วาทะศาสตร์

วาทะแห่งชีิวิต

ท่านอิมามอะลี (อ.) นับได้ว่าเป็นผู้มีวิทยปัญญาลำ้เลิศที่สุดคนหนึ่ง ท่านศาสดา (ซ็อล ฯ) กล่าวยกย่องท่านว่า "ฉันคือนครแห่งความรู้ อะลีคือประตูของมัน" ดังนั้น คำพูดของท่านอิมามจึงเปรียบเสมือนประทีปนำทาง ที่นำไปสู่แสงสว่างและความผาสุกเสมอ  สุขภาพ 1. สุขภาพนับเป็นทรัพย์สินที่ยิ่งใหญ่ที่สุด 2. ความมีสติก็คือการมีสุขภาพอนามัย 3. สองสิ่งนี้จะยังไม่เห็นคุณค่าจนกว่ามันจะอำลาจากไป นั้นคือความหนุ่มสาวและการมีสุขภาพพลานามัย 4. จงสดับเถิด ทรัพย์สินนั้นเป็นความจำเริญ แต่สุขอนามัยเป็นเรื่องที่ดีกว่า แต่ที่ดีกว่าก็คือ หัวใจที่มีคุณธรรม 5. ถ้าหากผู้หนึ่งมีสุขภาพที่ดี ก็นับเป็นความหรรษาที่จะมีชีวิตอยู่ 6. จงดื่มน้ำแห่งสวรรค์เถิด เพราะแม้น้ำฝนก็มีโรคภัย 7. การล้มเลิกในสิ่งที่เป็นความทะยานอยาก นับเป็นการเยียวยารักษาที่มีมรรคผลที่สุด 8. จงรักษาโรคภัยด้วยกับการบริจาคทาน 9. จงรังเกียจท้องที่อิ่มแป้ ซึ่งจะตามมาด้วยความป่วยไข้และฝันร้าย 10. ผู้ใดก็ตามที่ไม่ยอมอดทนเพื่อการละวาง ไปเสียจากเนื้อที่ต้องห้ามย่อมจะได้เห็นโรคภัยของเขามาเบียดเบียน 11. การปิดบังความเจ็บป่วยของผู้หนึ่งจากแพทย์ผู้รักษาเขา ก็คือผู้ทรยศต่อสุขภาพของเขาเอง 12. จะให้ความอดกลั้นของท่าน เป็นผู้แก้แค้นที่ท่านจะกระทำกับความละโมบของท่าน ประดุจดังผู้หนึ่งใช้เหล็กเพื่อเป็นการแก้แค้นศัตรู ความอ่อนโยน 1. บุคคลผู้ที่เขาปฏิบัติในทางสายกลางและมีความอ่อนโยน จะไม่ต้องประสบกับความยุ่งยากอันเนื่องมาแต่ความยากจน  ความอิจฉาริษยา 1. ความอิจฉาริษยา ก็คือ คุกของวิญญาณ 2. ความอิจฉาริษยา นำมาซึ่งความเศร้าหมอง 3. ความอิจฉาริษยาทำให้ร่างกายผุพัง 4. ความอิจฉาริษยาเป็นโรคชนิดหนึ่ง หากไม่หยุดยั้งก็ไม่อาจรักษาได้จนกว่าความตายของผู้อิจฉาหรือผู้ถูกเขาอิจฉาริษยาจะมาเยือน 5. คนขี้อิจฉาริษยา ย่อมเป็นสหายที่แย่ที่สุด 6. ความริษยาที่มีต่อเพื่อนคือภัยพิบัติของมิตรภาพ 7. คนตระหนี่มักรู้สึกต่ำต้อยอยู่เสมอ และคนขี้อิจฉาตาร้อนก็จะมีโรคภัยอยู่ตลอดเวลา 8. มันช่างเป็นสิ่งที่ใจแคบอะไรเช่นนั้น ที่ไปอิจฉาริษยา แม้กระทั้งความสุขของเพื่อนตนเอง 9. สุขภาพสมบูรณ์แข็งแรงอยู่ที่การออกห่างความริษยา ความใจบุญใจกุศล 1. จงเป็นคนใจบุญแต่อย่าฟุ่มเฟือย จงละเอียดถี่ถ้วนแต่อย่าตระหนี่ 2. ถ้าหากท่านได้ช่วยเหลือบุคคลที่เหมาะสม โดยที่เขายังมิได้ร้องขอนั้นคือความใจบุญในกุศล แต่ถ้าหากท่านได้ช่วยเขาเพราะเขามาขอร้อง ส่วนใหญ่แล้วก็เนื่องมาแต่ความความรู้สึกละอายที่จะปฏิเสธเขาหรือเกรงว่าจะถูกต่อว่า  ความชั่วร้าย 1. ความชั่วที่น่าเกลียด คือการตกลงไปสู่ความไม่ดีงามของคน