วจนะท่านอิมามซอดิก (อ.)
วจนะท่านอิมามซอดิก (อ.)
0 Vote
78 View
๔๐ หะดีษจากอิมามซอดิก (อ.)
ท่านอิมามซอดิก (อ.) กล่าวว่า. ๑. จงตรวจสอบจิตใจทุกวันحَقٌّ عَلى كُلِّ مُسْلِم يَعْرِفُنا أَنْ يَعْرِضَ عَمَلَهُ فى كُلِّ يَوْم وَ لَيْلَة عَلى نَفْسِهِ فَيَكُونَ مُحاسِبَ نَفْسِهِ، فَإِنْ رَأى حَسَنَةً اسْتَزادَ مِنها، وَ إِنْ رَأى سَيِّـئَـةً اسْتَغْفَرَ مِنْها لِئَلاّ يَخْزى يَوْمَ الْقِيمَةِ
เป็นการดีสำหรับมุสลิมทุกคนที่รู้จักเรา ที่ได้ปฏิบัติภารกิจของตนตลอดทั้งวัน ให้ทำการตรวจสอบตัวเอง ถ้าพบว่าเป็นความดีให้เพิ่มพูนการกระทำนั้น แต่ถ้าพบว่าเป็นความผิดบาปให้ทำการขออภัยโทษในการกระทำนั้น เพื่อว่าวันกิยามะฮฺจะได้ไม่ลำบาก ๒. การยืนหยัดلَوْ أَنَّ شيعَتَنا اسْتَقامُوا لَصافَحَتْهُمُ الْمَلائِكَةُ وَلاََظَلَّهُمُ الْغَمامُ وَ لاََشْرَقُوا نَهارًا وَ لاََكَلُوا مِنْ فَوْقِهِمْ وَ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ وَ لَما سَأَلُوا اللّهَ شَيْئًا إِلاّ أَعْطاهُمْ
หากชีอะฮฺของเราได้ยืนหยัด มวลมลาอิกะฮฺจะยื่นมือมาช่วยเหลือ จะนำเอาเมฆมาเป็นร่มเงาให้กับพวกเขา พวกเขาจะทำการขวนขวายในตอนกลางวัน และบริโภคริสกี (ปัจจัยยังชีพ) ทั้งที่อยู่เหนือและใต้ฝ่าเท้าของพวกเขา และพวกเขาจะไม่ทูลขอสิ่งใดจากอัลลอฮฺ นอกจากพระองค์จะประทานให้เอง ๓. ความอัปยศของเล่ห์เหลี่ยมและความอิจฉาمَنْ غَشَّ أَخاهُ وَ حَقَّرَهُ وَ ناواهُ جَعَلَ اللّهُ النّارَ مَأْواهُ. وَ مَنْ حَسَدَ مُؤْمِنًا إِنْماثَ الاْيمانُ فى قَلْبِهِ كَما يَنْماثُ الْمِلْحُ
บุคคลใดก็ตามได้ใช้เล่ห์เหลี่ยมกับพี่น้องของเขา ได้ดูถูกเหยียดหยามและวิวาทกัน อัลลอฮฺทรงเตรียมไฟนรกไว้เป็นที่พำนักสำหรับเขา และบุคคลใดอิจฉาริษยาผู้ศรัทธาอีมานในใจของเขาจะกลายเป็นน้ำ ดุจดังเกลือได้ละลายในน้ำ ๔. ความยำเกรง การขวนขวาย และการช่วยเหลือมุอฺมินلاتَذْهَبَنَّ بِكُمُ الْمَذاهِبُ فَوَ اللّهِ لا تُنالُ وِلايَتُنا إِلاّ بِالْوَرَعِ وَ الاِْجْتِهادِ فِى الدُّنْيا وَ مُواساةِ الاِْخْوانِ فِى اللّهِ، وَ لَيْسَ مِنْ شيعَتِنا مَنْ يَظْلِمُ النّاسَ
