عصر ظهور در کلام امام باقرعلیه السلام
عصر ظهور در کلام امام باقرعلیه السلام
0 Vote
88 View
این آگاهی ها و اطلاع رسانی آن ستارگان هدایت موجب شده است که اهل ایمان و منتظران حکومت عدل حضرت مهدی علیهالسلام بیش از پیش امیدوار و دلبسته آن عصر گشته، نسل های بعدی را نیز با این فرهنگ مأنوس کنند. دلدادگان فرهنگ انتظار با همه مشکلات و گرفتاری هایی که دشمنان برایشان فراهم می آورند، هرگز امید به رسیدن آن روز دیدنی و لذتبخش را از دست نمیدهند، بلکه شوق و عشقشان بیشتر میشود و زیر لب زمزمه میکنند: چه خوش باشد که بعد از انتظاری به امیدی رسد امیدواری سخن از خصوصیات انقلاب جهانی آن یار سفر کرده، زمانی شیرین تر میشود که امامان معصوم علیهمالسلام ویژگیها و نشانه های عصر ظهور حضرت قائم آل محمد صلی الله علیه وآله را برایمان توصیف کنند و بذر امید و آرزوی استقرار دولت کریمه امام زمان علیهالسلام را در دلهای به انتظار نشسته مان شکوفا گردانند تا رایحه دل انگیز دوران ظهور در روح و جسم انسان هایِ خسته از ظلم و ناعدالتی و فتنه و فساد، حیاتی تازه ببخشد. اگر آن نائب رحمان ز درم بازآید *** عمر بگذشته به پیرانه سرم بازآید دارم امید خدایا که کنی تأخیری *** در اجل تا به سرم تاج سرم بازآید گر نثار قدم مهدی هادی نکنم *** گوهر جان به چه کار دگرم بازآید آنکه فرق سر من خاک کف پای وی است *** پادشاهی کنم ار او به سرم بازآید کوس نو دولتی از بام سعادت بزنم *** گر ببینم که شه دین ز درم بازآید میروم در طلبش کوی به کو دشت به دشت *** شخصم ار باز نیاید خبرم بازآید «فیض» نومید مشو در غم هجران و منال *** شاید ار بشنود آه سحرم، بازآید منتظران مژده باد امام باقر علیهالسلام در گفتاری امیدآفرین و نشاطبخش به منتظران حقیقی آن حضرت مژده میدهد که «یَأْتِی عَلَی النّاسِ زَمانٌ یَغِیبُ عَنْهُمْ اِمامُهُمْ فَیاطُوبی لِلثّابِتِینَ عَلی اَمْرِنا فِی ذلِکَ الزَّمانِ اِنَّ اَدْنی ما یَکُونُ لَهُمْ مِنَ الثّوابِ اَنْ یُنادِیَهُمُ الْبارِیءُ عَزَّ وَجَلَّ عِبادِی آمَنْتُمْ بِسِرّی وَصَدَّقْتُمْ بِغَیْبی فَأَبْشِرُوا بِحُسْنِ الثَّوابِ مِنّی؛(۱) بر مردم زمانی میآید که امامشان از منظر آنان غایب میشود. خوشا به حال آنانکه در آن زمان در امر [ولایت] ما اهل بیت ثابتقدم و استوار بمانند! کمترین پاداشی که به آنان میرسد، این است که خدای متعال خطابشان میکند و میفرماید: بندگان من! شما به حجت پنهان من ایمان آوردید و غیب مرا تصدیق کردید. پس بر شما مژده باد که بهترین پاداش من در انتظارتان است.» آنگاه امام باقر علیهالسلام ادامه داد: «خداوند متعال به خاطر ارجگذاری از چنین منتظران راستینی به آنان میفرماید: شما مردان و زنان، بندگان حقیقی من هستید. رفتار نیک و شایسته تان را میپذیرم و از کردار ناپسندتان عفو میکنم و به خاطر شما سایر گنه کاران را میآمرزم و بندگانم را به خاطر شما با باران رحمت خود سیراب و از آنان بلا را دفع میکنم. ای عزیزترین بندگان من! اگر شما نبودید، عذاب دردناک خود را به مردم نافرمان نازل میکردم.»