حج

حج

این کتاب گزیده ای از یادداشتهای استاد شهید مرتضی مطهری درباره حج و مسائل مرتبط با آن می باشد. در این کتاب نقش حج در وحدت و تفاهم مسلمانان ، فایده و لزوم درس اخلاق برای مسافران حج ، کعبه و نقش اجتماعی آن، احرام و فلسفه ی آن ، اسرار حج و مطالب جالب و خواندنی دیگر مورد بحث قرار گرفته است . بدیهی است که اگر استاد قصد داشتند کتابی مستقل درباره حج بنگارند ، بسیار کامل تر و غنی تر از این کتاب – که صرفا گزیده ای از یادداشتهای ایشان است – می گردید. در عین حال مسائل و مباحث طرح شده در این کتاب نیز به نوبه ی خود می تواند برای اقشار مختلف و به ویژه اهل تحقیق و پژوهش ، آموزنده و راهگشا باشد. این کتاب تقریر یک سخنرانی استاد مطهری است که برخی نوشته های او نیز بدان افزوده شده است. شاید مهمترین بخش کتاب، نوشته کعبه و نقش اجتماعی آن باشد. شهید مطهری در این کتاب با بهره گیری از آیات قرآن و فرازهایی از نهج البلاغه به چگونگی حضور شیعیان در مراسم حج و در کنار سایر مسلمانان می پردازد. او با تفکیک میان اتحاد مسلمانان در حوزه دولت ها و اتحاد مسلمانان در حوزه مردم اشاره می کند که حج می تواند عاملی تاثیرگذار در کاهش میزان تفرق مذهبی مسلمانان باشد. ایشان با اشاره به اینکه وحدت مذهبی میان همه مسلمانان لااقل به این زودی ممکن نیست بر این نکته تاکید می کند که تفرقه موجود نباید مانع از این شود که مسلمان ها با هم احساس برادری کنند. چرا که «قرآن شان یکی است، پیغمبرشان یکی است، احادیث پیغمبر را همه قبول دارند.» استاد اشاره می کند که آنچه باعث تفرق مسلمانان شده، سوءتفاهم های موجود است و نه خود مذاهب. استاد مطهری با اشاره به رفتارهای افراطی بعضی افراد در مراسم حج می گوید: «اگر شیعه ای به حج می رود که از نزدیک به جای زیارت پیغمبر(ص) خلفا را لعن کند، باید به حج نرود» در بخشی از متن کتاب می‌خوانیم: مسلمانان از نظر اختلافات مذهبی طوری نیستند که نتوانند وحدت داشته باشند... ولی امان از سوءتفاهمات، امان از توهمات و تصورات غلطی که فرق مختلف درباره یکدیگر دارند و امان از عواملی که کاری جز تیره‏تر کردن روابط مسلمانان ندارند. ما درصدد این نیستیم که طرحی برای از بین بردن فرقه‏‌ها و مذاهب و بازگشت همه به اصل اسلام بریزیم... جهات اختلاف فرق و مذاهب آن‌قدر زیاد نیست که مانع اخوت اسلامی بشود و جهات اشتراک آنها آن‌قدر زیاد و نیرومند است که می‏تواند آنها را به هم بپیوندد. باید در چند قسمت بحث کنیم: یکی از هدف‌های اسلام که از مسلمین تأمین آن را خواسته است، اتحاد و اتفاق مسلمین است. یکی از فلسفه‏‌های فریضه حج محکم شدن پیوندها و تفاهم بیشتر افراد مسلمین است. بررسی انواع توهمات و سوءتفاهماتی که دیگران درباره ما شیعیان و بالاخص ایرانیان دارند. بررسی سوءتفاهم‌هایی که از این طرف نسبت به برادران غیر شیعی وجود دارد. راه‌های عملی برای کاستن و از میان بردن سوءتفاهم‌ها.