نظام نامه حکومت: شرح وتفسیرعهدنامه امیرمومنان(ع)

نظام نامه حکومت: شرح وتفسیرعهدنامه امیرمومنان(ع)

نظامنامه حکومت مشخصات کتاب: سرشناسه: مشهدی ، محمد کاظم بن محمد فاضل ، قرن ۱۲ق . عنوان قراردادی: نهج البلاغه . برگزیده . فرمان مالک اشتر. شرح عنوان و نام پدیدآور: نظامنامه حکومت : شرح و تفسیر عهدنامه امیرمومنان (ع )/ تالیف محمدکاظم بن محمدفاضل مشهدی ؛ تحقیق و تصحیح مهدی انصاری . مشخصات نشر: قم : موسسه انصاریان ، ۱۳۷۳٫ مشخصات ظاهری: ۲۲۲ص. یادداشت: کتاب حاضر شرح و تفسیر فرمان مالک اشتر از نهج البلاغه حضرت علی (ع ) می باشد. یادداشت: کتابنامه : ص . [۲۱۹] - ۲۲۲؛ همچنین به صورت زیرنویس . عنوان دیگر: شرح و تفسیر عهدنامه امیرمومنان (ع ). موضوع: علی بن ابی طالب (ع )، امام اول ، ۲۳ قبل از هجرت - ۴۰ق .-- سیاست موضوع: علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، ۲۳ قبل از هجرت - ۴۰ق. . نهج البلاغه -- نقد و تفسیر موضوع: اسلام و دولت شناسه افزوده: علی بن ابی طالب (ع )، امام اول ، ۲۳ قبل از هجرت - ۴۰ق .-- نهج البلاغه . برگزیده . فرمان مالک اشتر. شرح رده بندی کنگره: BP38/02 /م ۵ ۱۳۷۳ رده بندی دیویی: ۲۹۷/۹۵۱۵ شماره کتابشناسی ملی: م ۷۴-۱۳۳۶ عناوین اصلی کتاب شامل: پیشگفتار؛ مقدمه؛ وصیت و سفارش علی بن ابیطالب به مالک اشتر؛ امر به تقوا و پرهیزگاری؛ امر به هضم نفس و ترک لذات؛ امر به عبرت گرفتن از ملوک گذشته؛ امر به ذخیره اعمال و نهی از جمع اموال؛ نهی از اطاعت نفس؛ امر به مهربانی با رعایا و برایا؛ امر به عفو و صفح؛ نهی از فصح اموال و انفس مردمان و منع از ندامت عفو و مسرت عقوبت آن؛ نهی از غضب و زود از جا در آمدن؛ بیان صلاح مرض نخوت و غرور؛ امر به عدل و انصاف؛ امر به رعایت عوام الناس؛ مذمت خواص و مدح عوام؛ نهی از عیب جویی و منع از مصاحبت عیب جویان؛ امر به اصلاح میان مردم و رفع کدورت و کینه ایشان؛ نهی از تفحص احوال مردمان و منع از تصدیق غمازان؛ نهی از مشورت با بخیلان؛ نهی از مشورت با جبانان؛ نهی از مشورت با حریص؛ بیان آن که خصال ذمیمه از ضعف یقین است به خدای عز و تعالی؛ بیان صفات وزراء و ارکان دولت وارباب مناصب؛ بیان آن که مقرب ترین وزراء که باشد؛ امر به مصاحبت اهل ورع و تقوا؛ امر به نهی مردم از خوش آمد گویی و چاپلوسی؛ بیان معاشرت با مردمان و نهی از تسویه میان خوبان و بدان؛ امر به حسن ظن به رعیت و اطمینان به ایشان و بیان طریق تحصیل آن؛ نهی از تبدیل قواعد سالفه و منع از احداث بدع مخترعه؛ امر به مشورت با علماء گرام؛ بیان اصناف و طبقات رعایا و برایا؛ بیان احتیاج اصناف ناس به یکدیگر؛ وجه احتیاج به اهل جزیه و باج و تعیین عمال جهت گرفتن خراج ؛ وجه احتیاج به قضات و کارکنان و نویسندگان؛ وجه احتیاج به تجار و ارباب حرفه در هر دیار؛ وجه احیتاج به ارباب استحقاق؛ امر به تعیین سردار و بیان اوصاف سپه سالار؛ بیان آن که مصاحبت چه نحو باید و همنشینی که را شاید؛ امر به تفقدات و جزییات و جستجوی آن و نهی از