(۲) یاران وفادار پیشوای پنجم علیهالسلام در توصیف یاران حضرت مهدی علیهالسلام که در زمان غیبت، خود را برای شرکت در قیام جهانی آن حضرت آماده میکنند، به ابو خالد کابلی فرمود: «من به گروهی مینگرم که در آستانه ظهور از طرف مشرق زمین به پا میخیزند. آنان به دنبال طلب حق و ایجاد حکومت الهی تلاش میکنند. بارها از متولیان حکومت اجراء حق را خواستار میشوند، امّا با بیاعتنایی مسئولین مواجه میشوند. وقتی که وضع را چنین ببینند، شمشیرهای خود را به دوش مینهند و با اقتدار و قاطعیت تمام در انجام خواسته شان اصرار میورزند تا اینکه سردمداران حکومت نمیپذیرند و آن حق طلبانِ ثابت قدم، ناگزیر به قیام و انقلاب میگردند و کسی نمیتواند جلوگیرشان شود. این حقجویان وقتی که حکومت را به دست گرفتند، آن را به غیر از صاحب الامر علیهالسلام به کس دیگری نمی سپارند. کشته های اینها همه از شهیدان راه حق محسوب میشوند.» در اینجا امام باقر علیهالسلام به ابو خالد کابلی جملهای زیبا فرمود که میتواند نصب العین همه منتظران لحظات ظهور باشد. آن حضرت فرمود: «اَما اِنِّی لَوْ اَدْرَکْتُ ذلِکَ لاَءَسْتَبْقَیْتُ نَفْسی لِصاحِبِ هذَا الاْءَمْرِ؛(۳) مطمئنا بدان! اگر من آن روزگاران را درک کنم، جانم را برای فداکاری در رکاب حضرت صاحب الامر علیهالسلام تقدیم میدارم.» امام پنجم علیهالسلام در مورد استقامت و استواری یاران حضرت مهدی علیهالسلام به آیهای از قرآن استناد کرد و در تفسیر آیه «فَاِذا جاءَ وَعْدُ اُوْلهُما بَعَثْنا عَلَیْکُمَ عِبادا لَنا اُولی بَأْسٍ شَدِیدٍ فَجاسُوا خِلالَ الدِّیارِ وَکانَ وَعْدا مَفْعُولاً»؛(۴) «هنگامی که نخستین وعده فرا رسد، گروهی از بندگان پیکارجویِ خود را بر ضد شما برمیانگیزیم [تا شما را سخت درهم کوبند و برای به دست آوردن مجرمان [خانه ها را جستجو میکنند و این وعده ای است قطعی.» فرمود: «این بندگان پیکارجو و مقاوم که به طرفداری از حق به پا میخیزند، همان حضرت قائم و یاران وفادار او هستند.»(۵) چشم به راه ظهور از منظر امام باقر علیهالسلام در عصر غیبت، چشم به راه ظهور حضرت مهدی علیهالسلام بودن و انتظار حکومت آل محمد محمد صلی الله علیه وآله را کشیدن از عبادات شایسته و برتر محسوب میشود. آن گرامی به نقل از وجود مقدس رسول اکرم محمد صلی الله علیه وآله فرمود: «اَفْضَلُ الْعِبادَهِ انْتِظارُ الْفَرَجِ؛(۶) انتظار [پیروزی و] فرج [آل محمد محمد صلی الله علیه وآله] از برترین عبادات محسوب میشود.» جهان در آستانه ظهور در آستانه ظهور حضرت مهدی علیهالسلام اوضاع جهان به بدترین وضع خود میرسد و ظلم و ناعدالتی، تبعیض، تضییع حقوق دیگران به بدترین وضع خود تبدیل شده و مردم از هر کس و حکومتی ناامید گردیده، به دنبال روزنه امید و ندای عدالتی میگردند که آنان را از آن منجلاب ستم و از چنگال زورمداران و مستکبران نجات بخشد. مردم چنان از دست دروغگویان فتنه انگیز و فرصت طلب به تنگ میآیند که شب و روز آرزوی قیام منادی عدالت را در سر میپرورانند. حضرت امام باقر علیهالسلام فضای تاریک جهان قبل از ظهور را اینگونه بیان میکند: «لا یَقُومُ الْقائِمُ اِلاّ عَلی خَوْفٍ شَدیدٍ مِنَ النّاسِ وَزَلازِلَ وَفِتْنَهٍ وَبَلاءٍ یُصیبُ النّاسَ وَطاعُونٍ قَبْلَ ذلِکَ وَسَیْفٍ قاطِعٍ بَیْنَ الْعَرَبِ وَاخْتِلافٍ شَدیدٍ بَیْنَ النّاسِ وَتشْتیتٍ فی دینِهِمْ وَتَغْییرٍ فی حالِهِمْ حَتّی یَتَمَنَّی الْمُتَمَنّی الْمَوْتَ صَباحا وَمَساءً مِنْ عِظَمِ ما یَری مِنْ کَلْبِ النّاسِ وَاَکْلِ بَعْضِهِمْ بَعْضا؛(۷) حضرت قائم علیهالسلام قیام نمیکند، مگر در حال ترس شدید مردم و زلزلهها و فتنه و بلایی که بر مردم فرا رسد و قبل از آن، گرفتار طاعون میشوند. آنگاه شمشیر برنده میان اعراب حاکم میشود و اختلاف میان مردم و تفرقه در دین و دگرگونی احوالشان به اوج میرسد؛ به گونه ای که هر کس بر اثر مشاهده درندهخویی و گزندگیای که در میان برخی از مردم نسبت به بعضی دیگر به وجود میآید، صبح و شام آرزوی مرگ میکند.» امام آنگاه افزود: «وقتی که یأس و ناامیدی تمام مردم را فرا گرفت و دیگر از هر جهت خود را در بنبست احساس کردند، امام غائب علیهالسلام قیام میکند.» اقتدار حضرت مهدی علیهالسلام برای اجراء عدالت و گسترش مساوات در جامعه اسلامی لازم است که موانع عدالت را از میان برداشت و راه آن را هموار کرد؛ زیرا اصحاب زر و زور و تزویر و کسانی که از درهم ریختگی جامعه در راه ترویج فساد و انحراف بهره میبرند، هرگز از عدالت و برنامه های عادلانه راضی نخواهند بود و با توسل به هر شیوه ای در مسیر احقاق حقوق مردم سنگاندازی خواهند کرد. بنابراین، یکی از مهمترین ویژگی های زمامداران عادل قاطعیت و صلابت در مقابله با دشمنان داخلی و خارجی است. امام زمان علیهالسلام نیز با اقتدار کامل مخالفین اسلام و دشمنان عدالت را سرکوب خواهد کرد. امام باقر علیهالسلام میفرماید: «لَیْسَ شَأْنُهُ اِلاّ بِالسَّیْفِ؛(۸) آن حضرت (در سرکوب دشمنان قسم خورده اش) فقط شمشیر را میشناسد.» او در قاطعیت همانند جدّش رسول خدا محمد صلی الله علیه وآله عمل خواهد کرد و به خیانتکاران، کافران و عوامل داخلی دشمن اجازه هیچگونه توطئه ای نخواهد داد. حضرت باقر علیهالسلام درباره شباهت حضرت مهدی علیهالسلام به پیامبران الهی مطالبی فرموده و درباره تشابه حضرت خاتم الاوصیاء به حضرت پیامبر اکرم محمد صلی الله علیه وآله فرموده است: «وَاَمّا مِنْ مُحَمَّدٍ صلیاللهعلیهوآله فَالْقِیامُ بِالسَّیْفِ وَتَبْیینُ آثارِهِ ثُمَّ یَضَعُ سَیْفَهُ عَلی عاتِقِهِ ثَمانِیَهَ اَشْهُرٍ فَلا یَزالُ یَقْتُلُ اَعْداءَ اللّهِ حَتّی یَرْضَی اللّهُ عَزَّ وَجَلَّ؛(۹) و امّا [شباهت حضرت مهدی علیهالسلام ] به پیامبر اکرم محمد صلی الله علیه وآله قیام با شمشیر است [که دشمنان لجوج را از میان برمیدارد] و آثار آن حضرت را آشکار میکند. آنگاه هشت ماه به صورت مسلّح و آماده به سر میبرد و همواره با دشمنان خدا مبارزه