مهیج الاحزان
(0 آرا)
مهیج الاحزان
این کتاب یکی از منابع و مآخذ ارزشمند و قابل توجه در حوزه‌ی عاشورا است. نام کامل این کتاب«مهیج‌الاحزان و موقد النیّران فی قلوب اهل الایمان؛ برانگیزاننده‌ی اندوه‌ها و روشن کننده‌ی آتش‌ها در جان‌ها و قلب‌های اهل ایمان است.» این کتاب به چهارده قسمت اساسی تقسیم شده است؛ بعضی از مجالس بلند و طولانی و بعضی کوتاه‌ترند. هر مجلس بخشی از کل جریان قیام امام حسین(ع) را در بر گرفته است. همان‌گونه که پیش از این اشاره شد، این کتاب در سال(۱۲۳۷ ه.ق) تألیف و به پایان رسیده است و این نشان می‌دهد که نویسنده یک سال و یا بیش‌تر از آن را صرف نوشتن این کتاب نموده است. ویژگیهای کتاب: یکی از مهم‌ترین ویژگیهای این کتاب این است که هر مجلس از کتاب، با یک«براعت استهلال» شروع می‌شود. براعت استهلال یا خوش آغازی به معنای مقدمه‌ای زیبا و شیرین است که زمینه‌ی روحی و فکری خواننده را برای ورود به متن آماده می‌کند. یکی دیگر از ویژگیهای ممتاز این کتاب، مقدمه‌ای کلی است که نویسنده در آغاز هر مجلس مطرح می‌کند. این مقدمه اطلاعات ارزشمندی به خواننده می‌دهد و او را برای ورود به بحث آماده می‌کند. نقدهای وارد بر کتاب: نویسنده به سیر تاریخی دقیق در هر فصل و مجلس وفادار نیست. گاهی قضایایی از یک فصل در فصل‌های دیگر آمیخته شده‌است و ترتیب تاریخی بعضی از وقایع رعایت نشده‌اند. نویسنده عنان اختیار را زمانی که به شعر می‌پردازد، از دست می‌دهد. آشفتگی را می‌توان در نگارش کتاب، مشاهده نمود. کتاب نظام یافته نیست، بخش‌ها از تسلسل منطقی برخوردار نیستند. تقسیم کردن مباحث در میان مجالس باعث شده که تسلسل منطقی و تاریخی مباحث گسسته شود. این کتاب به عنوان یک مقتل که مباحث و موضوعات تاریخی کربلا را از آغاز تا پایان به صورت نظام یافته بیان کرده باشد، قابل استفاده نیست. اما مباحث بسیار ارزشمندی در کتاب آمده است که قابل استفاده و بهره‌گیری هستند. عناوین اصلی کتاب شامل: سرآغاز؛ مقدمه‌ی کتاب؛ خروج سیدالشهداء از مدینه‌ی مشرفه به سمت مکه‌ی معظمه و...؛ امام حسین جدش رسول خدا را در خواب می‌بیند؛ وداع امام حسین با تربت پاک مادرش فاطمه‌ی زهرا؛ و برادرش؛ خروج سرور سعدا سیدالشهداء از مکه‌ی معظمه به سوی عراق و ورود به کربلای معلا؛ وقایعی که در زمان ورود سیدالشهداء به سرزمین کربلا تا شب عاشورا رخ داد؛ در وقایع جان‌سوز و حکایت غم‌اندوز شب عاشورا؛ در وقایع جان سوز صبح عاشورا و پیش از ظهر و ظهر آن؛ در بیان شهادت بعضی از اصحاب گرامی سید الشهداء؛ در بیان کیفیت شهادت اولاد عقیل و قاسم بن حسن؛ در بیان کیفیت شهادت اولاد امیرالمؤمنین؛ در بیان کیفیت شهادت نوباوه‌ی حیدر و شبه پیغمبر حضرت علی اکبر؛ در بیان محاربه‌ی سیدالشهدا بنفسه الشریف؛ وقایع بعد از شهادت سیدالشهداء و تاراج خیمه‌ها؛ در بیان کیفیت ورود کاروان الم و محنت به کوفه؛ در بیان کیفیت ورود کاروان الم و محنت به شام غم و حکایات شام؛ در بیان کیفیت ورود اهل بیت و اسیران به مدینه مشرفه؛ پاورقی
