
یادداشت‌ها
فصل هشتم در اشاره بصحایف اعمال و کرام الکاتبین و نزول ملائکه و شیاطین بر نیکان و بدان‌
اشاره
یادداشت‌ها
فصل نهم در اشاره بحساب و طبقات اهل حساب‌
اشاره
یادداشت‌ها
فصل دهم در اشاره بوزن اعمال و ذکر میزان‌
اشاره
یادداشت‌ها
فصل یازدهم در اشاره بطی آسمانها
اشاره
یادداشت‌ها
فصل دوازدهم در اشاره بنفخ صور و تبدیل زمین و آسمان‌
اشاره
یادداشت‌ها
فصل سیزدهم در اشاره بحالهائی که روز قیامت حادث شود و وقوف خلق بعرصات‌
اشاره
یادداشت‌ها
فصل چهاردهم در اشاره بدرهای بهشت و دوزخ‌
اشاره
یادداشت‌ها
فصل پانزدهم در اشاره بزبانیه دوزخ‌
اشاره
یادداشت‌ها
فصل شانزدهم در اشاره بجویهای بهشت و آنچه در دوزخ بازاء آن بود
اشاره
یادداشت‌ها
فصل هفدهم در اشاره بخازن بهشت و دوزخ و رسیدن مردم با فطرت اولی که در نشأه اولی بوده است‌
اشاره
یادداشت‌ها
فصل هیجدهم در اشاره بدرخت طوبی و درخت زقوم‌
اشاره
یادداشت‌ها
فصل نوزدهم در اشاره بحور عین‌
اشاره
یادداشت‌ها
فصل بیستم در اشاره بثواب و عقاب و عدل او
اشاره
یادداشت‌ها
تعلیقات آغاز و انجام آیه ا ... حسن حسن‌زاده آملی‌

رساله آغاز و انجام

تَنسُخ‌نامه ایلخانی نام کتابی است به زبان فارسی نوشتهٔ خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی.

این کتاب در روزگار غازان‌خان نوشته شده‌است. نام این کتاب به صورت تانکسوق‌نامه ایلخان نیز ذکر شده. واژه تانکسوخ (تنسخ) مغولی و به معنای نادر و کمیاب است.

درونمایه
تنسخ‌نامه ترجمه فارسی یک رساله پزشکی منظوم چینی به نام موچوئه است. موچوئه منسوب است به یک پزشک چینی به نام وانگ شوهو.

مقدمه نسخه فارسی را دکتر عبدالباقی گلپینارلی استاد زبان و ادبیات ترکی در دانشگاه استانبول، به ترکی ترجمه کرده‌است.

پیش از رشیدالدین کتاب دیگری نیز بنام تنکسوق‌نامه ایلخانی به فارسی تألیف شده بود که موضوع آن گوهرشناسی و مؤلف آن خواجه نصیرالدین طوسی بود.

تنسوخ نامه ایلخانی

نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (۵۹۷ -‌۶۷۲ش)، ملقب به استادالبشر.معروف به محقق طوسى و خواجه نصیرالدین طوسى، شاعر، فیلسوف، منجم، متکلم، فقیه و ریاضی دان ایرانی قرن ششم و هفتم قمری.

ولادت
ایشان در سحرگاه شنبه ۱۱ جمادى‌الأول ۵۹۷ق،. برابر با فوریه ۱۲۰۱م، در طوس متولد شد. پدرش محمد بن حسن از فقهاى امامیه و محدثان طوس بود و خواجه در تحت تربیت چنین پدر دانشمندى پرورش یافته است.

تحصیلات
او در آغاز کودکى، قرآن مجید را آموخت و اقسام علوم ادبى، از قبیل صرف و نحو و اشتقاق و مبانى علل و لغت را فراگرفت و احادیث نبوى و آثار بزرگان دین را آموخت و در نزد پدر به تحصیل علم فقه و اصول و حدیث پرداخت و به گفته بعضى او نزد دایى خود مقدمات منطق و حکمت را یاد گرفت و بر حقایق علوم طبیعى و الهى واقف گشت.

در این دوران به تحصیل علوم ریاضى از قبیل حساب و هندسه، جبر و موسیقى رو آورد و با دقت تمام به تحصیل این علوم پرداخت. گفته‌اند او نزد کمال‌الدین محمد حاسب از شاگردان افضل‌الدین کاشانى و دوست و همدم پدرش، فن ریاضى را خوانده است.

