توحید

توحید

کتاب توحید، مجموعه هفده جلسه سخنرانى استاد شهید مرتضی مطهرى درباره «توحید»، ایراد شده در سال‌هاى ۴۶ و ۴۷ شمسى است. در بخش اول کتاب، مسئله توحید به طور کلى طرح شده و اینکه آیا اصولا راهى براى اثبات وجود خدا وجود دارد یا خیر. فصول بعدى کتاب به تبیین راه‌هاى اثبات وجود خدا یعنى راه فطرت، راه‌هاى علمى و شبه فلسفى (برهان نظم، راه هدایت موجودات، راه خلقت)، راه‌هاى عقلانى و فلسفى (برهان محرّک اول، برهان سینوى، برهان وجودى) اختصاص داده شده است. در فصل «پاسخ به شبهات» دو شبهه مهم، یکى سازگارى اصل تکامل با توحید و دیگرى مسئله شُرور، بدیها و بى‌نظمى‌ها در کار عالَم مورد بررسى قرار گرفته‌اند. در ارتباط با بحث توحید و تکامل، نظریات مختلف درباره پیدایش «انواع» از جمله نظریه «تکامل انواع» داروین به تفصیل مورد بحث واقع شده‌اند. در خصوص توحید و مسئله شرور نیز ضمن تحلیل ماهیت شرور و انواع آنها، فلسفه شرور در نظام کلى عالم تبیین گردیده و شبهه موجود در این زمینه دفع شده است. به نظر مى‌رسد که کتاب توحید از نظر سبک بحث و پرداختن به مسائل علمى مرتبط با مسأله توحید از موقعیت ممتازى برخوردار است و مطالعه آن براى اقشار مختلف مفید خواهد بود. پس از بحث هر جلسه سؤالاتى توسط حضار مطرح شده که استاد پاسخ گفته‌اند. در برخى موارد سؤال خلاصه شده است. در یکى از جلسات، به مناسبت بحث «ماده و انرژى» از مرحوم استاد رضا روزبه (از بنیانگذاران مدرسه علوى) دعوت به عمل آمده که در این موضوع سخن بگویند. بیانات ایشان عینا درج گردیده است. فهرست مطالب کتاب مقدمه مقدمات راه‌های اثبات وجود خدا ۱٫ راه فطرت ۲٫ راه‌هاى علمى یا شبه فلسفى الف. برهان نظم نظم ناشى از علت غایى ب. برهان هدایت علت‌هاى چهارگانه علم اشراقى ج. راه خلقت معنى حدوث و خلقت در بحث ما ۳٫ راه‌هاى عقلانى و فلسفى عدم توانایى علمِ تنها بر اثبات وجود خدا پاسخ به شبهات الف. توحید و فرضیه تکامل انواع چرا فرضیه تبدل انواع را ناسازگار با توحید دانسته‌اند ب. توحید و مسأله شرور خلاصه بحث گذشته در فرهنگ قرآن، خدا خالق همه چیز است