میکند تا اینکه خداوند راضی شود.» بانوان در دولت مهدوی بدون تردید بانوانِ شایسته و متعهد در دولت آن حضرت جایگاه ارزشمندی دارند. نقش زن در آن زمان همانند زنان صدر اسلام، فراخور حال آنان و نسبت به موقعیت ویژهشان خواهد بود؛ یعنی همان رسالتی که یک زن مسلمان طبق آیین اسلام به دوش گرفته است، در عصر ظهور نیز به آن پایبند خواهد بود. آنچه از روایات برمیآید، آن است که عدهای از کارگزاران آن حضرت از بانوان ارجمند هستند. جابر بن یزید جعفی از یاران نزدیک امام محمد باقر علیهالسلام به نقل از آن حضرت فرمود: «وَیَجِیءُ وَاللّهِ ثَلاثُ مِائَهٍ وَبِضْعَهَ عَشَرَ رَجُلاً فیهِمْ خَمْسُونَ امْرَأَهً یَجْتَمِعُونَ بِمَکَّهَ عَلی غَیْرِ میعادٍ؛(۱۰) به خدا سوگند! ۳۱۳ نفر یاران مهدی علیهالسلام میآیند که پنجاه نفر از آنان زن میباشند و بدون هیچگونه وعده قبلی در شهر مکه گرد هم جمع میشوند.» روایت دیگری در این زمینه از ام سلمه، همسر رسول خدا محمد صلی الله علیه وآله از طریق اهل سنت نقل شده است که پیامبر اکرم محمد صلی الله علیه وآله در آن گفتار با اشاره به عصر ظهور و اجتماع یاران حضرت مهدی علیهالسلام در اطراف آن حضرت میفرماید: «یَعُوذُ عائِذٌ فِی الْحَرَمِ فَیَجْتَمِعُ النّاسُ اِلَیْهِ کَالطَیْرِ الْوارِدِ الْمُتَفَرِّقَهِ حَتّی یَجْتَمِعَ اِلَیْهِ ثَلاثُ مِائَهٍ وَاَرْبَعَهَ عَشَرَ رَجُلاً فِیهِ نِسْوَهٌ...؛ (در زمان ظهور) پناهخواهی به حرم خداوند در مکه پناهنده میشود. مردم همانند کبوتران از هر سو به جانب ا و رو میآورند تا اینکه سیصد و چهارده نفر که عدهای از آنان زن هستند، دور او را میگیرند.» و ادامه داد: «و از همانجا خروج میکنند و بر تمام ستمگران و اعوان و انصارشان پیروز میگردند و عدل را آنچنان در روی زمین برقرار میسازند که زندگان آرزو میکنند که ای کاش مرده هایشان نیز از طعم آن عدالت میچشیدند!»(۱۱) مخالفین دولت مهدوی سران جبهه باطل معمولاً افرادی خودخواه، متکبر، صاحب صفات ناپسند انسانی هستند که در مقابل حق خودنمایی میکنند. آنان چنان در منجلاب فساد و گناه غوطه ورند که انسانهای حقطلب و جلوه های فضیلت را خطرناکترین دشمنان خویش قلمداد میکنند. به همین جهت، تمام تلاش های خود را برای نابودی آیین حق و رهبران الهی به کار میگیرند. امّا خداوند طبق سنت پایدار خود همواره حق را پیروز گردانیده و دشمنانش را مأیوس و مغلوب کرده است. قرآن میفرماید: «یُرِیدُونَ أَن یُطْفِئُواْ نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَ هِهِمْ وَیَأْبَی اللَّهُ إِلآَّ أَن یُتِمَّ نُورَهُ وَلَوْ کَرِهَ الْکَـفِرُونَ »؛(۱۲) «[مخالفین حق [میخواهند نور خدا را با دهانهای خود خاموش کنند، ولی خدا جز این نمیخواهد که نورش را کامل کند؛ هر چند کافران را خوش نیاید.» در عصر ظهور، تلاش های زیادی صورت میگیرد تا از استقرار حکومت قائم آل محمد محمد صلی الله علیه وآله جلوگیری شود، امّا آن حضرت به لطف و مدد الهی، تمام موانع را از میان برمیدارد. سفیانی یکی از دشمنان سرسخت حضرت مهدی علیهالسلام است. امیر مؤمنان علی علیهالسلام در مورد جنایات وی به کوفیان فرمود: «بدا به حال کوفه! سفیانی چه جنایاتی در آنجا انجام میدهد! به حریم شما تجاوز میکند، کودکان را سر میبرد و ناموس شما را هتک میکند.»