اندیشمندان سنت‌گرا در حوزه‌های متفاوت فلسفی، دینی، هنری، معماری، نگارگری و دیگر حوزه‌های فرهنگ دارای افکار و مبانی خاصی هستند که آنان را در برابر اندیشمندان مدرن و پست مدرن قرار می‌دهد. سنت‌گرایان معتقد به حکمت خالده و حقایق فرا زمانی و فرامکانی ادیان هستند و نوعاً به سوی تفسیر عرفانی از ادیان گرایش دارند و تمامی ادیان را دارای وحدت متعالی می‌دانند و به دنبال تفسیر باطنی و سنتی از جهان جدید هستند. بنا به اعتقاد سنت‌گرایان تمامی ادیان همچون دامنه‌های متفاوت کوه را می‌مانند که همه آنها بشر را به قله کوه می‌رسانند و با وجود تنوع و گوناگونی راهها اما در قله که همان الوهیت و کمال بشری است، به وحدت می‌‌رسند. از دیدگاه سنت‌گرایان تمامی ادیان دارای وحدت درونی هستند و نخستین بار فریتهیوف شوئون از آن به «وحدت متعالی ادیان» یاد کرد. به تعبیر دیگر آنان معتقدند، ادیان بیش از یک حقیقت و گوهره ندارند و تنها شرایط تاریخی و اجتماعی موجب شده تا این دین و حقیقت و یا به تعبیر دیگر سنت واحد، چهره‌ها و یا قالب‌های متفاوت به خود بگیرد. در واقع تکثر ادیان به جهت سیر تاریخی بوده نه به جهت باطن و گوهر دین و آن در نزد خدا از وحدت برخوردار است؛ به همین جهت هیچگاه در قرآن از صیغه جمع برای دین استفاده نشده و کلمه «ادیان» نیامده است و همیشه مفرد این کلمه به صورت «دین» ذکر شده است. یکی از مهم‌ترین جریانات فکری معاصر در انتقاد به مبانی مدرنیته در کنار دیگر جریان انتقادی، یعنی رویکرد پست مدرنیسم، اندیشه سنت‌گرایی است. این رویکرد، بر مبانی دینی و عرفانی مبتنی است و پیروان این گرایش فکری، به شدت به تمدن‌ها و ادیان شرقی وفادار می‌باشند. آنان، اندیشه‌های خود را در مقایسه میان سنت و مدرنیته، متفاوت از جریان بنیادگرایی، تجددگرایی، اصلاح‌گرایی دینی، معنویت فرادینی و مهدویت‌گرایی افراطی و امثال آن می‌دانند. در این مقاله، تلاش می‌شود نگرش سنت‌گرایان درباره مباحث مهدویت و نقد مدرنیته و بنیادگرایی با تکیه بر افکار یکی از وفاداران به این جریان فکری، دکتر سید حسین نصر، بیان گردد.
نصر نخستین‌ بخش‌ این‌ استراتژی‌ را از طریق‌ تلاشی‌ پیگیر برای‌ نشان‌ دادن‌ گرایش‌ نیرومند ایرانیان‌ و مسلمانان‌ به‌ اندیشه‌ی‌ فلسفی‌ و متافیزیکی‌ دنبال‌ کرد.
او در مقام‌ دانشگاهی‌ خود به‌ عنوان‌ استاد فلسفه‌ به‌ آموزش‌ بسیاری‌ از دانشجویان‌ برجسته‌ای‌ کمک‌ کرد که‌ بعضی‌ از آنان‌، هم‌ د رداخل‌ و هم‌ در خارج‌ از ایران‌، به‌ صاحب‌نظران‌ فلسفه‌ی‌ اسلامی‌ تبدیل‌ شدند.
نصر در مقام‌ رئیس‌ دانشکده‌ و معاون‌ و رئیس‌ دو دانشگاه‌ مهم‌، در جهت‌ برقراری‌ پیوندهای‌ نزدیک‌تر میان‌ روحانیون‌ و دانشجویان‌ دانشگاه‌ کوشید، و بدین‌ سان‌ وارد شدن‌ شماری‌ از روحانیون‌ فاضل‌ را به‌ محیط‌ دانشگاهی‌ ممکن‌ ساخت‌.
آثار متعدد او در زمینه‌ی‌ زندگی‌ و اندیشه‌ی‌ فیلسوفانی‌ چون‌ ملاصدرا، سهروردی‌ و متفکران‌ اصیل‌ دیگر، خدمت‌ دیگر بود.

