المکتفی فی الوقف و الابتداء

المکتفی فی الوقف و الابتداء

المکتفی فی الوقف و الابتداء مؤلف: ابو عمرو دانی مترجمان: کریم دولتی و صادق درودیان کتاب پیرامون مسائل مختلف وقف و ابتداء در آیات قرآن مجید نوشته شده است. مؤلف که از دانشمندان اسلامی در قرن چهارم می‌باشد،  در این کتاب وقف ابتدا را در سوره‌های مختلف قرآن بررسی نموده و در مواردی که باید در آیات وقف انجام پذیرد بیان کرده است. وی در ضمن بیان موارد وقف، توضیحاتی پیرامون موضوعات مختلف وقف ارائه نموده است که می‌توان به این موارد اشاره نمود: تشویق برای تعلیم وقف تام، بیان اقسام وقف، توضیح وقف تام، وقف کافی، حسن و وقف قبیح، وی با بررسی تمام آیات از ابتدای قرآن تا پایان سوره ناس، موارد را مشخص نموده که چه نوع وقفی (تام- کافی...) باید در این جمله از آیه صورت بپذیرد.  با توجه به اینکه این کتاب هم مباحث مفهومی و هم مباحث مصداقی را ارائه نموده و سوره‌های قرآن همگی مورد بررسی قرار گرفته است. برای علاقه مندان به دانش تجوید و قرائت قرآن، فراگیری و بهره مند شدن از مطالب ارزشمند آن امری ضروری است. ویژگی‌های نسخه مؤلف ۱- در برخی از موارد پس از ذکر نوع وقف، روایتی از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نقل می‌نماید که حضرت چگونه آیه را قرائت می‌کرده است ۲- در اکثر موارد علت وقف را بیان کرده است ۳- در برخی از موارد پیرامون چگونگی وقف قواعدی را ذکر می‌کند مانند آنچه که در ذیل آخر سوره حمد آمده است که:آنچه وقف بر آن ناپسند است چیزهایی از قبیل وقف بر مبدل منه بدون بدل، موصوف بدون صفت و مؤکد بدون تاکید و معطوف بدون عطف می‌باشد. ۴- مواردی که اختلاف قرائت وجود داشته باشد به آن اشاره نموده است. ویژگیهای نسخه تحقیق شده ۱- ذکر آدرس روایات و آیات موجود در متن، در پاورقی ۲- ارجاع به منابع دیگر جهت مطالعه بیشتر مانند آنچه که در صفحه ۴۳ در پاورقی ذکر نموده و تعداد ۹ (نه) مورد کتاب آدرس داده است ۳- چنانچه در آیه مورد بحث اختلاف قرائت وجود داشته باشد آن اختلاف را همراه با نام قاری ذکر کرده است مانند آنچه که در صفحه ۱۴۲ درباره آیه شریفه ۹۲ سوره مؤمنون آورده است ۴- ذکر مقدمه ایی که در آن شرح مختصری از زندگی مؤلف همراه با معرفی کتابهای تالیف شده، آورده است ۵- اضافه نمودن فهرست اعلام، روایات در آخر کتاب ویژگی‌های نسخه ترجمه کتاب توسط آقایان کریم دولتی و صادق درودیان به زبان فارسی ترجمه شده که نسخه ترجمه دارای ویژگیهای زیر می‌باشد: ۱- بیان مختصر تاریخچه تالیف در مورد وقف و ابتداء که کتابهای تالیف شده از صدر اسلام تا عصر حاضر همراه با مؤلفین آنها ذکر شده است. ۲- بیان و شرح مختصری درباره زندگی مؤلف کتاب، یعنی ابو عمرو دانی. ۳- ترجمه سلیس و روان می‌باشد. ۴- آدرس آیات و روایات مذکور در متن و ترجمه آنها در پاورقی. ۵- تفکیک کردن مباحث نظری از مباحث عملی بدینگونه که مباحثی را که ابو عمرو دانی به صورت پراکنده در لابلای مطالب بیان کرده، از متن جدا نموده و طی شش گفتار آورده آنگاه مباحث عملی را مطرح نموده و وقف را در سوره‌های قرآن از ابتدا تا سوره ابراهیم آورده است- که ادامه آن مربوط است به جلد دوم که هنوز چاپ نشده است.