انوار العرفان فی تفسیر القرآن

انوار العرفان فی تفسیر القرآن

اثر ابوالفضل داورپناه به زبان فارسی است که در۱۶ جلد تا پایان تفسیر سورۀ انفال منتشر شده است. مفسر در ابتداى کتاب مباحثى در علوم قرآن شامل آشنا شدن با قرآن و مقدمات استفاده از آن، موانع فهم معانى قرآن، آداب قارى قرآن و امور باطنى که باید رعایت نماید، فضیلت قرآن و ثواب تلاوت آن، نامهاى قرآن، شمارۀ سوره‌ها و آیات و کلمات و حروف قرآن، تأویل و تفسیر، برخى اصطلاحات مربوط به تفسیر (مانند: مجمل و متشابه، محکم و مبیّن، ناسخ و منسوخ، مطلق و مقید، خاص و عام، و ظاهر و باطن)، سوره‌ها و آیاتیکه در مکه یا مدینه نازل گشته‌اند، اولین و آخرین سوره‌اى که نازل گردیده و بحثى راجع به استعاذه، مطرح نموده‌اند. ایشان در مورد ترجمۀ قرآن معتقد است عبارات قرآن ترجمه‌بردار نیست و حتى از لحاظ اسلوب با زبان عربى امروز و هیچ روز دیگر هم شباهت ندارد، لذا ترجمه آیات قرآن براى فهمیدن آن کافى نیست و چون سعى مى‌شود که چیزى در ترجمه بر اصل آن اضافه نگردد، اشکال ترجمه و نارسایى آن زیادتر مى‌شود بنابراین ترجمۀ کلام الهى و گنجاندن آن در قالب کلام بشرى، آنهم در قالب زبان فارسی که نسبت به زبان عربى بسیار محدود است مانند گنجاندن آب اقیانوس در کاسه و سنجیدن نور خورشید با پیمانه است. مفسر در ذیل هر آیه (یا چند آیه)، ترجمه و شرح آن به نظم و نثر، شأن نزول آن، مباحث لغوی و معنایی، توضیحات و نقل روایات مرتبط با آن، و تجزیه و ترکیب آن را به ترتیب می‌آورد.