ๆ หนึ่ง ซึ่งข้อบกพร่องนั้นก็มีอยู่ในตัวเองเหมือนกัน 2. สิ่งหนึ่งที่ชี้ให้เห็นถึงความเลวร้าย นั้นก็คือการก้าวร้าวคนดี  ความทะลึ่งโอหัง 1. ความทะลึ่งโอหัง ลดเกียรติคุณของคน 2. ใบหน้าของคนทะลึ่งทะเล้นนั้น ช่างน่าเกลียดเสียยิ่งกว่าอะไรดี  ความมุ่งร้าย การลอบกัด การใส่ร้ายป้ายสี 1. จงละทิ้งการพูดมุ่งร้ายทั้งปวง หากจะอยู่ที่นั่นก็เพื่อการให้ความยุติธรรมตามสมควร หาไม่แล้วก็อย่าไปอยู่ที่นั่นเลย 2. จงระวังการลอบกัด มันหว่านเมล็ดพันธุ์ทั้งหลายของความขมขื่นและแยกตัวท่านออกจากพระผู้เป็นเจ้าและมวลมนุษย์ 3. ผู้ใดก็ตามที่ฟังการใส่ร้ายป้ายสี ตัวเขาเองคือคนใส่ร้ายป้ายสี 4. จงปกป้องตัวท่านให้พ้นจากคำพูดที่น่ารังเกียจ เพราะคำพูดเหล่านั้นทำให้หัวใจทั้งหลายลุกโชนด้วยความโกรธเดือดดาล โอกาส 1. โอกาสที่สูญเสียไปนั้นมักจะไม่หวนกลับมาอีก จนกระทั้งสายเกินไป 2. โอกาสของบุคคลผู้หนึ่งมักผ่านไปด้วยความรวดเร็ว และจะกลับมาก็ด้วยความเชื่องช้า 3. โอกาสผ่านไปราวกับเมฆก้อนหนึ่ง ดังนั้นจงเอาประโยชน์เสียก่อนในสิ่งที่ดี ๆ ของมัน 4. ถ้าหากเป็นไปได้ เมื่อมีโอกาสก็จงคว้าเอาไว้ก่อนในขณะที่มันบินเข้ามา เพราะท่านจะไม่มีวันไปแซงมันได้ 5. วันและคืนมันกำลังทำงานกับตัวท่านอยู่ ดังนั้นจงทำตัวท่านให้ได้ใช้ประโยชน์จากมันเพราะมันกำลังเอาไปจากท่าน ดังนั้นท่านก็ควรจะเอาจากมันเช่นกัน 6. ในทุกขณะจิตของท่านก็คือ ส่วนหนึ่งของชีวิตของท่าน ดังนั้นจงใช้เวลานั้นเถิดเพื่อความจรรโลงในของท่าน  โลกนี้ 1. ความเพียบพร้อมสมบูรณ์ไม่ใช่ของโลกนี้ 2. โลกนี้มิใช่อะไรอื่น เว้นแต่เป็นเงาของเมฆก้อนหนึ่งและเป็นความฝันของคนหลับ ความปิติสุขและความโศกเศร้าระคนกัน น้ำผึ้งและยาพิษ 3. "ทรวงอก" ของโลกนี้คือ ความตาย และ "เบื้องหลัง" ของมันคือความเจ็บไข้ได้ป่วย 4. ผู้อาศัยทั้งปวงบนโลกนี้ เป็นแต่เพียงฝูงสุนัขที่เห่าหอนและสรรพสัตว์ที่รบกวนน่ารำคาญ ตัวหนึ่งกรรโชกเข้าใส่อีกตัวหนึ่ง ตัวแข็งแรงกัดกินตัวที่อ่อนแอ ตัวใหญ่สยบตัวน้อย พวกเขาเหล่านั้นเป็นประดุจดังปศุสัตว์ที่แบกสัมภาระ บ้างก็ถูกใส่บังเหียนควบคุมไว้ บ้างก็ถูกปล่อยอย่างอิสระ 5. ขอสาบานด้วยพระนามของอัลลอฮฺว่า โลกนี้ในสายตาของฉันน่าจะถูกประณามเสียยิ่งกว่า กระดูกของหมูที่ปราศจากเนื้อในมือของคนขี้เรื้อน มันน้อยนิดเสียยิ่งกว่าใบไม้ใบหนึ่งในปากของตั๊กแตนตัวหนึ่ง 6. โลกนี้คือ สถานพำนักซึ่งถูกล้อมรอบไว้ด้วยเครื่องมือลงโทษดุจแส้ และถูกสุมกองไว้ด้วยการทรยศคดโกงทุจริต สภาพของมันหากไม่อดกลั้นอดทนยิ่งแล้ว ผู้คนทั้งหมดที่เข้าไปหามันจะพินาศย่อยยับ 7. โลกนี้คือที่อาศัยซึ่งกำลังเสื่อมทรามลงตามเจ้าของผู้อาศัยของมัน