انتقام: نشریه داخلی دانشجویان حوزه علمیه قم
نشریه ی «انتقام» از تاریخ ۲۹ آذر ۱۳۴۳، مطابق با ۱۵ شعبان ۱۳۸۴هـ.ق، تا ۱۵ مهر ۱۳۴۴، مطابق با ۷ جمادی الآخر ۱۳۸۵هـ.ق، در هشت شماره منتشر شد. عنوان اصلی این نشریه، آیه ی «والله عزیر ذوانتقام» بود. وظیفه ی اصلی تدوین، انتشار و توزیع نشریه ی «انتقام» برعهده ی آیت الله محمدتقی مصباح یزدی بود.(۲)
چاپ این نشریه در زیرزمین منزل آیت الله مصباح یزدی در تهران انجام میشد و مدتی بعد به قم منتقل شد. بیشتر مطالب این نشریه، اخبار مبارزه و نیز تحلیل های سیاسی بود. این نشریه، ایدئولوژی مبارزه ی اسلامی را از قرآن استخراج میکرد.
آیت الله مصباح درباره ی چرایی انتشار نشریه ی مکتوب میگوید: «از این جهت، نشریه ی انتقام را تأسیس کردیم که هم مطالبش شدیداللحنتر از سایر نشریات بود و هم موضعگیری آن بسیار صریح بود. همه ی نویسندگان آن هم از کسانی بودند که رهبری حضرت امام را کاملاً پذیرفته بودند.»(۳)
این نشریه در هشت شماره ی خود، در چهار فصل، مطالب زیر را دنبال می کند: تحلیل مسائل اجتماعی، بررسی مسائل سیاسی، تحریر و تبیین مسائل اعتقادی به ویژه نسبت به ولایت و حکومت اسلامی و یک بخش هم به اخبار داخلی و خارجی و تحلیل آن ها اختصاص یافته بود.
در شماره ی یک این نشریه، آیت الله مصباح تحت عنوان «امید در قاموس روح»، بحثی را در جهت رسیدن به حکومت اسلامی، که در شماره ی هشت به آن می رسند، مطرح می کند. «انتقام» پیکان حملات خود را از همان اولین شماره، به سمت حسنعلی منصور هدف گرفت و کابینه ی دولت و انقلاب سفید را مورد انتقاد قرار داد.
در شماره ی سوم با عنوان «ایدئولوژی اسلامی»، آیت الله مصباح تاریخ مبارزات را به سه دوره ی اولیه، دوره ی شکفتگی و دوره ی رشد تقسیم می کنند. ایشان تأکید می کنند که مبارزه را تنها به شکل دوره ی سوم، یعنی دوره ای که تشکیلات منظم به علاوه ی روش های عملی و راه صحیحی براساس مبانی عقیدتی درست برای مبارزه ترسیم یافته است و رهبران قوانین و رموز مبارزه را تا آخر رعایت می کنند، صحیح می دانند.
شماره ی پنجم «انتقام» در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۴۴ منتشر شد و عنوان اولین مقاله ی آن «عید غدیر، روز پایه گذاری خلافت اسلامی» بود. در این شماره ، نشریه بر ضرورت تشکل گرایی و انسجام بخشی در مبارزات اسلامی تأکید می کند.
شماره ی هشتم، آخرین شماره ی نشریه انتقام بود که پس از آن، به دلیل دستگیری عوامل آن، دیگر منتشر نشد. این شماره در پانزدهم مهرماه ۱۳۴۴ به چاپ رسید. این نشریه تحت عنوان ایدئولوژی اسلامی و حکومت شرعی منتشر شده و ضمن اینکه در آن بر ضرورت ایجاد حکومت اسلامی تأکید می شد، شبهاتی که در این رابطه وجود دارد را جواب می داد.
شماره اول این نشریه کار خود را با استناد به آیه شریفه " والله عزیز ذوانتقام " ذیل عنوان خود، آغاز کرد و علاوه بر آن آیه شریفه " انا من المجرمین لمنتقمون" هم بر بالای صفحه نخست درج می شد.ایت الله محمد تقی مصباح یزدی ضمن این که با نشریه ی مخفی بعثت همکاری داشت به انتشار این نشریه نیز مبادرت ورزید و ان را به تنهایی تهیه ،تنظیم، تکثیر و توزیع می نمود.به دلیل وجود فضای بسته و خفقان شدید تهیه کنندگان انتقام در راستای استمرار مبارزه ان را بی نام ونشان و امضا منتشر می نمودند.
همانطور که اشاره شد، این کتاب به معرفی دومین نشریه ی مخفی دانشجویان حوزه علمیه قم می پردازد که نخستین شماره آن در تاریخ ۲۹ اذر ۱۳۴۳ شمسی مطابق با ۱۵ شعبان ۱۳۸۴ منتشر شد و انتشار آن تا تاریخ ۱۵ مهر ۱۴۴۴ مطابق با ۷جمادی الاخر ۱۳۸۵ هجری قمری انتشار ان ادامه یافت و در مجموع هشت شماره از آن منتشر گردید.
از دیگر نکات قابل توجه کتاب، ارایه اصل اسنادی است که زمانی حمل یک برگ از آن برابر بود با بدترین شکنجه ها و اعدام ... بنابراین مطالعه این کتاب را اولا به محققان عزیزی که سعی در شناخت جریان فکری و مشی مبارزه فرهنگی علیه شاه مخلوع دارند توصیه می نمایم. علاوه بر این به نظر می آید خواندن عین مقالات و مطالب نشریه ای که توسط طلاب حوزه علمیه قم آن هم به هدایت مبارز دانشمندی چون آیت الله مصباح یزدی چاپ و نشر می یافت، برای همه کسانی که بخواهند با تاریخ فکری و مبارزاتی انقلاب اسلامی آشنا شوند خالی از لطف نباشد.