گذشتن کارها به امراء و سرداران؛ بیان آنکه مقرب ترین سرداران که باید و تقرب که را شاید؛ امر به مهربانی با لشکریان بر وفق مقصود؛ امر به تسویه میان وضیع و شریف در ادای حقوق سپاهیگری؛ امر رجوع به کتاب و سنت در هنگام اشتباه و حیرت؛ بیان طبقه ثانیه از طبقات و تعیین حکام شرع؛ امر به تفقد احوال قضات و توسیع معیشت ایشان؛ امر به جستجوی احکام قضات و تفحص از قضایا؛ امر به توسیع معیشت بر قضات و ترفیه احوال ایشان؛ امر به اعزاز و اکرام قضات؛ تعظیم امر قضات و نهی از سهل انگاری آن؛ بیان صنف ثالث از اصناف و تعیین عمال از اطراف؛ بیان ارجاع اعمال؛ امر به ترفیه احوال و توسیع ارزاق عمال؛ امر به تفحص بر احوال عمال و گماشتن جاسوسان بر ایشان؛ امر به عقوبت عمال بعد از ثبوت خیانت ایشان؛ بیان طبقه اهل و خراج و سلوک با ایشان ؛ امر به تعمیر بلاد زیاده بر سعی در اخذ خراج؛ امر به تخفیف خراج در مقام احتیاج؛ بیان منافع به تخفیف خراج؛ بیان آن که تخفیف خراج وسیله تحصیل در وقت احتیاج است؛ بیان سبب ویرانی بلاد و تفرقه عباد؛ بیان طبقه کتاب و نویسندگان و طریق سلوک و آداب ایشان؛ بیان اوصاف کتاب؛ نهی از اعتماد بر حسن ظن و اعتقاد به فراست خود؛ امر به رعایت سبق خدمت و شهرت به خوبی؛ امر به تعیین سرکرده از کتاب یا هر سرکرده در هر باب؛ بیان وزر و وبال تغافل از کردار عمال؛ ذکر طایفه تجار و کاسبان و سلوک با ایشان؛ بیان احتیاج تجار و ضرورات وجود ایشان؛ بیان صفات ذمیمه تجار و نهی از احتکار و تادیب ایشان؛ ذکر طبقه عجزه و بیچارگان و مبالغه در مراعات ایشان؛ امر به تفقد اصناف مستحقین اطراف؛ امر به تواضع و فروتنی و تقویت ضعیف در معارضه با قوی؛ امر به حلم و بردباری و تحمل تندی و درشتی مستحقین؛ بیان اموری که عمال باید خود متوجه شوند؛ نهی از تاخیر کارها از وقت آنها؛ امر به صرف افضل اوقات در طاعات و عبادات؛ امر به محافظت صلوات؛ بیان کیفیت امامت؛ نهی از خلوت نشستن ملوک و بیان مفاسد این وضع سلوک؛ تاکید در نهی احتجاب و مبالغه در آن باب؛ امر به محافظت مقربان از ظلم و ستم بر زیردستان؛ نهی از تیول دادن به خویشان و اقارب؛ مبالغه در عدالت میان خلق الله و تسویه قریب و بعید در احقاق حق؛ امر به عذر خواهی در مقام بدگمانی؛ آداب سلوک با دشمنان در باب صلح با ایشان؛ نهی از اعتماد بر صلح دشمنان به خبرداری از حیله ایشان؛ نهی از نقص عهد و پیمان و هتک حرمت؛ مبالغه در باب وفاداری و نهی از بی وفایی و غداری؛ نهی از توریه در عقود و حیله در صیغ عهود؛ امر به صبر در شداید عهد و پیمان و منع از نقض و بطلان؛ نهی از خون ناحق ریختن؛ نهی از اعجاب و خواهش بستایش خوش آمد گویان؛ نهی از منت بر احسان و باز گفتن آن و منع از خلف وعده؛ در تعجیل و تاخیر کارها و امر به عمل آوردن مهمات در اوقات آنها؛ نهی در استیثار و چیزی را مخصوص گردانیدن و از رد مظالم عباد تغافل ورزیدن؛ نهی از عمل به مقتضای قوت غضبی؛ امر به تبلیغ اطوار عدول ملوک ماضی وپیروی سنت نبوی؛ اختتام کلام به دعا؛ پاورقی