جامع الفتاوى مناسک حج با روشی جدید

جامع الفتاوى مناسک حج با روشی جدید

کتاب فوق توسط سید مرتضى موسوى شاهرودى با روشى جدید تهیه و تنظیم شده است. این اثر در سال ۱۴۲۶ق به زبان فارسى نگارش شده و دربردارنده فتاواى ده تن از مراجع تقلید شیعه پیرامون اعمال و مناسک حج است. ساختار کتاب با سه مقدمه از گردآورنده، آغاز و مطالب در سه بخش و هر بخش در چندین فصل تنظیم گردیده است. قبل از بیان واجبات و مناسک حج، مسائلى مربوط به وجوب حج و برخى مسائل نیابت و وصیت به حج، ذکر شده است. گزارش محتوا در مقدمات کتاب دلایل نگارش این اثر و خصوصیات و ویژگى‌هاى آن بیان شده است. در بخش اول، به وجوب حج و مسائل مربوط به آن پرداخته شده و موضوعات زیر، مورد بحث قرار گرفته است: شرایط وجوب حجت‌الاسلام، نیابت، حج استحبابى و اقسام حج که عبارتند از حج اِفراد و حج تمتع در بخش دوم، اعمال عمره تمتع مورد بحث قرار گرفته است. این بخش دربردارنده احکام و مسائل مربوط به میقات، واجبات احرام، محرمات احرام، طواف و احکام آن، نماز طواف، سعى بین صفا و مروه و تقصیر مى‌باشد در آخرین بخش، به اعمال حج تمتع پرداخته شده است. عناوین فصول این بخش عبارتند از: احرام حج، وقوف به عرفات، وقوف به مشعرالحرام، اعمال منى، واجبات بعد از اعمال منى، بیتوته در منى و رمى جمرات سه‌گانه برخى از خصوصیات و ویژگى‌هاى اثر حاضر، عبارتند از: مطابق است با فتاواى ده نفر از مراجع بزرگوار تقلید که عبارتند از آیات عظام: امام خمینى، خوئى، گلپایگانى، بهجت، تبریزى، سیستانى، صافى گلپایگانى، فاضل لنکرانى، خامنه‌اى و مکارم شیرازى. در این کتاب، احتیاط واجب با توجه به اینکه قابل رجوع به فتواى فالأعلم است، جمع‌آورى شده و فتواى مشهور بین این ده مرجع ذکر شده است؛ زیرا یا فتوا در مسأله دارند یا احتیاطى که قابل رجوع به فتوا است. بنابراین، مقلدین مراجع فوق‌الذکر مى‌توانند به متن این کتاب با ملاحظه پاورقى، عمل نمایند یا از جهت اینکه فتواى مرجع تقلید آنان است و یا از این‌جهت که مرجع تقلید آنان در مسأله فتوا ندارد و احتیاط کرده و متن موجود، فتواى مرجعى است که مقلد آنان مى‌تواند به آن عمل نماید. عبارت متن مطابق است با فتواى اکثر مراجع فوق و چنانچه هر کدام از این بزرگواران فتوا به خلاف داشته باشند، در پاورقى آمده است. در مواردى اندک، احتیاط در مسأله ذکر شده و این به‌خاطر آن است که فتوا در مسأله نبوده و همه احتیاط فرموده‌اند. اگر در مسأله‌اى دو فتواى مختلف بوده و بعضى نیز احتیاط کرده‌اند، فتواى اکثر با ارجاع احتیاط به آن در متن و تنها فتواى دیگر در پاورقى آورده شده، جز آن‌که اختلاف میان اقلیت و اکثریت کم باشد، که در این صورت فتواى مطابق احتیاط در متن آورده شده است. مسائلى که در بخش مسائل متفرقه و استفتائات مناسک منتشر شده، از سوى بعثه مقام معظم رهبرى آمده و در اینجا به‌جاى مناسب خود و استفتائات جزئى به‌صورت مسائل کلّى به هر قسمتى منتقل شده است. در مواردى که بعضى از مراجع عظام متعرّض فرعى شده‌اند و دیگران متعرّض نبوده‌اند، آن فرع از دیگران نیز استفتا شده و نظر آنان هم منعکس گردیده که این خود باعث تکمیل جزوه و تقلیل بعضى پاورقى‌ها شده است. در فهرست و ترتیب محرمات احرام، تغییراتى داده شده؛ مثلاً مسائل صید که کمتر مورد ابتلا است، در آخر و مسائل مربوط به روابط زن و مرد، به جهت برخى ملاحظات، در ابتداى محرمات آورده نشده است. در مسائلى که بعضى مراجع عظام فتوى داده‌اند و بعضى احتیاط نموده‌اند، ولى فتوى به خلاف آن وجود ندارد، این نوع احتیاطات در متن کتاب به فتواى مشهور ارجاع داده شده و دیگر نامى از آن برده نشده است. در مسائلى که دو فتواى مخالف یکدیگر وجود داشته و بعضى از مراجع عظام، احتیاط کرده‌اند، این‌گونه موارد احتیاطات به صورت «*» علامت‌گذارى و در آخر کتاب آورده شده است تا کسانى که مى‌خواهند بدانند مرجع تقلیدشان فتوى دارد یا احتیاط، با شناخت احتیاط مرجع تقلیدشان، به فالأعلم مورد نظر خود مراجعه نمایند