Author

Editor

Interpreter

Common title

Number of volumes

Persian Title

Publish location

Publication year

Publish number

Publisher

Qr Code

Sect

Scholar

ISBN

Source

Translated

Translated Fields

Is this post suggested?

Rate

View

Votes

معارف اسلامی در جهان معاصر

این کتاب توسط سید حسین نصر نگاشته شده است و آقای احمد آرام آن را ترجمه کرده اند. این کتاب با هدف این که بتوان یک دوره کامل تاریخ علوم را که محدود به متخصصین فن نباشد مطرح کرده است و همچنین یک دوره تاریخ علوم هر عصر را با توجه به آخرین تحقیقات علمی عرضه می دارد. و در این کتاب از فصول علوم گوناگون اسلامی قسمتهایی انتخاب گشت در نتیجه بسیاری از نکات شایسته بحث که الحق باید در یک تاریخ علوم مفصل تر بحث نمود، در این کتاب حذف شده است. کوشش مولف این بوده است که تمامیت تاریخ علوم اسلامی و روش علمی مسلمین و نمونه های از آثار برجسته آنان را جلوه گر سازد. نویسنده غرض از تألیف کتاب را کندوکاوی برای تعیین جایگاه دین در دوران علم و نیز ارائه تفسیری از دین معرفی می کند و درصدد آن است که بتواند هم پاسخگوی ایمان مذهبی باشد و هم به علوم معاصر عنایت داشته باشد.
این کتاب به موضوع بررسی رابطه علم و دین می پردازد. تاریخ ارتباط علم و دین دارای قدمت زیادی است، اما بررسی ارتباط علم و دین، به طور کلی و پیامدهای فلسفی ـ الهیاتی علوم معاصر، به طور خاص، تا اواسط قرن حاضر به صورتی متمرکز و منسجم انجام نشده بود.
اصل این کتاب در آغاز امر توسط دانشگاه هارواد در سال ۱۹۶۸ انتشار یافت

علم و تمدن در اسلام

کتاب طبقه­ بندی علوم از نظر حکمای مسلمان، علاوه بر ارزش تاریخی و فلسفی­ اش، در مباحث کنونی مربوط به اسلامی کردن علم در سراسر جهان اسلام نیز حائز اهمیت است.
نظر به اهمیت طبقه ­بندی علوم در اسلام باید گفت که این کتاب نخستین اثری است که به شیوه­ای محققانه و در عین حال به زبانی جدید به این موضوع می­پردازد. روش نویسنده در این کتاب استفاده از متون اصلی و ارجاع به منابع اولیه است؛ وی در این تحقیق بنیه علمی دقیقی را از سنت عقلی اسلام ارائه می­دهد. وی متعلق به عصری نوظهور از محققان مسلمان است که هم نگرش اسلامی سنتی دارند و هم با تفکر جدید غربی به خوبی آشنا هستند.
اهمیت مطالعه این کتاب در این حقیقت نهفته است که مولف توانسته است در آن یکی از جنبه­ های مهم حیات عقلی اسلام را با زبانی قابل فهم برای کسانی که نمی­توانند مستقیماً از منابع کهن بهره ببرند و به وجهی معتبر که خود متعلق به سنت اصلی اسلام است، فراروی خواننده امروز قرار دهد.
این اثر را باید منبع مهمی برای درک بهتر برخی از جنبه­ های تفکر اصیل و دیرینه اسلامی به شمار آورد که در زمینه فلسفه علم در اسلام نیز مهم است.

طبقه‌بندی علوم از نظر حکمای مسلمان

دکتر سید حسین نصر در راستای معرفی صدرالمتألهین شیرازی به دنیای غرب، در فصل های هفت گانه ی این کتاب، به بررسی اندیشه های فلسفی و تفسیری او، و منابع و پیشینه ی آن ها و نیز شرح حال و تبیین آثار و به ویژه «اسفار اربعه» وی می پردازد و بر «ما بعد الطبیعه» این فیلسوف برجسته تأمل بیش تری می کند.
صدرالمتألهین شیرازی یکی از سه فیلسوف اصلی جهان اسلام، و شاید به دلیل تلفیقی که در افکار پیشینیان خود انجام داده، مهم ترین آنان باشد. امروزه نظام فلسفی او را کامل ترین نظام فلسفی در عالم اسلام به حساب می آورند که به یک معنا جامع فلسفه و عرفان و کلام پیش از خود بوده، و مکتب او را محل التقای قرآن و عرفان و برهان می دانند.
«صدرالمتألهین شیرازی و حکمت متعالیه» به خاطر اطلاع کامل و عمیق دکتر سید حسین نصر، نویسنده ی آن، از اندیشه های فلسفی و حکمت متعالیه ی ملاصدرا و مکتب زمینه ساز آن و نیز به خاطر سادگی و شیوایی نسبی زبان آن، می تواند به عنوان پیش درآمدی بر آشنایی با ملاصدرا و اندیشه های فلسفی و تفسیری او برای علاقه مندان به این فیلسوف و مفسر بزرگ به ویژه دانشجویان و طلاب به کار آید.