จงอย่าทำลายมัซฮับ (แนวทาง) ของเจ้า ฉันขอสาบานต่ออัลลอฮฺว่าไม่มีใครไปถึงวิลายะฮฺของเราเด็ดขาด นอกเสียจากว่าต้องมีความยำเกรง มีการขวนขวายพยายามบนโลก และให้การช่วยเหลือพี่น้องเพื่ออัลลอฮฺ และผู้ที่ทำการกดขี่บุคคลอื่นถือว่าไม่ใช่ชีอะฮฺของเรา ๕. ผลของการเชื่อมั่นต่ออัลลฮอฮฺمَنْ يَثِقْ بِاللّهِ يَكْفِهِ ما أَهَمَّهُ مِنْ أَمْرِ دُنْياهُ وَ آخِرَتِهِ وَ يَحْفَظْ لَهُ ما غابَ عَنْهُ، وَ قَدْ عَجَزَ مَنْ لَمْ يُعِدَّ لِكُلِّ بَلاء صَبْرًا وَ لِكُلِّ نِعْمَة شُكْرًا وَ لِكُلِّ عُسْر يُسْرًا
บุคคลใดเชื่อมั่นต่ออัลลอฮฺ พระองค์จะให้สิ่งสำคัญแก่เขาทั้งโลกนี้และโลกหน้าอย่างพอเพียง จะรักษาสิ่งที่สูญหายไปจากเขา และช่วยอะไรไม่ได้สำหรับผู้ทีไม่คำนวณ เพราะทุกๆ การทดสอบมีความอดทน ทุกๆ ความโปรดปรานมีการขอบคุณ และทุกๆ ความยากลำบากมีความง่ายดาย ๖. คำบัญชาจริยธรรมเชิงปฏิบัติصِلْ مَنْ قَطَعَكَ، وَأَعْطِ مَنْ حَرَمَكَ، وَ أَحْسِنْ إِلى مَنْ أَساءَ إِلَيْكَ وَ سَلِّمْ عَلى مَنْ سَبَّكَ. وَ أَنْصِفْ مَنْ خاصَمَكَ، وَ اعْفُ عَمَّنْ ظَلَمَكَ كَما أَنَّكَ تُحِبُّ أَنْ يُعْفى عَنْكَ، فَاعْتَبِرْ بِعَفْوِ اللّهِ عَنْكَ. أَلا تَرى أَنَّ شَمْسَهُ أَشْرَقَتْ عَلَى الاَْبْرارِ وَ الْفُجّارِ. وَ أَنَّ مَطَرَهُ يَنْزِلُ عَلَى الصّالِحينَ وَ الْخاطِئينَ
จงสร้างสัมพันธ์กับผู้ที่ตัดความสัมพันธ์กับท่าน จงให้แก่ผู้ที่จำกัดแก่ท่าน จงทำดีกับผู้ที่ประพฤติไม่ดีกับท่าน จงให้สลามแก่ผู้ที่ด่าทอท่าน จงยุติธรรมกับผู้ที่เป็นศัตรูกับท่าน จงให้อภัยกับผู้ที่กดขี่ท่าน เหมือนกับที่ท่านชอบให้คนอื่นอภัยให้กับท่าน จงให้การอภัยของอัลลอฮฺที่มีแก่ท่านเป็นบทเรียน ท่านไม่ได้พิจารณาดอกหรือว่าแสงแดดได้ฉายส่องทั้งคนดีและคนชั่วและฝนยังตกลงบนผู้ที่เป็นกัลญาณชน และคนบาป ๗. อย่าเสียงดังوَ اخْفِضِ الصَّوْتَ، إِنَّ رَبَّكَ الَّذى يَعْلَمُ ما تُسِّرُونَ وَ ما تُعْلِنُونَ، قَدْ عَلِمَ ما تُريدُونَ قَبْلَ أَنْ تَسْأَلُوهُ
จงลดเสียงของท่าน แท้จริงพระผู้อภิบาลของท่านทรงได้ยินทั้งเสียงที่แผ่วเบา และเสียงดัง พระองค์ทรงรอบรู้สิ่งที่ท่านปรารถนาก่อนที่ท่านจะเอื้อนเอ่ย ๘. สวรรค์กับนรกเป็นความดีและความชั่วที่แท้จริงأَلْخَيْرُ كُلُّهُ أَمامُكَ، وَ إِنَّ الشَّرَّ كُلَّهُ أَمامُكَ، وَ لَنْ تَرَى الْخَيْرَ وَ الشَّرَّ إِلاّ بَعْدَ الاْخِرَةِ، لاَِنَّ اللّهَ عز و جل جَعَلَ الْخَيْرَ كُلَّهُ فِى الْجَنَّةِ وَ الشَّرَّ كُلَّهُ فِى النّارِ، لاَِنَّهُما الْباقيانِ
