ده رساله فارسى

ده رساله فارسى

معرفى اجمالى «ده رساله فارسى»، مجموعه‏اى است نفیس از استاد حسن‏زاده، مشتمل بر موضوعات مختلف قرآنى، عرفانى، حکمى، فقهى، طبى، اخلاقى، ریاضى و فلکى. ساختار این مجموعه، حاوى یک خطبه کوتاه و ده رساله است. گزارش محتوا رساله اول، موسوم به«مدارج و معارج» است و در آن، سخن از مدارج قرآن و معارج انسان، به میان آمده و نیز بحثى اجمالى در مورد حروف مقطعه قرآن، مطرح گردیده است. رساله دوم، داراى عنوان‏{/«کُلٌّ فِی فَلَکٍ یَسْبَحُونَ»/}، است. پاره‏اى از مطالب مطرح شده در این رساله، عبارتند از: افلاک، در علم هیئت از قدیم الدهر به معنى مدارات اجرامند؛ دانشمندان هیوى، فلک را بر جسم کره مطلقا، خواه عنصرى و خواه سماوى، اطلاق کرده‏اند؛ ثابت بن قره که از دانشمندان ریاضى و هیوى بزرگ پیشین است، به چند قرن قبل از اسحاق نیوتن، قائل به قوه جاذبه زمین بوده است؛ پیشینیان قائل به حرکت وضعى و انتقالى زمین بوده‏اند و کپرنیک و گالیله بدان متفرد نبوده‏اند؛ ارض قرآنى و ارض هیوى و تمیز هر یک از دیگرى و... رساله سوم، به نام رساله«لوح و قلم» است و در باره حقیقت ملک و تمثل آن براى انسان، وحى، قلم، لوح، کتاب، قضا و قدر، آسمان و زمین، طبقات ملائکه و... سخن گفته است. رساله چهارم، موسوم به«لیله القدر و فاطمه(س)» است و در آن، از لیله القدر بودن و یوم الله بودن حضرت فاطمه(س) و مقام رفیع لیله القدر و یوم الله و عظمت سعه وجودى انسان و شرح صدر او، سخن به میان آمده است. رساله پنجم، به نام«مناسک حج» است و در باره عمره تمتع، حج تمتع و برخى از احکام نساء مى‏باشد و در پایان رساله، مؤلف، نامه حاوى برخى از اسرار اعمال حج را که به یکى از دوستان زائر بیت الله نوشته، ذکر نموده است. رساله ششم، موسوم به«کر» است و با توضیح برخى از قواعد و اصطلاحات ریاضى و تمسک به آنها، در مورد مقدار کر بحث کرده است. رساله هفتم، به نام«قطب‏نما و قبله‏نما»، است و در باره فرق قطب جغرافیایى و قطب مغناطیسى زمین، معرفت سمت قبله از قطب‏نما و تمیز قطب‏نما از قبله‏نما سخن مى‏گوید. رساله هشتم، به نام«اختلاف منظر و انکسار نور»، است و در باره اختلاف منظر و انکسار نور و برخى از آلات رصدى و جیب و ارتفاع و بعضى دیگر از مسائل هیوى و ریاضى و طبیعى سخن گفته است. رساله نهم، به نام«طب و طبیب» است و در آن، از ارزش علم طب و مقام و منزلت طبیب و برخى از حکایات در زمینه معالجات شگفت‏انگیز، سخن به میان آمده است. رساله دهم، موسوم به«تشریح» است و در آن، از سابقه تشریح و جایگاه آن در میان اطباى اسلامى، بحث شده است. این ده رساله عبارتند از: ۱- رساله لوح و قلم (حکمی). ۲- رساله کل فی فلک یسبحون (فلکی). ۳-رساله تشریح (طبی و فقهی). ۴-رساله طب و طبیب (طبی). ۵-رساله مدارج و معارج (قرآنی). ۶- رساله کرّ (فقهی). ۷-رساله مناسک حج (فقهی). ۸-رساله اختلاف منظر و انکسار نور (ریاضی). ۹- رساله قطب نما و قبله نما (ریاضی). ۱۰-رساله فاطمه و لیله القدر (عرفانی و حکمی). کتاب ده رساله فارسی در خردادماه ۱۳۷۴ توسط انتشارات قیام چاپ و منتشر شد.