وى بعد از وفات پدرش بنا بر وصیت او که گفته بود: «به جاهایى برو که در آنجا اساتید فن هستند»، به مسافرت پرداخت و در هر جا عالمى را یافت، از او بهره گرفت تا اینکه در نیشابور اقامت گزید.

شهر نیشابور با آنکه در حمله طایفه غزّ، دچار خرابى بسیار شده و بیشتر مساجد و مدارس آن در آن واقعه ویران گردیده و کتابخانه‌هاى مهم آن به غارت رفته بود و بسیارى از دانشمندان ساکن در آنجا، یا کشته شده یا جلاى وطن اختیار کرده بودند، بااین‌وجود تا حمله مغول اهمیت علمى خویش را از دست نداده بود و در زمان هجرت خواجه به آنجا باز هم مجمع علما، فقها، راویان حدیث، حکما و اطبا بود. در این شهر، خواجه نزد بسیارى از فقها و حکماى عصر خویش تلمذ نمود و به رتبه علمى والایى دست یافت.

خواجه داراى ذوق شعرى نیز بوده و اشعار بسیارى به زبان عربى و فارسى سروده است که به‌جز چند قطعه و چند رباعى و مثنوى کوتاه چیزى در دست نیست .

اساتید
پدرش فخرالدین محمد بن حسن (در شرعیات، از قبیل فقه و اصول و حدیث)؛
نورالدین على بن ابى‌منصور محمد الشیعى، دائى خواجه (در مقدمات منطق و حکمت و روایت. خواجه از طرف او اجازه روایى نیز داشت)؛
برهان‌الدین محمد بن محمد بن على همدانى قزوینى (در حدیث. خواجه از جانب او اجازه روایى داشت)؛
نصیرالدین ابوطالب عبداللّه بن حمزه بن عبداللّه (در حدیث)؛
شیخ معین‌الدین مصرى ابوالحسن سالم بن بدران بن على مازنى (در حدیث. وى از مشایخ روایى خواجه است)؛
شیخ ابوالسعادات اسعد بن عبدالقاهر بن اسعد اصفهانى (در حدیث)؛
ابراهیم بن على بن محمد سلمى قطب‌الدین مصرى (در طب و حکمت و مخصوصاً قانون بوعلى)؛
فریدالدین داماد نیشابورى (در حکمت و مخصوصاً کتاب اشارات)؛
کمال‌الدین بن یونس موصلى (در فقه. خواجه کتاب «غنیه النزوع» سید ابن زهره در فقه را نزد او خواند و در سال ۶۱۹ از او اجازه روایت گرفته است و این اجازه در پشت همان کتابى که خواجه نزد او مى‌خوانده، باقى مانده است. این شخص همچنین استاد ریاضى و موسیقى بوده و شاید خواجه در این زمینه نیز از او استفاده کرده باشد)؛
ابن میثم بحرانى شارح نهج‌البلاغه (برخى گفته‌اند خواجه نزد وى فقه مى‌خوانده
و او نزد خواجه، حکمت).

شاگردان
علامه حلى (در حکمت)؛
قطب‌الدین شیرازى (در تألیفات فلسفى خواجه، هیئت، علوم ریاضى و حل مشکلات قانون)؛
کمال‌الدین ابومحمدرضا بن فخرالدین محمد بن رضى‌الدین محمدحسینى افطسى آبى (برخى از مصنفات امام فخر رازى را در حضور خواجه قرائت کرده است. خواجه، به وى اجازه روایى نیز داده است)؛
سید رکن‌الدین ابوالفضائل؛
کمال‌الدین بغدادى، معروف به ابن الفوطى؛
محیى‌الدین عباسى؛
عمادالدین، معروف به ابن الخوام؛
مجدالدین مراغى.
وفات
خواجه در ۷۵ سالگی (۷۵ سال و ۷ ماه و ۷ روز) در شامگاه دوشنبه ۱۷ ذی الحجه ۶۷۲ق در بغداد رحلت نمود.پیکرش بنا به وصیت خودش در شهر کاظمین مدفون گردید.