ความดีและความชั่วทั้งหมดที่อยู่ตรงหน้าท่าน ท่านจะไม่เห็นมันทั้งสองเว้นเสียแต่ว่าภายหลังจากปรโลก เพราะว่าอัลลอฮฺผู้ทรงสูงส่งทรงพำนักความดีทั้งหมดไว้ในสวรรค์ และทรงพำนักความชั่วทั้งหมดไว้ในนรก เนื่องจากทั้งสองคือสิ่งที่ดำรงอยู่ ๙. ภาพลักษณ์ของอิสลามأَلاِْسْلامُ عُرْيانٌ فَلِباسُهُ الْحَياءُ وَ زينَتُهُ الْوَقارُ وَ مُرُوءَتُهُ الْعَمَلُ الصّالِحُ وَ عِمادُهُ الْوَرَعُ وَ لِكُلِّ شَىْء أَساسٌ وَ أَساسُ الاِْسْلامِ حُبُّنا أَهْلَ الْبَيْتِ
อิสลามคือความเปลือยเปล่า ฉะนั้นอาภรณ์ของอิสลามคือความละอาย เครื่องประดับของมันคือเกียรติยศที่สูงศักดิ์ ความเข็มแข็งอยู่ที่การปฏิบัติคุณงามความดี แก่นของมันอยู่ที่ความยำเกรง และสำหรับทุกสิ่งนั้นย่อมมีฐานรากอันมั่นคง ฐานรากของอิสลามคือความรักที่มีพวกเราอะฮฺลุลบัยตฺ ๑๐. การงานเพื่อปรโลกعْمَلِ الْيَوْمَ فِى الدُّنْيا بِما تَرْجُوا بِهِ الْفَوْزَ فِى الاْخِرَةِ
วันนี้ยังอยู่บนโลกจงรีบปฏิบัติการงานอันเป็นสื่อที่หวังความสำเร็จในปรโลก ๑๑. รางวัลของการช่วยเหลือมวลมิตรของอะฮฺลุลบัยตฺلا يَبْقى أَحَدٌ مِمَّنْ أَعانَ مُؤْمِنًا مِنْ أَوْلِيائِنا بِكَلِمَة إِلاّ أَدْخَلَهُ اللّهُ الْجَنَّةَ بِغَيْرِ حِساب
ในวันกิยามะฮฺจะไม่เหลือใครสักคนที่ให้การช่วยเหลือมุอฺมินผู้ที่เป็นมวลมิตรของเราแม้เพียงคำเดียว นอกเสียจากว่าอัลลอฮฺจะนำเขาเข้าสวรรค์โดยปราศจากการตรวจสวบ ๑๒. จงหลีกเลี่ยงการโอ้อวด การวิพากษ์ และการสร้างศัตรูإِيّاكَ وَ الْمُراءَ فَإِنَّهُ يُحْبِطُ عَمَلَكَ وَ إِيّاكَ وَ الْجِدالَ فَإِنَّهُ يُوبِقُكَ وَ إِيّاكَ وَ كَثْرَةَ الْخُصُوماتِ فَإِنَّها تُبْعِدُكَ مِنَ اللّهِ
จงหลีกเลี่ยงการโอ้อวดเพราะมันจะทำลายการงานของท่าน จงหลีกเลี่ยงการวิพากษ์เพราะมันเป็นสาเหตุให้เกิดความหายนะ และจงหลีกเลี่ยงการสร้างศัตรูเพระจะทำให้ท่านห่างไกลจากอัล ลอฮฺ ๑๓. จิตวิญญาณที่สะอาดคือเครื่องมือแบ่งแยกความเป็นมุอฺมิน إِذا أَرادَ اللّهُ بِعَبْد خَيْرًا طَيَّبَ رُوحَهُ فَلا يَسْمَعُ مَعْرُوفًا إِلاّ عَرَفَهُ وَ لا مُنْكَرًا إِلاّ أَنـْكَرَهُ، ثُمَّ قَذَفَ اللّهُ فى قَلْبِهِ كَلِمَةً يَجْمَعُ بِها أَمْرَهُ
