حلیه المتقین

حلیه المتقین

مقدّمه حضرت آیه‌الله العظمى مکارم شیرازى (مدّظلّه) نگاهى به کتاب ارزشمند حلیه المتّقین علّامه عالیقدر مجلسى؛ از افتخارات شیعه در اختیار داشتن گنجینه‌اى پربار از احادیث پیامبر اعظم ۹ وروایات اهل بیت : است که آن هم عمومآ منتهى به روایات پیامبر اکرم ۹ مى‌شود. در همه ابواب علوم اسلامى اعمّ از عبادات، معاملات، سیاسات، عرفان واخلاق اسلامى ـ بحمدالله ـ دست پرى از روایات معصومین : داریم، در حالى که دیگران از این نظر بسیار در تنگنا قرار دارند تا آنجا که معروف است «ابوحنیفه» در تمام ابواب فقه به بیش از هفده حدیث از احادیث پیامبر اکرم ۹ دست نیافت. این سخن خواه حقیقت باشد یا مبالغه، نشان از تهى بودن دست کسانى دارد که از مکتب اهل بیت : فاصله گرفته و به «حدیث ثقلین» پشت کرده‌اند. ومى‌توان گفت یکى از عوامل پناه بردن به «قیاس» و«استحسان» و«ظنون غیر معتبر»، همین دست‌مایه ناچیز روایى است. از کسانى که از گنجینه علوم محمّد وآل محمّد : بهره کافى ووافى برده‌اند، علّامه مجلسى است که عالم بزرگ روزگار خود وداراى ابتکارات فراوان در علوم اسلامى، به‌ویژه «علم الحدیث» بود. کتاب بحارالأنوار او که اقیانوسى عظیم از روایات اهل بیت : است، دلیل روشن این معناست. درست است که اراده علّامه مجلسى بر این بوده که در این کتاب تمام احادیث را اعمّ از صحیح وضعیف، گرد آورَد ونقّادى آن را به کتاب‌هاى دیگرش واگذارد، هرچه هست دائره‌المعارف عجیب وپرارزشى است. نشانه اهتمام علّامه مجلسى؛ به اَسناد روایات در کتاب ارزشمندش مرآه العقول آشکار مى‌شود که موشکافى ودقّت بسیار فوق‌العاده در نقّادى احادیث کتاب کافى ـ آن کتاب بسیار پراهمیّت ـ به خرج داده است. * به هر حال، این مرد بزرگ وپرمایه ومؤیّد به تأییدات الهى وآگاه به نیازهاى مختلف پیروان این مکتب، کتاب‌هاى گوناگون هر کدام را براى هدف خاصّى ویا صحیح‌تر، پر کردن خلأ معیّنى نگاشته است. از جمله همین کتاب پربار حلیه المتّقین است که با زبان فارسى روان وساده عصر خود، آداب زندگى را در تمام زمینه‌ها از دیدگاه اسلام وائمّه اهل بیت : در چهارده باب به رشته تحریر درآورده ودر هر باب هر چه را مناسب وباارزش یافته ذکر کرده است؛ به گونه‌اى که تمام زندگى فردى واجتماعى ومادّى ومعنوى انسان را پوشش مى‌دهد. ولى چون با گذشت زمان (حدود چهارصد سال)، ادبیّات فارسى ونیازها تغییر یافته، لازم بود ویرایش دقیقى در آن صورت گیرد وپاره‌اى از مسائل را که در زمان ما خارج از محدوده نیازهاى مردم است کنار گذاشته شود وکتاب مزبور، با حفظ اصالت محتوا، در لباس تازه‌اى عرضه شود که همگان از آن بهره ببرند. * اینجانب مدّت‌ها پیش این نیاز را احساس کرده بودم تا اینکه تصمیم گرفتم انجام دادن آن را بر عهده دانشمند محترم حجّه‌الاسلام والمسلمین آقاى حاج شیخ ابوالقاسم علیان‌نژادى که عالمى خوش ذوق وپرکار وهوشیار است بگذارم وایشان با صرف وقت فراوان ـ بحمدالله ـ این کار را به سامان رساند. امیدوارم روح مقدّس علّامه مجلسى ـ رضوان الله تعالى علیه ـ از این کار خشنود باشد وهمگان توفیق یابند از زحمات آن مرد بزرگ بهره‌مند شوند. درود خداوند بر روان پاکش باد. والحمدلله ربّ العالمین اوّل ربیع الثّانى ۱۴۳۳ ناصر مکارم شیرازى

عناوین اصلی کتاب شامل: اشاره؛ فهرست مطالب؛ مقدّمه حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مدّظلّه)؛ ضرورت ویرایش و تحقیق کتاب حلیه المتّقین؛ نکاتی درباره کارهای انجام شده؛ نگاهی گذرا به زندگی علّامه مجلسی رحمه الله؛ مقدّمه علّامه مجلسی؛ فصل اوّل: آداب پوشیدن لباس و کفش؛ فصل دوم: زیورآلات ونوع زینت مردان وزنان؛ فصل سوم: آداب خوردن وآشامیدن؛ فصل چهارم: ازدواج، آداب ازدواج، تربیت فرزندان؛ فصل پنجم: مسواک زدن، شانه کردن، ناخن گرفتن، کوتاه کردن شارب وتراشیدن سر؛ فصل ششم: آداب استفاده از بوی خوش وگل ها وکرم ها وروغن ها؛ فصل هفتم: نظافت شخصی؛ فصل هشتم: آداب خوابیدن، بیدار شدن ورفتن به حاجتگاه؛ فصل نهم: آداب حجامت وتنقیه، داروها وبیماری ها؛ فصل دهم: آداب معاشرت با مردم وحقوق آنان؛ فصل یازدهم: آداب مجالس؛ فصل دوازدهم: آداب وارد شدن وخارج شدن از خانه؛ فصل سیزدهم: آداب پیاده روی، سواری، تجارت، زراعت؛ فصل چهاردهم: آداب سفر؛ خاتمه: برخی آداب متفرّقه وفواید سودمند؛ فهرست منابع