آثار
خواجه در علوم و فنون متعدد داراى آثار و تألیفات است؛ پاره‌اى از آثار وى عبارتند از:

تحریر اقلیدس؛
تحریر مجسطى؛
تحریر الأکر؛
تحریر کتاب الأکر تألیف ثاوذوسیوس؛
تحریر کتاب المأخوذات فى أصول الهندسه؛
تحریر کتاب المعطیات فى الهندسه؛
تحریر کتاب الکره المتحرکه؛
تحریر معرفه مساحه الأشکال البسیطه و الکرویه؛
تحریر کتاب اللیل و النهار یا کتاب الأیام و اللیالى؛
تحریر کتاب المناظر؛
تحریر کتاب جرمى النیرین و بعدیهما؛
تحریر طلوع و غروب؛
تحریر مطالع؛
تحریر کتاب المفروضات؛
تحریر کتاب ظاهرات الفلک؛
تحریر کره و استوانه یا شرح الکره و الأسطوانه؛
تحریر کتاب المساکن؛
المخروطات؛
رساله در احوال خطوط منحنیه؛
کشف القناع عن أسرار شکل القطاع؛
تربیع الدائره؛
رساله فى انعطاف الشعاع و انعکاسه؛
کتاب تسطیح الکره و المطالع؛
رساله رد بر مصادره اقلیدس؛
جوامع الحساب بالتخت و التراب؛
رساله در علم مثلث؛
رساله در حساب و جبر و مقابله؛
رساله معینیه یا المفید در هیئت؛
شرح معینیه؛
زبده الهیئه؛
زبده الإدراک فى هیئه الأفلاک؛
مختصر در معرفت تقویم، مشهور به سى فصل؛
مدخل فى علم النجوم؛
ترجمه صور الکواکب؛
تذکره نصیریه؛
شرح ثمره بطلمیوس یا ترجمه ثمره بطلمیوس؛
زیج ایلخانى؛
رساله‌اى درباره قبله تبریز؛
رساله‌اى در بیان صبح کاذب؛
رساله‌اى در تحقیق قوس قزح؛
بیست باب در معرفت اسطرلاب؛
تجرید الاعتقاد؛
قواعد العقائد؛
فصول نصیریه؛
تلخیص المحصل؛
رساله الإمامه یا وجیزه نصیریه؛
شرح الإشارات یا حلّ مشکلات الإشارات؛
مصارع المصارع؛
رساله‌اى در موجودات و اقسام آن؛
بقاء النفس بعد فناء الجسد؛
رساله در صدور موجودات از حضرت حق؛
رساله اثبات جوهر مفارق؛
شرح رساله العلم؛
رساله رد ایراد کاتبى بر دلیل حکماء در اثبات واجب؛
مفاوضات؛
مؤاخذات؛
جواب أسئله شمس‌الدین محمد کیشى؛
رساله‌اى در جواب سؤال‌هاى محیى‌الدین عباسى؛
مسائل هفت‌گانه؛
جواب سؤال‌هایى از روم؛
جواب سؤال‌هاى ابوالفضائل سید رکن‌الدین استرآبادى؛
رساله‌اى در نفوس ارضیه و قواى آنها؛
رساله‌اى در اتحاد مقول علیه و مقول؛
مقاله‌اى درباره «آیا معناى ادراک، تعقل است یا غیر آن؟»؛
جواب عزالدوله سعد بن منصور بن کمونه؛
جواب سؤالى در خیر بودن وجود؛
العلل و المعلولات؛
رساله‌اى در بحث از علل و معلولات مترتبه؛
فوائد ثمانیه در حکمت؛
جواهرنامه؛
المقالات یا مقالات ششگانه؛
رساله ربط الحادث بالقدیم؛
رساله إثبات وحده الله؛
رساله جبر و اختیار؛
رساله اثبات عقل فعال؛
رساله أقسام الحکمه؛
رساله ضرورت مرگ؛
رساله‌اى در جواب نجم‌الدین دبیران؛
اخلاق ناصری؛
أوصاف الأشراف؛
آغاز و انجام؛
رساله آداب المتعلمین؛
نصیحت‌نامه؛
أساس الاقتباس؛
تجرید منطق؛
تعدیل المعیار فى نقد تنزیل الأفکار؛
الحواشى على کلیات القانون؛
جواب خواجه در رفع تناقض سخن حنین و ابن سینا در رنگ بول؛
جواب خواجه به یکى از حکما درباره تنفس؛
جواب خواجه به پرسش یکى از دانشمندان درباره مزاج اعضا؛
ضوابط الطب؛
ذیل جهان‌گشا؛
رساله‌اى در رسم و آیین پادشاهان قدیم؛
خلافت‌نامه؛
معیار الأشعار؛
جواهر الفرائض؛
رساله در علم رمل؛
مقاله در موسیقى؛
رساله در اشارت به مکان و زمان آخرت؛
تفسیر سوره و العصر.

https://fa.wikinoor.ir/

Born

Death

محمدبن محمد نصیرالدین طوسی

محمدبن محمد نصیرالدین طوسی

Born:

Death:

محمدبن محمد نصیرالدین طوسی

Author Books