صدرالمتالهین شیرازی و حکمت متعالیه

کتاب حاضر دارای سه فصل است؛ فصل اول «ابن‌سینا و فیلسوف» به زندگی حکمای پیش از ابن‌سینا، زندگی‌نامه مختصری از ابن‌سینا، مجموعه آثار ابن‌سینا، مبحث وجود یا وجود شناسی، جهان‌شناسی و فرشته‌شناسی، علوم طبیعی و ریاضی، علم‌النفس، دین و وحی، فلسفه باطنی و مکتب ابن‌سینا پرداخته است.
فصل دوم«سهروردی و اشراقیان» نام گرفته است و نویسنده در آن به بررسی زمینه پیش از سهروردی، زندگی و آثار سهروردی، منابع حکمت اشراق، معنی اشراق، طبقات دانایان، تمثیل و رمز جغرافیایی، حکمت اشراق و مبانی اساس آن، انتقاد از فلسفه مشائی، نورالانوار و مباحث وجود، فرشتگان، طبیعات و علم‌النفس، معاد و وصال معنوی، اهمیت حکایات تمثیلی، حکمت اشراقی می‌پردازد.
«ابن‌عربی و متصوفه» عنوان فصل سوم است که شامل مطالبی مانند؛ میراث تصوف، مقام ابن‌عربی، تألیفات، منابع ابن‌عربی، اصول اعتقادات، زبان رمزی، وحدت وجود، اسماء و صفات الهی، انسان کامل و کلمه، آفرینش و جهان‌شناسی، وحدت ادیان و تصوف پس از ابن‌عربی می‌شود.
در مقدمه کتاب آمده است: سه حکیمی که بحث در عقاید ایشان موضوع کتاب حاضر است، هریک در حد خود اهمیت فراوان دارند، و در مکتبی که به آن تعلق دارند نقش عمده‌ای ایفا کرده‌اند. ولی علاوه بر این هر یک از آنان از چشم‌اندازی سخن می‌گویند که آزموده شده و حیات داشته، و از نظری جهانی بحث می‌کند که نسل‌های متوالی حکیمان و عارفان در طی قرون آن را مورد تأمل و تعمق قرار داده‌اند.
دوره طلایی اسلام، از حیث شدت و قوت حیات دینی و روحی و تحقق یافتن کمال مطلوب‌های آن، همان دوره است که با حیات پیغمبر(ص) و ایام استقرار این دین در مدینه مقارن بوده است
از این گذشته با آن که مکاتب آنان تنها مکاتبی نیست که در اسلام وجود پیدا کرده، از مهم‌ترین مکاتبی است که پس از آن دوره نخستین به وجود آمده است، و این سه نفر، روی هم رفته، مهم‌ترین جنبه علوم عقلی اسلامی را آشکار می‌کنند و با آنان افق‌هایی پدیدار شده است که حیات عقلی بسیاری از حکمای بزرگ اسلام برآن‌ها تکیه دارد.
به زعم نگارنده کتاب؛ دوره طلایی اسلام، از حیث شدت و قوت حیات دینی و روحی و تحقق یافتن کمال مطلوب‌های آن، همان دوره است که با حیات پیغمبر(ص) و ایام استقرار این دین در مدینه مقارن بوده است. ولی، درست به سان تخمی که کاشته می‌شود و از آن درختی برمی‌آید و پس از گذشت زمان و تغذیه کردن از زمین مناسب به بار می‌نشیند، درخت تمدن اسلامی نیز چندین قرن پس از کاشته شدن تخم آن به بار نشست و میوه‌های هنری و عقلی آن آشکار شد و در طی این قرون تمدن‌های گذشته‌ای که اسلام وارث آن‌ها شده بود مایه رشد و تغذیه آن درخت بود.
تنها پس از آن‌که جامعه اسلامی استحکام یافت و نیز تنها پس از آن‌که آثار وحی اسلامی چنان به صورت مجسم و ملموس درآمد که بتواند به تمدن جدید ـ علی‌رغم عناصر غیر اسلامی وارد شده در آن ـ رنگ مشخص اسلامی بدهد، آری تنها در این زمان بود که علم، ادب و فلسفه به اوج کمال خود رسید.

