نقدی بر نظام کاپیتالیستی

نقدی بر نظام کاپیتالیستی

جزوه «نقدی بر نظام کاپیتالیستی» شهید صدر این جزوه در حقیقت فصلی از کتاب اقتصادنا، اثر گرانقدر استاد شهید سیدمحمدباقر صدر می باشد. استاد در این فصل از کتاب ابتدا به تفاوت دو اقتصاد کاپیتالیستی و سوسیالیستی می پردازد و اقتصاد کاپیتالیستی را برخلاف اقتصاد سوسیالیستی، یک سیستم اقتصادی می داند که رابطه چندان محکمی با علم اقتصاد ندارد. پس از آن استاد سعی در یافتن ریشه های تفکر کاپیتالیستی کرده و آزادی را منشاء آن می داند. سپس برای محک زدن درستی ادعای سیستم سرمایه داری ابتدا آزادی را به طبیعی و اجتماعی تقسیم کرده سپس یک سیستم اقتصادی را تنها در زمینه آزادی اجتماعی دارای صلاحیت برای اظهار نظر می دانند پس از آن آزادی اجتماعی را نیز به دو صورت آزادی ذاتی و صوری تقسیم می کنند. ایشان کاپیتالیسم را ملتزم به آزادی صوری و سوسیالیسم را معتقد به آزادی ذاتی می دانند. و ارزیابی ایشان از سیستم اسلامی، یک نوع آزادی مخلوط است. در این قسمت از کتاب علاوه بر نقد منصفانه سیستم اقتصاد کاپیتالیستی و روشن کردن وجوه تمایز آن از سایر سیستم های اقتصادی آنچه بسیار بدیع به نظر می رسد نوع تقسیم بندی ارایه شده از ایشان در رابطه با آزادی است. و از آنجهت که ایشان در قسمتی تحت عنوان “بررسی افکار و ارزش های سیستم کاپیتالیستی” فارغ از مفاهیم اقتصادی به نقد نظریه آزادی مربوط به این سیستم اقتصادی می پردازند لزوم توجه به آراء و نظرات آن شهید بزرگوار پیرامون مباحثی چون آزادیهای اجتماعی می تواند راهگشا باشد. البته این موضوع به هیچ وجه از شان اقتصادی این فصل از کتاب نکاسته، بلکه عمق درک ایشان از اقتصاد کاپیتالیستی را نشان می دهد. و همگان را دعوت به تامل در نظرات اقتصادی ایشان می کند.۰