เมื่ออัลลอฮฺทรงประสงค์ให้บ่าวเป็นคนดีพระองค์จะขัดเกลาจิตวิญญาณของเขา โดยที่พระองค์ไม่ได้แจ้งให้เขาได้รับทราบ มาก่อน เว้นเสียว่าเขาจะเข้าใจเอง และจะไม่ได้ยินว่ามีผู้ปฏิเสธมัน นอกเสียจากสิ่งที่รู้ว่าไม่ดี หลังจากนั้นพระองค์จะดลที่จิตใจของเขาให้รู้จักหน้าที่และได้ปฏิบัติ ๑๔. การวอนขอสุขภาพพลานามัยจาก อัลลอฮฺفَسْئَلُوا رَبَّكُمُ الْعافِيَةَ وَ عَلَيْكُمْ بِالدَّعَةِ وَ الْوَقارِ وَ السَّكينَةِ وَ الْحَياءِ
จงวอนขอการมีสุขภาพพลานามัยที่สมบูรณ์จากพระผู้อภิบาลของท่าน และขอทรงโปรดรักษาความสุภาพ เกียรติยศ ความสงบมั่นและความละอายแกท่าน ๑๕. ตัวของดุอาอฺคือการกระทำأَكْثِرُوا مِنَ الدُّعاءِ، فَإِنَّ اللّهَ يُحِبُّ مِنْ عِبادِهِ الَّذينَ يَدْعُونَهُ، وَ قَدْ وَعَدَ عِبادَهُ الْمُؤْمِنينَ الاِْسْتِجابَةَ وَ اللّهُ مُصَيِّرٌ دُعاءَ الْمؤْمِنينَ يَوْمَ الْقِيمَةِ لَهُمْ عَمَلاً يَزيدُهُمْ بِهِ فِى الْجَنَّةِ
จงมั่นขอดุอาอฺให้มากเพราะอัลลอฮฺทรงรักปวงบ่าวที่ทำการวิงวอนขอต่อพระองค์ แน่นอนพระองค์ได้สัญญากับบ่าวผู้ศรัทธาของพระองค์ว่าจะตอบรับการวอนขอของเขา ในวันกิยามะฮฺอัลลอฮฺ จะให้ดุอาอฺของเขาเป็นหนึ่งในการกระทำ และทรงเพิ่มพูนผลบุญแก่เขาในสวรรค์ ๑๖. จงรักมุสลิมที่ตกระกำลำบากوَ عَلَيْكُمْ بِحُبِّ الْمَساكينِ الْمُسْلِمينَ، فَإِنَّ مَنْ حَقَّرَهُمْ وَ تَكَبَّرَ عَلَيْهِمْ فَقَدْ زَلَّ عَنْ دينِ اللّهِ وَ اللّهُ لَهُ حاقِرٌ ماقِتٌ وَ قَدْ قالَ أَبُونا رَسُولُ اللّه(صلى الله عليه وآله وسلم) «أَمَرَنى رَبّى بِحُبِّ الْمَساكينِ المُسْلِمينَ مِنْهُمْ
เป็นหน้าที่ของท่านที่ต้องเป็นมิตรกับมุสลิมที่ลำบากยากแค้น เพราะใครก็ตามที่ดูถูกพวกเขาและแสดงความยโสโอหังใส่พวกเขา แน่นอนเขาได้ออกนอกศาสนาของอัลลอฮฺ และอัลลอฮฺทรงเป็นผู้ดูถูกและทำให้ตกต่ำอย่างแท้จริง แท้จริงบิดาของเราท่านศาสดา (ซ็อล ฯ) กล่าวว่า พระผู้อภิบาลของฉันได้มีบัญชาแก่ฉันว่าให้รักบรรดามุสลิมที่ลำบากยากไร้ ๑๗. รากเหง้าของการปฏิเสธإِيّاكُمْ أَنْ يَحْسُدَ بَعْضُكُمْ بَعْضًا فَإِنَّ الْكُفْرَ أَصْلُهُ الْحَسَدُ
จงหลีกเลี่ยงการอิจฉาริษยาบางคนในหมู่พวกท่าน เพราะรากเหง้าของการปฏิเสธคือความอิจฉาริษยา ๑๘. การกระทำ ความรัก ความหวังثَلاثٌ تُورِثُ الَْمحَبَّةَ: أَلدَّيْنُ وَ التَّواضُعُ وَ الْبَذْلُ
