تألیفات رجالی قرن دهم هجری

 بیرجندی، فاضل (م 932 ق؟) . 155. رجال الفاضل البیرجندی. الذریعه، ج 10، ص 100 (ش 208) . محقّق داماد در حاشیه ای كه بر كتاب رجال الكشّی آورده است، از این كتاب، مطالبی را بیان نموده است. شامی عاملی (شهید ثانی) ، زین الدین بن علی (911 - 966 ق) . 156. حاشیه خلاصه الأقوال. چاپ شده در ضمن: رسائل الشهید الثانی، تحقیق: رضا مختاری، قم: بوستان كتاب، ج 2، ص 885 - 1086، اوّل. این حاشیه در مورد 387 نفر از رجال موجود در خلاصه الأقوال علّامه حلّی است كه شامل ضبط اسامی، كنیه و القاب رجال، ترجمه الفاظ و شرح حال راویان حدیث است. شیخ یوسف بحرانی در لؤلؤ البحرین (ص 3) و شیخ حرّ عاملی در أمل الآمل (ج 1، ص 87) آن را با عنوان فوائد خلاصه الرجال آورده اند كه احتمالاً منظور، همین حاشیه باشد. محقّق تهرانی در الذریعه (ج 6، ص 82، ش 421) این حاشیه را با عنوان حاشیه علی خلاصه الأقوال فی علم الرجال و در مصفّی المقال (ص 184) با عناوین تعلیقه الخلاصه و الفوائد الخلاصه آورده است. 157. حاشیه رجال ابن داوود. چاپ شده در ضمن رسائل الشهید الثانی، تحقیق: رضا مختاری، قم: بوستان كتاب، ج 2، ص 1087 - 1107، اوّل. این حاشیه درباره 39 نفر از رجال موجود در رجال ابن داوود، شامل ضبط اسامی، كنیه و القاب رجال، ترجمه الفاظ و شرح حال راویان حدیث است. 158. الرجال و النسب. أمل الآمل، ج 1 (ص 87) . مرحوم شیخ یوسف بحرانی در لؤلؤ البحرین (ص 35) نام این كتاب را در فهرست اسامی كتاب های شهید ثانی آورده است. محقّق تهرانی در الذریعه (ج 10، ص 117) عنوان رجال الشیخ زین الدین الشهید را در فهرست آثار این مؤلّف آورده است كه احتمالاً منظور ایشان، همین كتاب باشد. وی در مصفّی المقال (ص 184) این كتاب را با عنوان ذكر شده در أمل الآمل آورده است. 159. مختصر خلاصه الأقوال. أمل الآمل، ج 1 (ص 87) . از نام كتاب مشخّص می شود كه محتوای آن، شامل مختصری از كتاب خلاصه الأقوال علّامه حلّی است. محقّق تهرانی در مصفّی المقال (ص 184) تذكّر داده است كه این كتاب، غیر از كتاب تعلیقه الخلاصهی این مصنّف است كه با اسامی حاشیه علی خلاصه الأقوال فی علم الرجال و فوائد الخلاصه از آن یاد شده است. وی در الذریعه (ج 20، ص 195، ش 2544) این كتاب را با عنوان مختصر خلاصه الأقوال فهرست نموده است. مرحوم شیخ یوسف بحرانی در لؤلؤ البحرین (ص 35) این كتاب را با عنوان مختصر الخلاصه معرّفی كرده است. حارثی عاملی، عز الدین حسین بن عمد الصمد (918 - 984 ق) . 160. حاشیه علی خلاصه الأقوال فی علم الرجال. الذریعه، ج 6، ص 82 (ش 420) . این حاشیه بر كتاب خلاصه الأقوال علّامه حلّی نوشته شده است. محقّق تهرانی آورده است كه نام این حاشیه در فهرست آثار این مصنّف و با عنوان التعلیقه آورده شده است. 161. مشایخ الشیعه. مصفّی المقال فی مصنّفی علم الرجال، ص 147. این كتاب، مشتمل بر فهرستی از مشایخ شیعه است كه از علی بن ابراهیم بن هاشم قمی شروع می شود و به شیخ مؤلّف، یعنی زین الدین عاملی (شهید ثانی) ختم شده است. محقّق تهرانی، نسخه ای از این كتاب را نشانی داده است. نسخه های خطّی این كتاب، در كتاب خانه های ایران موجود است. جبلی شامی، یوسف (ق 10) . 162. رجال الفاضل یوسف الجبلی الشامی. أعیان الشیعه، ج 10 (ص 324) . این كتاب، دارای حجمی كم بوده و نزد مرحوم نوری موجود بوده است. مرحوم سیّد محسن امین در أعیان الشیعه و نیز محقّق تهرانی در الذریعه (ج 10، ص 160، ذیل ش 286) احتمال داده اند كه مؤلّف این كتاب، سیّد یوسف بن محمّد بن زین الدین حسینی شامی (م ق 10) باشد. حسینی عاملی، سیّد یوسف بن محمّد (ق 10) . 