تعیین خط زوال

تعیین خط زوال

این رساله سى فصل است در بیان تعین خط زوال، و خط مشرق و مغرب اعتدال، و تحصیل سمت قبله آفاق، از طریق دائره هندیه، که به قلم این کمترین حسن حسن زاده آملى به رشته تحریر درآمده است، و امید است که مقبول طبع مردم صاحب نظرشود. ما را در پیرامون آن سخنى نیست، چه مشک آن است که خود ببوید نه آن که عطار بگوید. دائره هندیه در السنه علماى دین و در کتب فقهیه دائره است. و جهت اشتهارش این است که اعمال آن بدون اعمال قواعد ریاضى و آلات رصدى صورت مى گیرد، و براى هر کس میسور است. و چون در عمل به دائره هندیه، نخست باید سطحى موزون تحصیل کرد، خواه قطعه اى از زمین باشد و خواه پاره اى از اخشاب و فلزات که براى همراه داشتن به کار آید، و پس از آن نصب مقیاس ضرورى است، و دانستن ارتفاع شمس نیز مؤید است، ما نیز به ترتیب یاد شده گوییم فصل ۱ در تسویه ارض‏ فصل ۲ در مقیاس و طریق نصب و اندازه آن فصل ۳ در امتحان مقیاس‏ فصل ۴ در اندازه مقیاس‏ فصل ۵ در بیان اندازه مقیاس‏ فصل ۶ در تحصیل ارتفاع شمس‏ تحصیل ارتفاع شمس از اصطرلاب تحصیل ارتفاع شمس از ربع مجیب‏ فصل ۷ در صنعت آلت ارتفاع‏ فصل ۸ در تحصیل ارتفاع شمس‏ فصل ۹ در برهان ارتفاع شمس از ظل‏ فصل ۱۰ در عمل به دائره هندیه‏ فصل ۱۱ مراعات شروطى در عمل به دائره هندیه‏ فصل ۱۲ در رد ایرادى بر عمل به دائره هندیه‏ فصل ۱۳ کلام فاضل قوشچى در عمل به دائره هندیه فصل ۱۴ در توضیح کلام فاضل قوشچى‏ فصل ۱۵ کلام بیرونى در تصحیح عمل به دائره هندیه‏ فصل ۱۶ صورت دایره هندیه‏ فصل ۱۷ برهان بر خط نصف النهار در دائره هندیه‏