สามตัวการที่นำมาซึ่งความรักได้แก่ การให้ยืม, การนอบน้อมถ่อมตน, และการอภัยแก่กัน ๑๙. การกระทำที่สร้างศัตรูثَلاثَةٌ مَكْسَبَةٌ لِلْبَغْضاءِ: أَلنِّفاقُ وَ الظُّلْمُ وَ الْعُجْبُ
สามตัวการที่นำมาซึ่งความโกรธกริ้ว ได้แก่หน้าไหว้หลังหลอก , การกดขี่ , ความอคติ ๒๐. สัญลักษณ์ต่างๆ ของสามคนثَلاثَةٌ لا تُعْرَفُ إِلاّ فى ثَلاثَةِ مَواطِنَ: لا يُعْرَفُ الْحَليمُ إِلاّ عِنْدَ الْغَضَبِ وَ لاَ الشُّجاعُ إِلاّ عِنْدَ الْحَرْبِ، وَ لا أَخٌ إِلاّ عِنْدَ الْحاجَةِ
มีคนสามคนไม่อาจรู้จักได้เว้นแต่ด้วยกับสามคุณลักษณะดังนี้ ความอดทนไม่อาจรู้จักได้นอกจากเวลาโมโห , ความกล้าหาญไม่อาจรู้จักได้นอกจากเวลามีสงคราม , ความเป็นพี่น้องและเพื่อนไม่อาจรู้จักได้นอกจากเวลาที่มีความต้องการ ๒๑. สัญลักษณ์ของผู้กลับกลอกثَلاثٌ مَنْ كُنَّ فيهِ فَهُوَ مُنافِقٌ وَ إِنْ صامَ وَ صَلّى: مَنْ إِذا حَدَّثَ كَذَبَ، وَ إِذا وَعَدَ أَخْلَفَ. وَ إِذَا ائْتُمِنَ خانَ
คุณลักษณะสามประการหากพบที่ใครถือว่าคนนั้นเป็นผู้กลับกลอก แม้ว่าเขาจะดำรงนมาซและถือศีลอดก็ตามได้แก่ บุคคลที่เมื่อเขาพูดเขาจะโกหก, เมื่อเขาสัญญาเขาจะบิดพลิ้ว, และเมื่อให้ความปลอดภัยแก่เขา เขาจะทรยศ ๒๒. จงอย่าไว้ใจบุคคลสามประเภทلا تُشاوِرْ أَحْمَقَ، وَ لا تَسْتَعِنْ بِكَذّاب وَ لا تَثِقْ بِمَوَدَّةِ مُلُوك
จงอย่าปรึกษาหารือกับคนโง่เขลาเบาปัญญา, จงอย่าขอความช่วยเหลือจากคนโกหก, และจงอย่าไว้ใจมิตรที่เป็นผู้ปกครอง ๒๓. สัญลัษณ์ของความผู้ปกครองและความยิ่งใหญ่ثَلاثٌ مَنْ كُنَّ فيهِ كانَ سَيِّدًا: كَظْمُ الْغَيْظِ وَ الْعَفْوُ عَنِ الْمُسيىءِ وَالصِّلَةُ بِالنَّفْسِ وَ الْمالِ
คุณลักษณะสามประการหากพบที่ผู้ใดถือว่าเขาเป็นหัวหน้า ผู้ที่กลืนความโกรธกริ้ว, อภัยแก่ผู้ทำความผิด, ช่วยเหลือเครือญาติด้วยกับชีวิตและทรัพย์สิน ๒๔. สัญลักษณ์ต่างๆของคำพูดทีเป็นโวหารثَلاثَةٌ فيهِنَّ الْبَلاغَةُ: أَلتَّقَرُّبُ مِنْ مَعْنَى الْبُغْيَةِ، وَ التَّبَعُّدُ مِنْ حَشْوِ الْكَلامِ، وَ الدَّلالَةُ بِالْقَليلِ عَلَى الْكَثيرِ
สัญลักษณ์สามประการที่บ่งบอกคำพูดที่เป็นโวหารได้แก่ พูดความหมายที่ต้องการให้ไปถึงยังจุดหมาย, หลีกเลี่ยงคำพูดที่ไร้สาระ, และพูดน้อยแต่เปี่ยมไปด้วยความหมาย ๒๕. การช่วยเหลือในสามภารกิจأَلنَّجاةُ فى ثَلاث: تُمْسِكُ عَلَيْكَ لِسانَكَ، وَ يَسَعُكَ بَيْتُكَ وَ تَنْدَمُ عَلى خَطيئَتِكَ
การช่วยเหลือในภารกิจสามประการได้แก่ จงระวังคำพูดของตน, จงอยู่แต่ในบ้านของตน,และสำนึกในความผิดบาป ๒๖. ความคุ้นเคย ความสงบมีในสามสิ่งأَلاُْنْسُ فى ثَلاث: فِى الزَّوْجَةِ الْمُوافِقَةِ وَ الْوَلَدِ الْبارِّ وَ الصَّديقِ الْمُصافى
ความสงบมีอยู่ในคนสามประเภทได้แก่ ภรรยาที่เข้ากันได้, บุตรธิดาที่มีความประพฤติดี, และมิตรแท้ที่จริงใจ ๒๗. สัญลักษณ์ของผู้มีเกียรติثَلاثَةٌ تَدُلُّ عَلى كَرَمِ الْمَرْءِ: حُسْنُ الْخُلْقِ، وَ كَظْمُ الْغَيْظِ وَ غَضُّ الطَّرْفِ
ลักษณะสามประการบ่งบอกถึงการหน้าเคารพนับถือ การมีมารยาทที่ดีงาม, กลืนความโกรธกริ้ว, และระงับสายตาของตน ๒๘. สามสิ่งจะนำมาซึ่งการทำความผิดบาปثَلاثَةٌ تُكَدِّرُ الْعَيْشَ: السُّلْطانُ الْجائِرُ، وَ الْجارُ السَّوْءُ وَ الْمَرْأَةُ الْبَذِيَّةُ
สาเหตุสามประการที่ทำให้ชีวิตหักเห ผู้ปกครองที่กดขี่, เพื่อนบ้านที่ไม่ดี, ภรรยาที่ไม่มียางอายและปากเสีย ๒๙. สัจธรรมของความจริงกับความเท็จمَنْ طَلَبَ ثَلاثَةً بِغَيْرِ حَقّ حُرِمَ ثَلاثَةً بِحَقٍّ: مَنْ طَلَبَ الدُّنْيا بِغَيْرِ حَقٍّ حُرِمَ الاْخِرَةَ بِحَقٍّ، وَ مَنْ طَلَبَ الرِّياسَةَ بِغَيْرِ حَقٍّ حُرِمَ الطّاعَةَ لَهُ بِحَقٍّ وَ مَنْ طَلَبَ الْمالَ بِغَيْرِ حَقٍّ حُرِمَ بَقاءَهُ لَهُ بِحَقٍّ
บุคคลใดก็ตามที่เรียกร้องสิ่งที่เป็นเท็จสามประการ เขาก็จะถูกห้ามจากสิ่งที่เป็นสัจธรรมสามประการได้แก่ (๑) บุคคลที่เรียกร้องโลกของความเท็จ เขาจะถูกห้ามจากโลกหน้าที่เป็นสัจธรรม (๒) บุคคลที่แสวงหาการเป็นผู้นำด้วยความเท็จ เขาจะถูกห้ามปฏิบัติตามสิ่งที่เป็นสัจธรรม (๓) บุคคลที่แสวงหาทรัพย์สินด้วยวิธีการที่ไม่ถูกต้อง เขาจะถูกห้ามจากสิ่งที่คงเหลือที่เป็นสัจธรรมนั้น ๓๐. จงหลีกเลี่ยงจากสิ่งสามประการإِنْ يَسْلَمِ النّاسُ مِنْ ثَلاثَةِ أَشْياءَ كانَتْ سَلامَةً شامِلَةً: لِسانِ السَّوْءِ وَ يَدِ السَّوْءِ وَ فِعْلِ السَّوْءِ
หากประชาชนมีความปลอดภัยจากสิ่งสามประการดังต่อไปนี้ เขาก็จะได้รับความปลอดภัยที่สมบูรณ์ตลอดไปได้แก่ คำพูดที่ไม่ดี , ความประพฤติที่ไม่ดี, และการงานที่ไม่ดี ๓๑. ความดีที่สมบูรณ์อยู่ที่สามสิ่งلا يَتِمُّ الْمَعْرُوفُ إِلاّ بِثَلاثِ خِصال: تَعْجيلُهُ وَ تَقْليلُ كَثيرِهِ وَ تَرْكُ الاِْمْتِنانِ بِهِ
