استدراج سقوط گام به گام
کتاب حاضر در چند عنوان، مساله استدراج را مورد بررسی قرار داده است. درباره استدراج، ابعاد فراگیر استدراج، الگوهای منفی استدراج، عوامل و نشانه‌های استدراج، فلسفه و حکمت استدراج، آثار زیان‌بار و فرجام شوم استدراج و راه‌کارهای ایمنی از استدراج، عناوین مطالب این اثرند.
بر اساس مطالب کتاب «استدراج در کنار مراحل هدایت و آزمایش عمومی انسان، از سنت‌های فراگیر الهی و ویژه مردمان گمراه و سرکش است که در آن، انسان به تدریج و غیرمستقیم، بر اثر اصرار بر گناه و نافرمانی، به عذاب و هلاکت نزدیک می‌شود.
در این تعریف به سه عامل «تدریج»، «حرکت» و «هلاکت» توجه شده است. این سه شاخص از معنای لغوی واژه «استدراج» گرفته شده است. استدراج از ریشه «د-ر-ج» به معنای «اندک اندک، گام برداشتن» و «حرکت چیزی یا حرکت در ضمن چیزی» و «در هم پیچیده شدن اشیا و مرگ و فنا» است. در همه کاربردها معنای تدریج و نوعی حرکت صعودی یا نزولی وجود دارد.
استدراج به نوعی صناعت ادبی نیز که درباره مباحثات و مجادلات است گفته می‌شود؛ به این گونه که شخص از مسیری پنهان و با جلب نظر تدریجی مخاطب، او را به پذیرش مدعایش وادار می‌کند.
مفهوم قرآنی استدراج گویا فرو رفتن افراد به تدریج در مقصد و فرجامشان، یا در هم پیچیده شدن زندگی و وجودشان بر اثر غفلت از یاد خداوند است. آنان که از هدایت‌های تکوینی و تشریعی خداوند و آزمایش‌های گوناگون او برای هدایتشان اثر مثبت نمی‌پذیرند، سرانجام به کلی رها می‌شوند و حتی زمینه‌ها و امکانات سقوط و تنزلشان نیز مهیا می‌شود تا به فرجام شوم خویش نزدیک شده، ناگاه به عذاب خداوندی دچار شوند.
واژه استدراج تنها دوبار در قرآن آمده است. علاوه بر آن در قالب واژگان متعدد دیگری نیز گستره وسیع معنایی آن اشاره شده است. در واقع، مفهوم استدراج را باید ذیل دو عنوان وسیع «کفر» و «ایمان» بررسی کرد.»