سه حکیم مسلمان

کتاب حاضر ترجمه, تحشیه و تحقیقی است از مجموعه مقالات فلسفی, حکمی و عرفانی 'سید حسین نصر' موسوم به in persia The Islamic in tellectual tradition که به مناسبت‌های مختلف نوشته شده یا به صورت سخنرانی ایراد گردیده است. مطالب کتاب درحوزه فلسفه, عرفان و آموزه‌های کلامی از ایران عهد باستان شروع و تقریبا به دوره حاضر ختم می‌گردد. در آغاز کتاب, شرح زندگی, احوال و آثار سید حسین نصر, نیز کتاب شناسی آثار وی درج گردیده است. در پایان نیز فهرست منابع و ماخذ فارسی, عربی و لاتین که در ترجمه به کار آمده, نیز واژه‌نامه انگلیسی به فارسی متن, تدوین شده است.

این کتاب از یک پیش­گفتار، یک مقدمه، شرحی از زندگی دکتر نصر و نهایتا ۲۴ فصل تشکیل شده­است. این فصول در در ۶ بخش تنظیم شده­اند. بخش اول به کلیات تفکر اسلامی و فرهنگ ایرانی پرداخته ­شده­ است. در بخش دوم به فلسفه متقدم اسلامی از فارابی تا سهروردی پرداخته­ شده­ است. نصر از آن­جا که اهمیت زیادی به وجوه اشراقی تفکر اسلامی می­دهد بخش سوم را اساسا به سهروردی اختصاص داده­است. از نظر وی سهروردی یک نقطه عطف تمام­عیار است. در بخش چهارم به فلاسفه، شعرا و دانشمندان تمدن اسلامی از خیام گرفته تا رشیدالدین فضل­الله پرداخته­ است. وی در فصل پنجم به فلسفه متاخر اسلامی یعنی ملاصدرا و حواشی آن پرداخته­است. نهایتاً در بخش ششم به تفکر اسلامی در ایران دروه جدید می­پردازد. ضمنا این کتاب حاوی کتاب­شناسی خوبی از دکتر نصر و نیز فرهنگ واژگان مرتبط با موضوعات کتاب نیز هست.
اکثر این سخنرانی­ها در دهه ۴۰ ایراد گردیده­است که نشانگر وضعیت نسبتاً خوب دکتر نصر نسبت به همراهان وقت است. هم­چنین بعضی از آثار به زبان فرانسوی نوشته ­شده که نشانگر تسلط ایشان بر این زبان است. مطالعه این کتاب برای علاقه­مندان به حوزه تمدن اسلامی و معارف گوناگون دینی یقیناً خالی از لطف نیست.

سنت عقلانی اسلامی در ایران

<h5>رساله «سه اصل» تنها اثر نثر فارسی ملاصدرا است این کتاب یکی از آثار و تألیفات محمد بن ابراهیم صدرالدین شیرازی است. موضوع این کتاب عرفان و اخلاق و به زبان فارسی در دفاع از فلسفه نگاشته شده است. رساله سه اصل پاسخ ملاصدرا است به مقام کوته نظران و ظاهر بینان و عالم نمایانی که به نام علم و دین با حکمت و عرفان که منشأ تفکرات دینی و حافظ نوامیس آسمانی است، خصومت می ورزند. این رساله که درباره سیر سلوک و تکامل اخلاقی و کشف علوم حقیقی و نیز موانعی که در نیل به وصال به حقیقت در راه سالک نهاده شده است، می باشد. به نظر صدرا موانع و حجاب هایی که اکثر مردم را از ادراک و کسب آن علم محروم می دارد مشتق از سه اصل می باشد که به مناسبت آن، این رساله را نیز سه اصل نامیده است، بنا به قول خودش این اصول بدین قرارند: ۱٫ اصل اول: جهل است به معرفت نفس که او حقیقت آدمی است ۲٫ اصل دوم: حب جاه و مال و میل به شهوات و لذات و سایر تمتعات ۳٫ اصل سوم: تسویلات نفس اماره است و تدلیسات شیطان مکاره و لعین نابکار که بد را نیک و نیک را بد می نماید.</h5>

رساله سه اصل

<div class="
 w-100
 d-flex mt-md-3
 flex-column
 flex-lg-row
 BoxPublisher">
<div class="ant-col ant-col-24 ant-col-lg-18">
<div class="PublisherScroll mt-3">
<div>
<div class="ParentTextPublisher">