ความดีนั้นจะไม่มีวันสมบูรณ์ได้ เว้นเสียแต่ว่าต้องมีคุณสมบัติสามประการดังนี้ มีการเร่งรีบในการกระทำ, นับความดีที่ทำให้น้อยที่สุด, และละเว้นการสรรเสริญเยินยอ ๓๒. อีมานที่เป็นประโยชน์مَنْ لَمْ تَكُنْ فيهِ ثَلاثُ خِصال لَمْ يَنْفَعْهُ الاِْيمانُ: حِلْمٌ يَرُدُّ بِهِ جَهْلَ الْجاهِلِ، وَ وَرَعٌ يَحْجُزُهُ عَنْ طَلَبِ الَْمحارِمِ وَ خُلْقٌ يُدارى بِهِ النّاسَ
บุคคลใดก็ตามที่ไม่มีคุณสมบัติทั้งสามประการดังต่อไปนี้ถือว่าอีมานของเขาไม่มีประโยชน์ได้แก่ (๑) ความอดทนที่สามารถขจัดความโง่เขลาของคนที่โง่เขลาให้หมดสิ้นลงได้ (๒) การหลีกเลี่ยงที่ทำให้เขาหลีกห่างจากการกระทำความผิดบาป (๓) ความประพฤติที่ทำให้เขาสามารถมีสัมพันธ์ที่ดีกับประชาชนตลอดไป ๓๓. เรื่องเกี่ยวกับความรู้أُطْلُبُوا الْعِلْمَ وَ تَزَيَّنُوا مَعَهُ بِالْحِلْمِ وَ الْوَقارِ وَ تَواضَعُوا لِمَنْ تُعَلِّمُونَهُ الْعِلْمَ وَ تَواضَعُوا لِمَنْ طَلَبْتُمْ مِنْهُ الْعِلْمَ، وَ لا تَكُونُوا عُلَماءَ جَبّارينَ فَيَذْهَبَ باطِلُكُمْ بِحَقِّكُمْ
การแสวงหาความรุ้นั้นได้แก่ การประดับประดามันด้วยกับความอดทนขันติ ความยินดีปรีดา และมีความอ่อนน้อมกับผู้ที่เรียนรู้วิชาการกับท่าน และจงอย่าเป็นผู้รู้ทียโสโอหัง เพราะความประพฤติที่ไม่ถูกต้องจะทำลายความถูกต้องของท่าน ๓๔. การเชื่อถือตามความรู้จักإِذا كانَ الزَّمانُ زَمانَ جَوْر وَ أَهْلُهُ أَهْلَ غَدْر فَالطُّمَأْنينَةُ إِلى كُلِّ أَحَد عَجْزٌ
เมื่อใดก็ตามที่กาลเวลาเป็นเวลาของการกดขี่ข่มเหง และประชาชนในยุคของมันเป็นพวกบิดพลิ้วและหักหลัง ดังนั้นการไว้วางใจกับทุกๆคนนั้นเป็นเรื่องที่เป็นไปไม่ได้๓๕. บทสรุปของผู้ที่ลุ่มหลงโลก
أَلرَّغْبَةُ فِى الدُّنْيا تُورِثُ الْغَمَّ وَ الْحُزْنَ وَ الزُّهُدُ فِى الدُّنْيا راحَةُ الْقَلْبِ وَ الْبَدَنِ
ความลุ่มหลงต่อโลกคือสาเหตุที่นำมาซึ่งความโศกเศร้าอาดูร ส่วนความตักวาและการหลีกเลี่ยงจากโลกเป็นสาเหตุของความสบายใจและสบายการ ๓๖. คุณลักษณะของการเชิญชวนไปสู่ความดีและห้ามปรามความชั่วإِنَّما يَأْمُرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهى عَنِ المُنْكَرِ مَنْ كانَتْ فيهِ ثَلاثُ خِصال: 1ـ عالِمٌ بِما يَأْمُرُ، عالِمٌ بِما يَنْهى.2ـ عادِلٌ فيما يَأْمُرُ، عادِلٌ فيما يَنْهى.3ـ رفيقٌ بِما يَأْمُرُ، رَفيقٌ بِما يَنْهى.