163. ترتیب الكشّی. الذریعه، ج 4، ص 67 (ش 281) . مؤلّف، ترتیب رجال الكشّی را بر اساس طبقات اصحاب معصومان علیهم السلام تنظیم نموده است. مرحوم نوری در خاتمه المستدرك آورده است كه نسخه ای از ترتیب الكشّی، نزد ایشان موجود است. نسخه های خطّی این كتاب، در كتاب خانه های ایران موجود است. شایان ذكر است كه احتمال دارد این مؤلّف، همان یوسف جبلی شاملی در عنوان قبلی باشد. 164. جامع الأقوال فی معرفه الرجال. الذریعه، ج 5، ص 42 (ش 174) . این كتاب، مشتمل بر فهرستی از اسامی و اقوال ذكر شده در مورد رجالی است كه از كتاب های الفهرست شیخ طوسی، رجال النجاشی، خلاصه الأقوال علّامه حلّی، رجال الكشّی و رجال الطوسی تهیه شده است. در خاتمه كتاب، مؤلّف نُه فایده در علم درایه و قواعد رجالی بیان داشته است. مصنّف به منظور اختصار، رمزهایی را اختیار كرده كه در مقدّمه به آنها اشاره نموده است. محقّق تهرانی، نسخه هایی از این كتاب را مشاهده كرده و نشانی داده است. ایشان در الذریعه (ج 10، ص 160، ذیل ش 287) ، این كتاب و كتاب ترتیب الكشّی را با عنوان رجال السید یوسف الزین هم فهرست نموده است. نسخه های خطّی این كتاب، در كتاب خانه های ایران موجود است. 165. فائده فی ألفاظ التعدیل. الذریعه، ج 16، ص 87 (ح 13) . محقّق تهرانی، نسخه ای از این كتاب را مشاهده كرده و نشانی داده است. مرعشی، سیّد علاء الملك (قاضی) (ق 10) . 166. حاشیه علی تهذیب الأحكام. مصفّی المقال فی مصنّفی علم الرجال، ص 263. بر اساس آنچه محقّق تهرانی بیان داشته، این شرح از اوّل «كتاب الجهاد» تا آخر «كتاب التهذیب» است كه اكثر مطالب آن در بیان احوال راویان احادیث این كتاب آورده شده است و بر این اساس، اسناد روایات آن، مورد بررسی قرار گرفته اند. ایشان، نسخه هایی از این كتاب را مشاهده كرده و نشانی داده است. 167. فهرس الكافی وأبوابه وأحادیثه والجرح والتعدیل لرواته. الذریعه، ج 16، ص 386 (ش 17) . مؤلّف، تعداد احادیث هر باب از كتاب الكافی را مشخّص كرده است. سپس روایات صحیح، حَسَن، موثّق، قوی و ضعیف را از یكدیگر مشخّص كرده و در مورد سند روایات، احوال راویان حدیث را از جهت جرح و تعدیل بیان داشته است. محقّق تهرانی در الذریعه (ج 10، ص 131، ش 255) ، این كتاب را با عنوان رجال علاء الملك المرعشی هم فهرست نموده است. صاحب ریاض العلماء و مرحوم نوری در تعلیقه خود بر منتهی المقال، متذكّر وجود این كتاب شده اند. مُنعِل قمی، علی بن حیدر علی (ق 10) . 168. نهایه الآمال فی ترتیب خلاصه الأقوال. الذریعه، ج 24، ص 392 (ش 2104) . مؤلّف كتاب خلاصه الأقوال علّامه حلّی (م 726 ق) را بر اساس حروف الفبا تنظیم نموده است. وی در اوّل كتاب وعده داده است كه در خاتمه، اسامی متقدّمان و متأخّرانی را كه علّامه حلّی نیاورده است، ذكر كند؛ لیكن در آخر كتاب به دلیل آن كه به كتاب هایی كه در شرح احوال این اشخاص باشد، دست نیافته، از ذكر این اسامی، عذر خواسته است. محقّق تهرانی، نسخه هایی از این كتاب را مشاهده كرده و نشانی داده است. ایشان در الذریعه (ج 4، ص 65) ، این كتاب را با عنوان ترتیب خلاصه الأقوال فی الرجال و نیز با عنوان های رجال المولی علی (ج 10، ص 135) و رجال نور الدین علی بن حیدر علی المنعل القمی (ج 10، ص 157) فهرست نموده است. نسخه های خطّی این كتاب، در كتاب خانه های ایران موجود است.

منبع:http://www.andisheqom.com