کتاب حاضر مشتمل بر دوازده جلسه سخنرانی متفکر شهید استاد مرتضی مطهری پیرامون ” فلسفه اخلاق ” و دارای دو بخش است بخش اول که قسمت اعظم کتاب را تشکیل میدهد متشکل از نه سخنرانی استاد در سال ۱۳۵۱ شمسی در مسجد ارک ( تهران ) میباشد که البته در اصل ده سخنرانی بوده و متاسفانه نوار سخنرانی اول در دست نیست ، ولی این امر لطمه ای به بحث وارد نمیکند زیرا در جلسه دوم ، استاد شهید خلاصه ای از بحث جلسه اول را بازگو نموده اند بخش دوم که ” ضمیمه ” نام گرفته است متشکل از سه سخنرانی استاد میباشد که در زمانها و مکانهای مختلف ایراد شده اند تاریخ دقیق و محل سخنرانی اول یعنی” اخلاق کمونیستی ” مشخص نیست ولی آنچه مسلم است این سخنرانی در اواخر حیات استاد انجام گرفته است سخنرانی دوم” مسئله خودی در اخلاق ” نام دارد که در حدود سال ۱۳۳۹ در دانشسرای عالی تهران ایراد شده است و البته نوار آن در دست نیست و تنظیم آن از روی متنی که در همان زمان از نوار استخراج شده و در اختیار استاد قرار گرفته صورت پذیرفته است ” معیار فعل اخلاقی ” گفتار سوم این بخش و آخرین گفتار کتاب میباشد که در اواخر حیات استاد و در جمع طلاب علوم دینی ایراد شده است و البته اوائل این بحث که در تعریف فعل طبیعی و فعل اخلاقی میباشد میتواند تا حدی نبود اولین گفتار بخش اول را جبران نماید . در اینجا ذکر چند نکته را لازم میدانیم : ۱ – کتاب حاضر صرفا حاوی بحث پیرامون اخلاق نظری نمیباشد بلکه شامل مطالب جاذب و نافذی درباره اخلاق عملی نیز هست و توام بودن اخلاق نظری و اخلاق عملی در این کتاب از امتیازات مهم آن است . ۲ – در پایان اکثر سخنرانیها استاد شهید به جهت موقعیت زمانی ذکر مصیبت کرده اند که بی ارتباط با موضوع بحث نیز نمیباشد این ذکر مصیبتها حذف نگردیده اند . ۳ – عناوین گفتارها – غیر از گفتارهای دهم و یازدهم – از تنظیم کننده میباشد . ۴ – استاد شهید یادداشتهای نسبتا زیادی پیرامون فلسفه اخلاق و اخلاق اسلامی دارند که به فضل خدا در سلسله یادداشتها به چاپ خواهند رسید . ۵ – قبلا کتابی تحت عنوان ” فلسفه اخلاق ” به نام استاد شهید توسط واحد فرهنگی یکی از بنیادها بدون کسب اجازه از مسؤولین امر منتشر شده است در تنظیم کتاب مذکور دقت لازم به کار نرفته و تنظیم کننده ، مطالب استاد را به قلم خود در آورده و اصالت کلام استاد را از بین برده است و به علاوه کتاب مذکور فاقد دو گفتار آخر کتاب حاضر است لهذا کتاب مذکور فاقد اعتبار است . فرصت را مغتنم شمرده به اطلاع علاقمندان آثار استاد شهید میرساند : همچنین است وضع کتابهای ” فطرت ” و “توحید ” که از سوی یکی از انجمنهای اسلامی و نیز کتاب ” شناخت ” که از سوی یکی از ناشران غیر مسؤول ، به نام استاد منتشر شده اند و ” شورای نظارت بر نشر آثار استاد شهید ” مشغول تدوین متن صحیح و کامل کتابهای مذکور میباشد که در آینده نزدیک به یاری خدا منتشر خواهند شد ، و البته با اقداماتی که به عمل آمده از این پس شاهد اینگونه بی نظمیها در نشر آثار استاد شهید نخواهیم بود از خدای متعال توفیق بیشتر مسئلت داریم.