ที่ซึ่งพระบัญญัติถูกผสมปรนเปรอด้วยสิ่งที่ผิดพระบัญญัติ ความดีผสมปรนเปรอกับความชั่ว ความหวานชื่นผสมปรนเปรอกับความขมขื่น 8. จงมองโลกนี้ด้วยสายตาของนักการศาสนาผู้สันโดษ ไม่ใช่เหมือนอย่างกับบุคคลผู้หลงรักคลั่งไคล้มันอย่างตาบอด 9. โอ้โลก ! ไปหลอกลวงผู้อื่นเถิด ฉันไม่ต้องการเจ้า ฉันได้หย่าตัดขาดเจ้ามาสามครั้งแล้ว ฉันจะไม่แต่งงานกับเจ้าอีกต่อไปแล้ว 10. โลกนี้ประดุจอสรพิษ สัมผัสของมันนิ่มนวล แต่การขบกัดของมันถึงตาย โมหะ 1. จงระวังโมหะ ซึ่งจะเริ่มต้นจากความบ้าคลั่งและ จบลงด้วยกับความเสียใจ 2. โมหะเป็นไฟที่เผาผลาญ ผู้ใดก็ตามที่สามารถระงับยับยั้งความโกรธของเขาได้เท่ากับเป็นการดับไฟลงได้ แต่ถ้าผู้ใดไม่อาจสามารถทำได้ตัวของเขาเองก็ต้องถูกเผาผลาญ 3. โมหะเป็นพันธ์หนึ่งของความบ้า ส่วนการสำนึกผิดเป็นสิ่งที่ติดตามมันมา หรือถ้าหากมันมิเป็นเช่นนั้น ก็หมายความว่าความบ้าได้เกาะกุมมันไว้อย่างมั่นคงแล้ว 4. จงเป็นเจ้านายเหนือความโกรธเคืองและความรุนแรง ในความมีโมหะของท่าน จงกระทั่งโมหะของท่านได้ละไปจากท่านและสติปัญญาได้กลับคืนมา 5. บุคคลที่มีคุณธรรมอันยิ่งใหญ่ก็คือ ผู้ที่สามารถทำให้โมหะของเขาอ่อนละมุนลง และไม่ถือความได้เปรียบด้วยกับกำลังอำนาจของเขา ความเห็นแก่ตัว 1. ความเห็นแก่ตัวเป็นปรปักษ์ของปัญญา 63. การเปลี่ยนแปลง 1. สภาพกาลที่เปลี่ยนไปทำให้รู้จักนิสัยคนมากขึ้น 2. จุดผันแปรสติปัญญา คือ ประกายแห่งความหวัง  ศิลปะการปกครองประเทศ 1. ศิลปะการปกครองที่ดี ย่อมทำให้อำนาจเข้มแข็งขึ้น 2. ผู้ขาดศิลปะการปกครองที่ดี ย่อมไม่ควรค่าแก่การปกครอง 3. ย่อมเป็นการถูกต้องที่ว่า ผู้ปกครองควรปกครองตัวเขาเองให้ได้เสียก่อน ก่อนจะปกครองผู้อยู่ใต้การปกครองทั้งหลายของเขา 4. มันเป็นหน้าที่ของผู้ปกครอง ที่จะเลือกให้กับประชาชนพลเมืองในสิ่งที่เขาเลือกให้กับตัวเขาเอง 5. ผู้ครอบนครที่เลวที่สุดคือ บุคคลที่ดีบริสุทธิ์ไร้เดียงสาพากันหวาดกลัวที่จะเข้าพบ 6. ประเทศที่เลวร้ายที่สุด คือประเทศที่พลเมืองผู้อาศัยในประเทศนั้นไม่ปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน 7. สิ่งที่ยากที่สุดของการปฏิรูปทางการเมืองคือ การทำการเปลี่ยนแปลงจารีตประเพณีต่าง ๆของพลเมือง 8. ความเสื่อมของรัฐหนึ่ง ๆ เกิดมาจากบรรดาชนชั้นกลาง ๆ ขึ้นสู่อำนาจ 9. ชัยชนะของชนชั้นกลางเหล่านั้น จะนำกลุ่มชนชั้นสูงที่ได้รับการเลือกสรรแล้วให้ตกต่ำลง 10. ความเสื่อมของอาณาจักรปรากฏในตัวมันเองดังนี้ ในความสูญเสียหลักการ ไปติดอยู่กับเรื่องปลีกย่อยต่าง ๆ ทรชนคนชั่วได้เปรียบเหนือผู้อื่น คุณธรรมความดีไม่ได้รับการยกย่องสรรเสริญ