نامه ها برنامه ها

نامه ها برنامه ها

معرفى اجمالى «نامه ‏ها برنامه‏ ها»، تألیف استاد حسن حسن‏ زاده آملى، به زبان فارسى است. وى، در معرفى این اثر مى ‏نویسد: کتاب حاضر طایفه ‏اى از منشئات و مراسلات این کمترین، حسن حسن‏زاده آملى است که براى برخى از خواص دوستان و آشنایانم نگاشته ‏ام و چون مفاد اکثر آنها دستور العمل مستفاد از مضامین آیات قرآنى و روایات اهل بیت عصمت و وحى است، شایسته به نام«نامه ‏ها برنامه ‏ها» شده است. ساختار کتاب، بدون هیچ مقدمه‏ اى آغاز شده و مشتمل بر  ۴٧  نامه است که در مقام احوال‏پرسى و ارشاد دوستان و یا در پاسخ به نامه ‏هاى دوستان و مسئولین نگارش یافته است. نامه ‏ها که در محدوده زمانى بیش از بیست سال نوشته شده، به ترتیب تاریخ نگارش ارائه شده است. گزارش محتوا محتواى این مکتوبات، بسیار متنوع و غالباً اخلاقى- عرفانى است. برخى از نامه‏ ها، در واقع تقریض‏ها و مقدمه‏ هایى است که مؤلف براى کتاب‏هاى مختلف نگاشته است. نثر و شیوه نگارش مؤلف در این اثر، تا حد بسیارى صمیمى و دل‏نشین است. کتاب، مشتمل بر آیات و روایات فراوانى است. هم‏چنین اشعار بسیارى از دیوان حافظ، گلشن راز، مثنوى معنوى و یا اشعارى از دیوان مؤلف در لابلاى مطالب کتاب دیده مى‏شود. این اثر ارزش‏مند، نکات و مطالب بسیار مفیدى را در بر دارد. دل‏جویى از دوستان، تسلیت به آشنایان از سنت‏هاى حسنه‏اى است که در میان مسلمین رایج بوده و امروزه کمتر به آن توجه مى‏شود. بخش اعظمى از نامه‏هاى استاد حسن‏زاده به این امر مهم اسلامى اختصاص یافته است. نویسنده، در یکى از نامه‏ هایى که به یکى از آشنایان نوشته است، چنین وى را توصیه به صبر و شکیبایى مى‏نماید: مبادا بى‏تابى تو پاداشت را تباه کند. اگر بر ثواب مصیبت خود برسى هر آینه خواهى دانست که آن در برابر عظمت ثوابى که خداوند براى اهل تسلیم و صبر آماده کرده است، اندک است. بدان که بى‏تابى، مرده را برنمى‏گرداند و قدر را دفع نمى‏کند. شکیبایى نیکو پیشه کن و به موعود، وفا کردن جوى و اندوه تو بر چیزى که لازم تو است و بر جمیع خلق به وقتش نازل خواهد شد، نگذرد. از جمله نامه‏هاى مندرج، زندگى‏نامه علمى علامه طباطبایى(ره) مى‏باشد که در زمان حیات ایشان نگاشته شده است. در ابتداى این نامه سخنى از استاد شهید آیه الله مطهرى در عظمت آن عالم بزرگ آمده است. در بخشى از این نامه مى‏خوانیم: «با بضاعت مزجات شمه‏اى از آنچه که به سالیانى دراز در روضه رضوان محضر انس و قدس آن قدیس قدوسى و محفل درس و بحث آن معلم ربانى، در دفتر خاطرات ضبط کرده‏ایم و گفتنى است، تقدیم مى‏داریم و بدون تصنع و تکلف در انشا، کلک را به رفتار ساده‏اش واگذار و به اختیارش رهسپار مى‏کنیم». در ادامه نامه، تفسیر قرآن به قرآن و شرح زندگى علامه و تحصیلات وى آمده است. مقدمه‏اى بر کتاب«چهار باغ فردوس» از دیگر نوشته‏هاى نویسنده است. در بخشى از این مقدمه مى-خوانیم: «به راستى بسى دریغ باشد که کتاب علّیّینى(چهار خیابان باغ فردوس) الهام شده از عالم قدسى به سرّ سلیم شادروان حکیم الهامى، چنین لؤلؤ شاهوار و گنج شایگان، به رایگان از دست برود و در پشت پرده فراموشى و خاموشى افتد و به بازار مشتریان گوهر سخن شناس عرضه نشود و دست‏خوش حوادث روزگار شود و به درستى همى ناپسند بود که بدین پایه سرمایه گران‏بهاى ادب پارسى نغز از دیده مردم سخنور و قلم‏زن روزگار پوشیده بماند».