شناخت از دیدگاه فطرت
شناخت از دیدگاه فطرت
Author :
Publication year :
1383
Number of volumes :
1
Publish number :
دوم
Publish location :
تهران- ایران
Publisher :
(0 آرا)
(0 آرا)
شناخت از دیدگاه فطرت
این کتاب مجموعه درس‌های شهید آیت‌الله دکتر بهشتی است که در تابستان سال۱۳۵۹ با عنوان «شناخت» در کلاس‌های واحد دانشجویی حزب جمهوری اسلامی تدریس گردیده است. درباره این درس‌ها لازم است به چند نکته توجه شود. نخست آن‌که چالشی که در آن سال‌ها توسط اندیشه‌های مارکسیستی در اذهان مبارزان و فعالان پدید آمده بود و این شاخه تفکر غربی را به عنوان تنها ایدئولوژی علمی معرفی می‌کرد، دکتر بهشتی را بر آن داشت که اولاً موضع تفکر اسلامی را در قبال آن روشن و منقح سازند و ثانیاً، اعضای حزب جمهوری را به سلاح منطق و معرفت در برابر گروه‌های سیاسی که خطمشی آنها بر ایدئولوژی مارکسیستی یا شبه مارکسیستی تکیه زده بودند مجهز کنند تا توانایی برخوردی منطقی و مستدل داشته باشند. با توجه به کثرت نوشتارها و گفتارهای موجود در آن زمان درباره مسأله شناخت و شبهات فراوانی که پیامد نشر آنها بود، چنانچه در فصل‌های کتاب حاضر نیز مشهود است، دکتر بهشتی تلاش بر این دارد که به زبانی ساده و قابل فهم برای افرادی که احیاناً دارای سابقه مطالعات فلسفی نیستند به طور فشرده و منظم به مبحث مذکور بپردازند. اما انگیزه ارائه این مباحث صرفاً به برخوردی انفعالی در قبال وضعیتی که پدید آورنده عمده آن رواج اندیشه‌های مادی‌گرایانه و به ویژه مارکسیستی در دهه چهل و پنجاه بود محدود نمی‌شود. دکتر بهشتی با عنوان این مباحث درصدد تشریح ایدئولوژی انقلاب و حرکت اسلامی در ایران نیز هست. رهیافت برگزیده در این کتاب، شیوه بحث فلسفی به دور از پیچیدگی‌هایی است که تنها اهل فن به آن آگاهی دارند. موضوع بحث‌های مطرح شده معطوف به یکی از گونه‌های ارتباط انسان با محیط زندگی‌اش، یعنی رابطه آگاهی و شناخت است. این رابطه آگاهانه، میان انسان و خویشتن او نیز برقرار است که آن را “خودآگاهی” می‌نامیم. اهمیت طرح مبحث شناخت، حتی در زمانه ما که دیگر نام و نشانی از اندیشه‌های مادی و مارکسیستی در جامعه ما نمانده، با توجه به انسان‌شناسی دکتر بهشتی روشن‌تر می‌شود. از دیدگاه ایشان، وجه تمایز انسان از دیگر موجودات، آزادی اوست و این آزادی در انتخابگری وی تبلور می‌یابد. از همین رو، شناخت و آگاهی انسان مقدمه‌ای لازم برای انتخاب آگاهانه‌اش می‌باشد و بحث درباره شناخت که اساساً موضوعی است مربوط به حوزه معرفت‌شناسی، ضرورتی انکارناپذیر می‌یابد.
