سفرنامه اولیویه

سفرنامه اولیویه

سفرنامه اولیویه، اثر اولیویه است که توسط آقاى محمد طاهر میرزا به فارسى ترجمه شده است. سفرنامه مسیو اولیویه یکى از ارزش‌مندترین متون تاریخ ایران در مقطع حساس انتقال سلطنت آغا محمد خان قاجار به فتحعلى شاه است. اصل آن به زبان فرانسه و در ۶ جلد است. سفرنامه اولیویه در یک مقدمه و ده فصل بدین شرح: حرکت به سوى ایران، از کرمانشاهان تا کاروان‌سراى شهر نو، از همدان تا تهران، درباره طبابت ایران، در وصف آغا محمد خان، در وصف کاشان، قم و اصفهان، رسم امکنه ایران، دریاى خزر، شیوه زندگانى مردم، اوضاع اقتصادى و تشکیلات لشکرى، تنظیم شده است. گزارش محتوا اولیویه از میان متقدمان، نوشته‌هاى گلمن، پارسن، پالاس، و دوبوشان را با دقت مطالعه کرده و با آگاهى‌هاى کافى مبادرت به سفر به ایران کرده بود. خود وى در چندین مورد در کتابش یادآور مى‌شود که یافته‌هاى او را به طور مثال، گملن هم در چندین سال پیش برداشت کرده بود و گذشت زمان تغییرات عمده‌اى در روند اجتماعى مردم ایران به وجود نیاورده و این روند بسیار بطىء بوده است. جلد سوم همین اثر مربوط به ایران است که به وسیله محمد طاهر میرزا، پسر اسکندر میرزاى ولى‌عهد به فارسى ترجمه شده است. اهمیت این سفرنامه به حدى است که بلا فاصله پس از بازگشت اولیویه از ایران و سفر وى به نواحى شرقى(عثمانى و مصر) به زبان آلمانى هم ترجمه شده و در اتریش به چاپ رسیده است. عناوین اصلی کتاب شامل: فهرست مطالب‌؛ پیشگفتار مصحح‌؛ ترجمه از نوّاب حاجی محمد طاهر میرزا خان مرحمت و غفران پناه اسکندر میرزای ولیعهد طاب ثراه باللّه التوفیق و به النستعین‌؛ فصل اول حرکت به سوی ایران‌؛ فصل دوم از کرمانشاهان تا کاروانسرای شهر نو؛ فصل سوم از همدان تا تهران‌؛ فصل چهارم درباره طبابت ایران‌؛ فصل پنجم در وصف آغا محمد خان‌؛ فصل ششم در وصف کاشان، قم و اصفهان‌؛ فصل هفتم رسم امکنه ایران‌؛ فصل هشتم دریای خزر؛ فصل نهم شیوه زندگانی مردم‌؛ فصل دهم اوضاع اقتصادی و تشکیلات لشکری‌؛ کتابشناسی مصحح‌؛ فهرست اعلام‌