روزشمار تاریخ معاصر ایران/ جلد اول و دوم
روزشمار تاریخ معاصر ایران/ جلد اول و دوم
Author :
Publisher :
Publication year :
1385
Publish number :
اول
Publish location :
تهران - ایران
Number of volumes :
2
Persian Title :
روزشمار تاریخ معاصر ایران/ جلد اول و دوم
(0 آرا)
(0 آرا)
روزشمار تاریخ معاصر ایران/ جلد اول و دوم
روزشمار تاریخ معاصر ایران، اثر حسن فراهانى، گزارش وقایع اواخر سال ۱۲۹۹ش تا اواخر سال ۱۳۰۰ش در ایران بوده که به زبان فارسى و در سال ۱۳۸۵ش نوشته شده است. بررسى کودتاى سوم اسفند ۱۲۹۹ش و تحولات بعدى آن درتاریخ معاصر ایران و آشکار ساختن زوایاى پنهان دوره مذکور، سبب تهیه و تدوین کتاب مى‌باشد. آن چه باعث اهمیت کتاب شده، آن است که هر اتفاقى که دقیقاً در یک روز خاص رخ داده است، گزارش شده تا محقق بتواند با برقرارى ارتباط میان رخدادها، از یک واقعه، تصویرى صحیح براى خود بسازد. توضیح کتاب:
روزشمار تاریخ، ثبت وقایع و حوادث تاریخی در روز وقوع آن است. این کتاب روزشماری از تاریخ معاصر ایران در فاصله‌ی سوم اسفند سال ۱۲۹۹ تا سال ۱۳۰۰ است. این روزشمار، توصیفی است و پس از آن نقل گزیده‌ی خبرهای سیاسی، تاریخی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، در صورت لزوم شرح و بسط خبر را نیز دربرمی‌گیرد. در این پژوهش تلاش شده است تا همه‌ی خبرهای موثر در شکل‌گیری تاریخ معاصر ایران آورده شود. از آن‌جا که ادبیات خبرهای مربوط به این دوره با نثر عصر کنونی تفاوت آشکاری دارد، افزون بر استفاده از نثر و ادبیات متداول امروزی، برای سهولت، واژه‌های گنگ و مبهم و نامفهوم گویاسازی شده‌اند. این مجموعه که کتاب حاضر، جلد اول آن به شمار می‌رود، برای آشکار ساختن زوایای پنهان تحولات تاریخ معاصر ایران، از کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ به بعد، تنها به کنار هم قرار دادن رویدادها به ترتیب زمان وقوع آن‌ها بسنده کرده است. ملاک انتخاب اخبار، تاثیر آن‌ها در تاریخ معاصر ایران، تواتر در منابع، دامنه‌ی آن در روزها، ماه‌ها و سال‌های بعد بوده و سعی شده تا اخبار متنوعی با موضوعات مختلف در میان خبرهای دیگر گنجانده شود. از حوادث مهم این دوره می‌توان به دخالت انگلیس در کودتای سوم اسفند، لغو قرارداد ۱۹۱۹، تخلیله‌ی شمال ایران از نیروهای انگلیسی، تجاوز قشون روسیه به خاک ایران، انتصاب رضاخان به سمت وزیر جنگ، نهضت جنگل، پیش‌روی نیروهای بلشویک به سمت ایران، و شورش پسیان در مشهد اشاره کرد.
جلد دوم روزشمار تاریخ معاصر ایران به بررسی رویدادهای دومین سال حکومت رضاخان یعنی ۱۳۰۱ هجری شمسی اختصاص دارد. این کتاب بر اساس اسناد موجود در کاخ مرمر که شامل مکاتبات اداری، بخش‌نامه‌ها، مراسلات افراد عادی و رجال کشوری و لشکری دوران وزارت جنگ و شخص رضاخان می‌باشد تدوین و تنظیم شده است. با این همه، اسناد سال ۱۳۰۱ صرفاً ماهیت نظامی ندارد و علت آن اعمال نفوذ و دخالتهای وزارت جنگ به ویژه شخص رضاخان در امور سیاسی و کشوری بوده است. اهمیت اسناد نیز ناشی از همین دخالتهاست. علاوه بر اسناد کاخ مرمر، برای حفظ قالب تقویم‌نگاری (کرونولوژی) و ترسیم فضای سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی آن دوره منابع دیگری چون روزنامه‌های آن دوره، کتابها و نیز اسناد موجود در وزارت خارجه، سازمان اسناد ملی، مجلس شورای اسلامی و همچنین بایگانی ملی انگلیس در تدوین و تکمیل جلد دوم روزشمار تاریخ معاصر ایران مؤثر بوده است.
