سلسله‌ العا‌رفین‌ و تذکره‌ الصدیقین‌(در شرح‌ احوال‌ خواجه‌ عبیدالله‌ احرار)

سلسله‌ العا‌رفین‌ و تذکره‌ الصدیقین‌(در شرح‌ احوال‌ خواجه‌ عبیدالله‌ احرار)

نوشته محمد بن برهان‌الدین بن محمدرضا، معروف به «محمد قاضی»(متوفای ۹۲۱ق) است در آداب و رسوم، اصطلاحات و بعض نوشته‌های صوفیه که با تحقیق و تصحیح انتقادی احسان‌الله شکراللهی عرضه شده است. خواجه ناصرالدین عبیدالله شاشی(۸۹۶-۸۰۶ق) ملقب به «احرار» از مشهورترین مشایخ عصر تیموری و درخشان‌ترین حلقۀ سلسلۀ نقشبندیه است. از میان آثاری که احرار را می‌شناسانند، معتبرترین و مهمترین آن‌ها «سلسله العارفین و تذکرهالصدیقین» است، چرا که از زمان تألیف، تذکره‌نویسان و مورخان از آن بهره می‌برده‌اند و مشایخ صوفیه در خانقاه‌های طریقۀ احراریه این کتاب را می‌خواندند. همچنین، این اثر راهنمای بسیار سودمندی برای آشنایی با وضعیت سیاسی، اجتماعی و عرفانی ماوراءالنهر و خراسان در سدۀ نهم هجری است. درواقع، بدون شناخت خواجه عبیدالله احرار، ابعاد گوناگون پیوند سیاست و فرهنگ را در سده نهم هجری بدرستی نمی‌توان شناخت و در این راستا، کتاب محمد قاضی منبع اصیل و دست اولی به شمار می‌آید.‏ شکراللهی، از ۲۱ نسخه از این اثر نام برده است.‏ در نگاه او، مؤلف در نوشتارش بیشتر از منازل السائرین (خواجه عبدالله انصاری)، مناقب العارفین (احمد افلاکی)، مرصاد العباد (نجم‌الدین رازی)، و مصباح الهدایه (محمود کاشانی) بهره برده است. او پیش از آنکه خود را نویسندۀ مستقل این اثر بداند، «متصدی این جمع» برمی‌شمرد. در این اثر بسیاری از آداب و رسوم صوفیه، برخی مشاغل و بسیاری مکان‌ها، برخی اصطلاح‌های صوفیه، نمونه‌هایی از مکتوبات احرار و ارادتش به جامی، رابطۀ نزدیک مؤلف با احرار و رعایت برخی اصول به هنگام خواندن شرح احوال عارفان آمده است. https://fa.wikinoor.ir/