(۱۳) امام باقر علیهالسلام درباره ویژگی های این دشمن سرسخت حضرت مهدی علیهالسلام فرمود: «اگر سفیانی را مشاهده کنی، در واقع پلیدترین مردم را دیدهای. وی دارای رنگی بور و سرخ و کبود است. هرگز سر به بندگی خدا فرو نیاورده و مکه و مدینه را ندیده است.»(۱۴) امام باقر علیهالسلام میفرماید: «گویا من سفیانی (سرکرده دشمنان حضرت امام عصر علیهالسلام ) را میبینم که در زمینهای سرسبز شما در کوفه اقامت گزیده، ندا میدهد که هر کس سر یک تن از شیعیان علی علیهالسلام را بیاورد، هزار درهم پاداش اوست. در این هنگام، همسایه به همسایه دیگر حمله میکند و میگوید: این شخص از شیعیان است. او را میکشد و هزار درهم جایزه میگیرد.»(۱۵) شیصبانی نیز یکی دیگر از سران جبهه باطل در عصر ظهور است. او از دشمنان کینه توز اهل بیت علیهمالسلام و حضرت مهدی علیهالسلام میباشد. ریشهاش به بنی عباس میرسد و شخصی بدکردار، شیطان صفت و گمنام است. امام باقر علیهالسلام به جابر جعفی فرمود: «سفیانی خروج نمیکند، مگر آنکه قبل از او شیصبانی در سرزمین عراق خروج میکند. او همانند جوشیدن آب از زمین، یکباره پیدا میشود و فرستادگان شما را به قتل میرساند. بعد از آن در انتظار خروج سفیانی و ظهور قائم علیهالسلام باشید.»(۱۶) دجّال نیز فتنهگری کذّاب و فریبنده است که موجی از آشوب و فتنه به پا میکند و بسیاری را با دسیسههای شیطانیاش میفریبد. چشم راست او ناپیداست و نام اصلیاش صیف بن عائد است. او ادّعای خدایی میکند. در سحر و جادو، زبردست و در فریب مردم، مهارت عجیبی دارد. شیطان صفتان به اطراف او گرد میآیند. امّا طبق مشیت الهی و سنت تغییرناپذیرش همچنان که در طول تاریخ همواره به اثبات رسیده است، اهل باطل همچون کف روی آب نابود شدنی هستند و حضرت مهدی علیهالسلام نیز با غلبه بر سران کفر و فتنه و نفاق طومار زندگانی دشمنان فضیلت و کمال را درهم میپیچد و بساط عدل و داد و انسانیت را در روی زمین میگسترد. ________________________________________ ۱٫ کمال الدین، ج ۱، ص ۳۳۰٫ ۲٫ همان. ۳٫ غیبت نعمانی، ص ۲۷۳٫ ۴٫ اسراء / ۵٫ ۵٫ تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۲۸۱٫ ۶٫ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵٫ ۷٫ همان، ص ۲۳۰٫ ۸٫ همان، ص ۳۵۴٫ ۹٫ کمال الدین، ص ۳۲۹٫ ۱۰٫ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۲۲٫ ۱۱٫ معجم احادیث المهدی علیهالسلام ، ج ۱، ص ۵۰۱؛ المعجم الاوسط، ج ۵، ص ۳۳۴٫ ۱۲٫ توبه / ۳۲٫ ۱۳٫ یوم الخلاص، ص ۹۳٫ ۱۴٫ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۵۴٫ ۱۵٫ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۱۵٫ ۱۶٫ غیبت نعمانی، ص ۳۰۲٫ http://www.sibtayn.com/