<strong>سید حسین نصر زاده</strong> ۱۹ فروردین ۱۳۱۲ در تهران، فرزند سید ولی‌الله نصر و نتیجه شیخ فضل‌الله نوری است. وی فیلسوف و متأله سنت‌گرای ایرانی و استاد علوم اسلامی در دانشگاه جرج واشینگتن ایالات متحده آمریکا است که مقالات و کتب دانشگاهی بسیاری نوشته است

او در تهران زاده شد و در نوجوانی برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت. کارشناسی فیزیک را از مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) گرفت و تحصیلات تکمیلی خود را در دانشگاه هاروارد در رشته فلسفه و تاریخ دانش گذراند. سپس، به ایران بازگشت و استاد فلسفه دانشگاه تهران شد. از ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۱ ریاست دانشکده ادبیات و سپس معاونت دانشگاه تهران را برعهده داشت. دکتر نصر در سال ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۴ ریاست دانشگاه صنعتی آریامهر (دانشگاه صنعتی شریف امروز) را برعهده داشت و در بنیانگذاری دانشگاه صنعتی اصفهان همکاری داشت. در سال ۱۳۵۳ انجمن شاهنشاهی فلسفه (مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران) را بنیاد گذاشت و دوره‌های بلندمدّت و کوتاه‌مدّت پژوهشی را در زمینه‌های فلسفه اسلامی و فلسفه تطبیقی (به آلمانی: Komparative Philosophie) برای علاقه‌مندان دایر کرد. نصر در سال ۱۳۵۷ مسئولیت دفتر مخصوص شهبانو فرح پهلوی را برعهده گرفت و در نتیجه، در روزهای پیش از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران مجبور به ترک ایران و مهاجرت به ایالات متحده شد. وی مدتی استاد مدعو دانشگاه تمپل و دانشگاه ادینبرو بود و در سال ۱۹۸۴ استاد دانشگاه جرج واشینگتن شد.

سید حسین نصر پیرو مکتب سنت گرایی و متأثر از آرای رنه گنون و فریتهوف شوان است. او در فلسفه علم و تاریخ دانش از استادان دانشگاه هاروارد و مکتب جرج سارتن بهره برده‌است. در فلسفه اسلامی شاگرد سید محمدحسین طباطبایی، محمدکاظم عصار و سید ابوالحسن رفیعی قزوینی بوده‌است. او همکار هانری کربن در حوزه فلسفه تطبیقی و تاریخ فلسفه اسلامی بوده و خود چندین اثر علمی در حوزه فلسفه اسلامی و تاریخ آن نگاشته‌است. همچنین عضو و رئیس شاخه مریمیه از عرفان متصوفه شاذلیه است. همچنین با آثار مکتوب و برنامه‌های تلویزیونی در معرفی اسلام و تشیع در آمریکا فعال بوده‌است.

برخی از اثار وی به شرح ذیل است :

جوان مسلمان و دنیای متجدد
معرفت و امر قدسی
اسلام و تنگناهای انسان متجدد
تاریخ فلسفهٔ اسلامی (با همکاری اولیور لیمن) انتشارات حکمت، ۱۳۸۳[۳۵]
سه حکیم مسلمان (ابن سینا، ابن عربی و سهروردی)، انتشارات علمی و فرهنگی
آموزه‌های صوفیان از دیروز تا امروز
قلب اسلام (پس از حملات ۱۱ سپتامبر نوشته شد)، ترجمهٔ انشاالله رحمتی، مؤسسه گفتگوی تمدن‌ها
کتاب‌شناسی بیرونی
آرمان‌ها و واقعیات اسلامی
هنر اسلامی و معنویت
جلال‌الدین رومی، شاعر و حکیم والامقام ایرانی

</div>
</div>
<div>
<div></div>
</div>
<div>
<div></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="ant-row-flex ant-row-flex-space-between pt-4 flex-column align-items-center mt-2 mt-md-5">
<div class="ant-row-flex tabSection-parent justify-content-lg-between align-items-start flex-md-row w-100 flex-column ">
<div class="d-flex justify-content-between 
                flex-sm-row
                   flex-column
                 align-items-center w-100 position-relative">
<h3 class="title-BookCollection mb-0 font-F-Gothic false">کتب نویسنده</h3>
<div class="ExceptTitle w-100 justify-content-between align-items-center 
                    false 

                    d-flex"></div>
</div>
</div>
</div>

حسین نصر

Born:

حسین نصر

Author Books