بر خانه حضرت فاطمه چه گذشت؟

بر خانه حضرت فاطمه چه گذشت؟

مقدمه

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

 قال رسول الله (صلی الله علیه وآله وسلم):

 فاطِمَهُ بَضْعَهُ مِنّی فَمَنْ اَغْضَبَها اَغْضَبَنی.

 ۱ ـ صحیح بخاری جلد ۵، باب فضائل صحابه، ص ۳۶، و جلد ۷ کتاب النکاح، ص ۴۷ چاپ مصر.

 ۲ ـ صحیح مسلم جلد ۷، باب فضائل صحابه، ص ۱۴۰ چاپ مصر.

 ۳ ـ سنن ترمذی، جلد ۵، ص ۳۵۹ چاپ مصر.

 ۴ ـ سنن ابن ماجه، جلد ۱، کتاب النکاح، باب ۵۶ چاپ مصر.

 ۵ ـ سنن ابی داوود جلد ۱، کتاب النکاح، ص ۴۷۸، چاپ مصر.

 ۶ ـ مسند احمد، جلد ۴، ص ۵، ص ۳۲۶ چاپ مصر و دهها منبع معتبر دیگر اهل سنت.

 فَهَجَرَتْ اَبابَکر... فَلَمْ تَزَلْ مُهاجِرَهً لَهُ حَتی تَوُفّیَتْ.

 فَغَضَبَتْ فاطِمَهُ رَضیَ اللّهُ عَنْها وَ هَجَرَتْهُ فَلَمْ تُکَلِمْهُ حَتی ماتَتْ

 ۱ـ صحیح بخاری، ج ۴، کتاب فضل الجهاد و السیر، باب الخمس، ص ۹۶ و جلد ۵ باب غزوه خیبر، ص ۱۷۷ و جلد ۸ کتاب الفرائض، ص ۱۸۵ چاپ مصر.

 ۲ ـ صحیح مسلم جلد ۵ کتاب جهاد و السیر، باب قول النبی (صلی الله علیه وآله وسلم) ما ترکنا فهو صدقه، ص ۱۵۴٫

 ۳ ـ السنن الکبری بیهقی، کتاب قسم الفئ و الغنیمه جلد ۶ ص ۳۰۰ چاپ هند.

 ۴ ـ سنن ترمذی ج ۴، کتاب السیر، باب ۴۴ شماره حدیث ۱۶۰۹ چاپ مصر.

 ۵ ـ مسند احمد ج ۱، ص ۶ و ۹ چاپ مصر و دهها منبع معتبر دیگر اهل سنت.

حرمت خانه وحی در قرآن و حدیث

مهر ورزیدن و دوست داشتن پیامبر خدا از اصولی است که قرآن به آن دعوت می کند، و یادآور می شود که علاقه ما به خدا و پیامبر (ص) باید بالاتر از مهر ما نسبت به پدران و فرزندان و برادران و همسران و خویشاوندان باشد [۱]  .

 و در آیه ای دیگر مودت «ذی القربی» را پاداش رسالت تلقی می کند و می فرماید:

 قُلْ لا اَسْئَلکُمْ عَلَیْهِ اَجْرَاً اِلاّ الْمَوَدَهَ فِی الْقُرْبی  [۲]  .

 بگو من پاداشی جز مودت ذی القربی نمی خواهم.

 در لسان قرآن، خانه وحی و خانه های وابسته به آن از همان احترامی برخوردارند که مساجد و خانه های خدا از آن برخوردار می باشند، مساجد در فقه اسلامی، برای خود موضوعی است که احکام خاصی دارند، بیوت پیامبران و باالاخص بیت پیامبر گرامی و بیوت وابسته در برخی از احکام با مساجد یکسانند.

 قرآن در باره خانه های پیامبران چنین می فرماید:

 فی بُیُوت اَذِنَ اللّهُ اَنْ تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فیهَااسْمُهُ یُسَبِحُ لَهُ فیها بِالْغُدُوِ وَ الاْصال خانه هایی که خدا به ترفیع و تکریم و بردن نامش در آن، فرمان داده است، و مردان خدا را در آن صبح و عصر تسبیح می گویند.

 مقصود از این بیوت به تصریح پیامبر گرامی (ص) مساجد نیست بلکه خانه های پیامبران است. و فرمان به ترفیع خواه ظاهری باشد خواه معنوی حرمت بیوت پیامبران را فریضه لازم می داند.

 جلالدین سیوطی (۸۴۸ ـ ۹۱۱) در تفسیر خود به سندی از انس بن مالک نقل می کند وقتی که پیامبر خدا آیه «فی بیوت اذن الله» را تلاوت فرمود مردی برخواست و گفت مقصود از «بیوت» که خدا به ترفیع آن فرمان داده است چیست؟

 پیامبر خدا فرمود «بیوت الانبیاء» خانه های پیامبران است، سپس ابوبکر برخواست و در حالی که به خانه علی و فاطمه اشاره می کرد گفت: این خانه از همین بیوت است؟

 پیامبر فرمود: از برترین و بارزترین آنها است.

 تکریم بیوت پیامبران و بالاخص بیوت پیامبر گرامی، به زمان خود اختصاص ندارد بلکه مسلمانان در طول زمان باید در حفاظت و صیانت و مرمت و بازسازی آنها بکوشند، و با گرامی داشتن این آثار، به اصالتها و نشانها بقاء و پایداری بخشند.

 جای تأسف است که امت اسلامی پس از درگذشت پیامبر گرامی این اصل را نادیده گرفته و شئون او را درباره خاندانش و بیت مسکونی فرزندانش رعایت نکردند، و بی حرمتی را نسبت به برخی از بیوت او روا داشتند، و این کار نکوهیده برای یک محقق تاریخ پوشیده نیست، تا آنجا که متعصب ترین نویسنده معاصر «ابوالحسن ندوی» در برخی از آثار خود به این نکته توجه نموده و می گوید: پس از درگذشت پیامبر با فرزندان او رفتار درست انجام نگرفت.

 کتابی که هم اکنون در اختیار پژوهشگران تاریخ قرار می گیرد، به تحلیل گوشه ای از این وقایع پرداخته است. و اسناد بی حرمتی به خانه وحی را از مصادر تاریخی گرد آورده ، و در آن داوری نموده است.

 هر گاه نگارش تاریخ و تحلیل وقایع با رعایت موازین اخلاقی و آداب اسلامی صورت پذیرد ، مایه بینایی امت اسلامی می گردد، آنگاه بر وحدت اسلامی کمک می کند، و از بد بینی گروهی نسبت به گروه دیگر می کاهد، و روشن می شود که حساسیت گروهی نسبت به وقایع صدر اسلام بی دلیل نبوده، و این گروه برای خود دلایل قاطع دارند، دلایلی که در کتابهای خود آنها وارده شده است.

 امید است این اثر علمی و تاریخی که به خامه دانشند محترم جناب آقای حاج سید ابوالحسن حسینی نگارش یافته و به گردآوری مدارک و مصادر این واقعه پرداخته است گامی مؤثر، در عقب زدن پرده ها از چهره حقایق تاریخی باشد.

 «رَزَقَنَا اللّهُ تُوحیدَ الْکَلِمَه، کَما رَزَقَنَا کَلِمَهَ التّوحید»

 قم ـ مؤسسه تحقیقاتی و تعلیماتی امام صادق (ع)

 جعفر سبحانی

 ۲۶/۱/۱۳۷۵ برابر ۲۵ شوال ۱۴۱۶