อันที่จริงผู้ที่ทำการเชิญชวนไปสู่ความดีและห้ามปรามความชั่วต้องมีคุณสมบัติสามประการดังต่อไปนี้ (๑) ต้องเป็นผู้รู้ในสิ่งที่เขาทำการเชิญชวนและห้ามปราม (๒) ต้องมีความยุติธรรมในสิ่งที่เขาเชิญชวน และห้ามปราม (๓) ต้องเป็นผู้อ่อนน้อมในการเชิญชวนและห้ามปราม ๓๗. ผู้ปกครองที่กดขี่ مَنْ تَعَرَّضَ لِسُلْطان جائِر فَأَصابَتْهُ مِنْهُ بَلِيَّةٌ لَمْ يُوجَرْ عَلَيْها وَ لَمْ يُرْزَقِ الصَّبْرَ عَلَيْها บุคคลใดที่ทำการเรียกร้องความดีงามจากผู้ปกครองที่กดขี่ แต่สิ่งที่เขาได้รับคือความอธรรม ซึ่งมันไม่มีผลรางวัลตอบแทน และไม่สามารถอดทนอดกลั้นได้ ๓๘. ของกำนัลที่ดีที่สุดأَحَبُّ إِخْوانى إِلَىَّ مَنْ أَهْدى إِلَىَّ عُيُوبى
มิตรที่เป็นที่รักยิ่งสำหรับฉันคือผู้ที่บอกความผิดพลาดและข้อตำหนิของฉัน ๓๙. การกดขี่ที่เลวที่สุดคือการทำให้หลงทางمَنْ دَعَا النّاسَ إِلى نَفْسِهِ وَ فيهِمْ مَنْ هُوَ أَعْلَمُ مِنْهُ فَهُوَ مُبْتَدِعٌ ضالٌّ
ผู้ที่ทำการเชิญชวนประชาชนให้ภักดีกับตนเอง ขณะที่ในหมู่ของเขามีผู้รู้ที่ฉลาดกว่า เท่ากับเขาได้สร้างบิดอะฮฺและหลงทางที่สุด ๔๐ ความสัมพันธ์ทางเครือญาติإِنَّ صِلَةَ الرَّحِمِ وَ الْبِرَّ لَيُهَوِّنانِ الْحِسابَ وَ يَعْصِمانِ مِنَ الذُّنُوبِ فَصِلُوا إِخْوانَكُمْ وَبِرُّوا إِخْوانَكُمْ وَ لَوْ بِحُسْنِ السَّلامِ وَ رَدِّ الْجَوابِ
แท้จริงความสัมพันธ์ทางเครือญาติ และการกระทำความดีจะทำให้การตรวจสอบของเขาง่ายดาย และจะช่วยป้องกันการกระทำความผิดบาป ฉะนั้นจงสร้างสายสัมพันธ์และประพฤติดีกับครอบครัว แม้ว่าท่านจะให้สลามด้วยมารยาทที่ดีงาม และเขาไมตอบรับสลามก็ตาม